Tiêu đề 26.Đề HSG 9.docx ✅

ĐỀ THI CHỌN HỌC SINH GIỎI LỚP 9 Năm học 2024 - 2025 Môn thi: Ngữ văn Thời gian làm bài: 150 phút (Đề này gồm 02 câu, 02 trang) Câu 1 (4,0 điểm): Có ý kiến cho rằng: Không có áp lực, không có kim cương. Nêu suy nghĩ của em về ý kiến trên. Câu 2 (6,0 điểm): Nhà thơ Tố Hữu nhận định: Thơ là tiếng nói hồn nhiên nhất của tâm hồn. Em hiểu ý kiến trên như thế nào? Hãy làm sáng tỏ “Tiếng nói hồn nhiên nhất của tâm hồn” nhà thơ Đỗ Trung Quân qua bài thơ Quê hương (Bài học đầu cho con) Quê hương là gì hở mẹ Mà cô giáo dạy phải yêu Quê hương là gì hở mẹ Ai đi xa cũng nhớ nhiều Quê hương là chùm khế ngọt Cho con trèo hái mỗi ngày Quê hương là đường đi học Con về rợp bướm vàng bay Quê hương là con diều biếc Tuổi thơ con thả trên đồng Quê hương là con đò nhỏ Êm đềm khua nước ven sông Quê hương là cầu tre nhỏ Mẹ về nón lá nghiêng che Là hương hoa đồng cỏ nội Bay trong giấc ngủ đêm hè Quê hương là vàng hoa bí Là hồng tím giậu mồng tơi Là đỏ đôi bờ dâm bụt Màu hoa sen trắng tinh khôi Quê hương mỗi người chỉ một Như là chỉ một mẹ thôi Quê hương nếu ai không nhớ Sẽ không lớn nổi thành người…
* Lưu ý: Bài thơ lúc đầu được làm đề tặng bé Quỳnh Anh (con của nhà văn Nguyễn Nhật Ánh, khi đó mới một tuổi), đăng lần đầu năm 1986 ở báo Khăn quàng đỏ. Khi đăng bài này thì người biên tập (Việt Nga, con của nhà thơ Lê Giang) có bỏ một vài đoạn và thêm một câu “Sẽ không lớn nổi thành người” ở cuối cùng. Trong tập thơ Cỏ hoa cần gặp (1991), tác giả đã đăng lại nguyên bản như bản đăng ở đây. Tuy nhiên, bài hát Quê hương của nhạc sĩ Giáp Văn Thạch đã được phổ nhạc theo bài đăng năm 1986. -------------------------Hết------------------------- HƯỚNG DẪN CHẤM ĐỀ THI CHỌN HỌC SINH GIỎI LỚP 9 Năm học 2024 - 2025 Môn: Ngữ văn (Hướng dẫn chấm gồm 07 trang) Câu Đáp án Điểm 1 (4,0 điểm) I. Yêu cầu về kĩ năng: - Biết cách viết bài văn nghị luận xã hội, phát triển được những suy nghĩ, quan điểm của bản thân một cách thuyết phục, thấu đáo. - Đảm bảo bố cục bài văn nghị luận, luận điểm rõ ràng, lập luận chặt chẽ, kết hợp nhuần nhuyễn giữa lí lẽ và bằng chứng; diễn đạt mạch lạc, lưu loát, không mắc lỗi chính tả, dùng từ, đặt câu. 0,5 II. Yêu cầu về kiến thức - Thí sinh có thể trình bày theo nhiều cách nhưng cần đảm bảo các ý cơ bản sau: 3,5 1. Mở bài: Dẫn dắt giới thiệu vấn đề. 2. Thân bài a) Giải thích: - Áp lực: những khó khăn, thử thách, buộc chúng ta phải lựa chọn: đối đầu hoặc lẩn tránh. - Kim cương: món đồ vật giá trị, quý báu mà ai cũng mơ ước có được. -> Hình ảnh kim cương là biểu tượng cho những thành công, chiến thắng, những niềm vui, niềm hạnh phúc khi vượt qua mọi áp lực của cuộc sống. => Ý nghĩa của câu nói: Ý kiến trên đã gợi cho ta những suy nghĩ về thái độ sống, nghị lực sống của con người: cho dù cuộc sống có khó khăn, nghịch cảnh có ngăn cản làm nhụt ý chí thì hãy nhớ lại những giây phút chúng ta đã phải nỗ lực như thế nào để bắt đầu và cố gắng ra sao? Để rồi đặt cho mình một ý chí quyết tâm mới, một ý chí mạnh mẽ phi thường hơn bao giờ hết và tiếp tục bước đi trên hành trình đang dang dở với hi vọng to lớn hơn, đó là: vượt qua mọi áp lực, chiến thắng nghịch cảnh để giành lấy chiến thắng vẻ vang cho bản thân. b) Bàn luận 0,25 0,25 1,5
- Tại sao “không có áp lực, không có kim cương”? + Cuộc sống không phải lúc nào cũng êm ái, phẳng lặng như mong muốn. Bất chợt một lúc nào đó bạn sẽ gặp phải những biến cố, khó khăn, trở ngại, áp lực từ mọi phía: gia đình, công việc, học hành, thi cử, tình cảm riêng tư… đè nặng lên lí trí của bản thân khiến bạn chán nản, tuyệt vọng muốn buông xuôi tất cả. + Nhưng “áp lực” không do mình tự quyết định, chúng kéo đến từ từ hoặc bất ngờ xuất hiện khiến bạn không kịp chống đỡ. Dừng lại, đối với bạn có lẽ đó là sự lựa chọn đúng đắn, nhưng đối với người khác bạn chỉ là kẻ thất bại đang tìm cách trốn tránh trách nhiệm. + Để có “kim cương”, chúng ta cần phải cố gắng, dũng cảm vượt qua khó khăn, đập tan những tảng đá chắn ngang đường. + Nếu một ngày nào đó bạn gặp phải những khó khăn thì hãy bình tĩnh đối diện và lựa chọn cách giải quyết mọi việc sao cho phù hợp nhất có thể. Sau những khó khăn, thất bại và giải quyết những vấn đề bạn sẽ cảm thấy mình trưởng thành hơn, tích luỹ được nhiều kiến thức, kinh nghiệm hơn, đủ tự tin để đánh bại tất cả, nắm chắc cơ hội thành công trong tương lai. Thắng hay thua đều tùy thuộc vào ý chí, năng lực của bạn: có thất bại mới có thành công, có nếm khổ đau mới cảm nhận được hạnh phúc, có áp lực mới có kim cương. + Ai trong chúng ta cũng đều mong muốn công việc của mình được suôn sẻ, hãy tìm cách thay đổi nỗi bất hạnh ấy. Đừng chỉ vì một chút rắc rối mà chúng ta chấp nhận thua cuộc, hay bi quan, chán nản. Ngược lại, hãy xem những khó khăn đó là cơ hội, là thử thách, là lẽ thường tình của cuộc sống. Hãy lạc quan hướng tới một viễn cảnh tươi sáng và sẵn sàng đương đầu với thách thức, quyết tâm vượt qua chúng. Hãy học cách chấp nhận khó khăn thay vì để khó khăn nhấn chìm bạn. Bạn nhất định không được bỏ cuộc dù hoàn cảnh tồi tệ đến đâu đi chăng nữa. Những khó khăn, thử thách làm con đường ta đi chênh vênh, gập ghềnh, nhưng nếu đối mặt với nó chứng tỏ một điều rằng bạn đang đi đúng hướng. + Trên bước đường thành công phải trải qua giông tố. Đôi lúc nó khiến ta quá mệt mỏi, chán ngán, mất hết niềm tin, nhưng đó mới là cái giá xứng đáng để trả cho một viên kim cương. Những thứ lấp lánh chỉ dành cho những người biết gìn giữ và trân trọng nó. Tất nhiên, càng trải qua nhiều “áp lực”, khi sở hữu “kim cương”, người ta càng nâng niu nó cẩn thận hơn bao giờ hết. - Lấy dẫn chứng để chứng minh vấn đề 0,5
c) Mở rộng vấn đề: - Bên cạnh những người luôn biết chấp nhận đối đầu với khó khăn, thử thách để vươn lên thoát khỏi nghịch cảnh, vẫn còn một bộ phận không nhỏ hèn nhát chỉ biết né tránh, chấp nhận thất bại. Những người thiếu ý chí, thiếu can đảm và nghị lực ấy chắc chắn sẽ thất bại trên con đường phía trước, họ sẽ bị bỏ rơi trong xu hướng phát triển của thời đại, đặc biệt là trong thời đại công nghệ 4.0, trong xu hướng hội nhập toàn cầu. -> Cần lên án, phê phán mạnh mẽ những người có lối sống tiêu cực, dễ dàng từ bỏ, chấp nhận đầu hàng số phận. Vậy nên hãy cố gắng, thật kiên trì, nỗ lực đương đầu với khó khăn, thử thách thì chiến thắng sẽ mỉm cười với bạn. (Lấy bằng chứng phù hợp) d, Bài học nhận thức và hành động: - Ngoài việc chăm chỉ học tập, ta còn phải rèn luyện tu dưỡng đạo đức, ý chí, nghị lực, kiên cường. - Khi đứng trước khó khăn phải dám đối đầu với nó, vượt qua mọi “áp lực”, ta sẽ thấy xung quanh ngập tràn hạnh phúc “sau cơn mưa trời lại sáng”. - Hãy tạo cho bản thân ý chí, nghị lực mạnh mẽ để vượt tất cả những khó khăn, thử thách, phá bỏ mọi ranh giới thách thức. - Hãy kiên trì theo đuổi đam mê đến cùng, đừng vì những áp lực không đáng có mà từ bỏ, nản chí. - Hãy tự tạo cơ hội cho chính bản thân và biết trân trọng, nắm bắt nó. - Hãy luôn giữ vững ý chí, nghị lực, cố gắng nỗ lực không ngừng để đặt chân tới đích. 3. Kết bài: - Khẳng định lại vấn đề, khẳng định ý nghĩa, giá trị tư tưởng. - Liên hệ bản thân… 0,75 0,25 - Sáng tạo: Cách diễn đạt độc đáo. Có suy nghĩ riêng về vấn đề nghị luận. 0,25 - Chính tả, dùng từ, đặt câu: Đảm bảo chuẩn chính tả, ngữ pháp, ngữ nghĩa tiếng Việt 0,25 2 (6,0 điểm) a. Đảm bảo thể thức, yêu cầu của bài văn nghị luận văn học. Mở bài nêu đúng vấn đề nghị luận, thân bài triển khai đúng vấn đề nghị luận, kết bài đánh giá khẳng định vấn đề nghị luận. 0,25 b. Xác định đúng vấn đề nghị luận: Chứng minh câu nói Thơ là tiếng nói hồn nhiên nhất của tâm hồn qua bài thơ quê hương của tác giả Đỗ Trung Quân. 0,25 c. Triển khai vấn đề thành các luận điểm phù hợp, sắp xếp các luận điểm theo một trình tự hợp lí, lập luận chặt chẽ, dẫn chứng thuyết 5,0