Nội dung text CHỦ ĐỀ 4. NGUỒN NHIÊN LIỆU (FILE GV).doc
II. NHIÊN LIỆU 1.Khái niệm và phân loại - Nhiên liệu là những chất cháy được, khi cháy tỏa nhiều nhiệt và phát sáng. - Có 3 loại nhiên liệu: nhiên liệu rắn(gỗ, than mỏ); nhiên liệu lỏng (xăng, dầu diesel, ethanol); nhiên liệu khí (H 2 , CH 4 , C 3 H 8 , C 4 H 10 ). Một số loại nhiên liệu thường dùng 2. Sử dụng nhiên liệu Nhiên liệu Đặc điểm và sử dụng Lưu ý khi dùng Than Cháy chậm, khó cháy hoàn toàn, tạo xỉ, khói và một số khí độc hại. Dùng trong luyện kim, nhà máy nhiệt điện. hạn chế sử dụng than đun nấu =>nâng cao hiệu suất đốt =>xử lí tốt khí thải và tro. Xăng dầu Cháy nhanh, dễ cháy hoàn toàn, không tạo xỉ => dùng cho xe máy,ô tô, tàu thuyền, máy phát điện. bảo quản cận thận; kiểm tra các thiết đốt => nâng cao hiệu quả đốt => giảm ô nhiễm môi trường. Gas Dễ cháy hoàn toàn, tỏa nhiều nhiệt, không tạo xỉ, không tạo muội => ít gây ô nhiễm môi trường. Đốt gas trong thiết bị chuyên dụng như: bếp gas, đèn khò gas. Tuân thủ quy định phòng chống cháy nổ, không tự san chiết gas. B. HỆ THỐNG BÀI TẬP PHẦN 1: BÀI TẬP TỰ LUẬN Câu 1. [CTST – SGK] Theo em, khi dầu thô cháy sẽ luôn có những chất gì được tạo ra? Giải thích. Hướng dẫn giải Khi dầu thô cháy sẽ tạo ra CO 2 và H 2 O. Vì thành phần chính của dầu thô là các hydrocarbon. Câu 2. [CTST – SGK] Vì sao khí thiên nhiên được sử dụng làm nhiên liệu? So sánh thành phần, trạng thái tự nhiên của khí thiên nhiên và khí mỏ dầu. Hướng dẫn giải Vì khí thiên nhiên có thành phần chính là khí methane. Khí methane cháy được và khi cháy tỏa nhiệt và phát sáng. So sánh : Khí thiên nhiên Khí mỏ dầu Thành phần Khí methane Khí methane Trạng thái tự nhiên Nằm dưới lòng đất Từ các mỏ dầu Câu 3. [CTST – SGK] Dầu mỏ, khí thiên nhiên và khí mỏ dầu được khai thác như thế nào? Hướng dẫn giải - Khai thác dầu mỏ: Sử dụng thiết bị khoan sâu, xuyên qua các lớp đá để tiếp cận các nguồn dầu. Dầu mỏ (dầu thô) được khai thác từ giếng dầu, sau đó vận chuyển đến nhà máy lọc dầu để sơ chế, rồi cho qua tháp chưng cất hoặc tháp xử lí hoá học để tạo ra các sản phẩm phục vụ đời sống như: khí đốt (gas), xăng, dầu (dầu hoả, dầu diesel,...),...
- Khai thác khí thiên nhiên: Tương tự như việc khai thác dầu mỏ, việc khai thác khí thiên nhiên cũng phức tạp và yêu cầu kĩ thuật cao. Khí thiên nhiên thường được khai thác từ các mỏ khí tự nhiên. - Khai thác khí mỏ dầu: Khí mỏ dầu được khai thác cùng với khai thác dầu mỏ (từ cùng một giếng dầu), thành phần chính là methane (có hàm lượng thấp hơn so với khí thiên nhiên) và nhiều khí khác (ethane, propane,...). Câu 4. [CTST – SGK] Theo em, nhiên liệu là gì? Hãy kể tên một số nhiên liệu thường dùng trong đời sống. Hướng dẫn giải - Nhiên liệu là những chất cháy được, khi cháy tỏa nhiệt và phát sáng. - Nhiên liệu thường dùng trong đời sống : xăng, dầu, củi, than, khí gas, cồn, khí biogas,.... Câu 5. [CTST – SGK] Em hãy trình bày cách sử dụng nhiên liệu đạt hiệu quả cao. Hướng dẫn giải Để tăng hiệu quả sử dụng nhiên liệu, ta nên: - Cung cấp đủ không khí hoặc oxygen để nhiên liệu cháy hoàn toàn. - Tăng diện tích tiếp xúc giữa nhiên liệu và không khí. - Điều chỉnh lượng nhiên liệu để duy trì sự cháy ở mức độ cần thiết, phù hợp với nhu cẩu sử dụng, nhằm tận dụng nhiệt lượng do sự cháy toả ra. Câu 6. [CTST – SGK] Hiện nay, loại nhiên liệu nào được sử dụng phổ biến nhất cho phương tiện giao thông? Hướng dẫn giải Nhiên liệu được sử dụng phổ biến cho phương tiện giao thông hiện nay là xăng, dầu diesel,.... Câu 7. Nêu trạng thái, màu sắc và khả năng tan trong nước của dầu mỏ ? Hướng dẫn giải Dầu mỏ là chất lỏng, sánh, thường có màu nâu sẫm, không tan trong nước và nhẹ hơn nước Câu 8. Khi khai thác và vận chuyển dầu mỏ phải áp dụng nhiều biện pháp để dầu không tràn ra biển. Giải thích ý nghĩa ? Hướng dẫn giải Giải thích: Vì dầu mỏ là chất lỏng, sánh, thường có màu nâu sẫm, không tan trong nước và nhẹ hơn nước nên khi dầu tràn ra biển sẽ gây ra nhiều hậu quả khôn lường: - Lượng dầu tràn lan trên mặt nước tạo thành một lớp bề mặt màu đen hoặc nâu ngăn cản sự truyền ánh sáng, ảnh hưởng đến quá trình quang hợp và tiêu diệt các sinh vật phù du. - Lớp dầu ngăn cản sự trao đổi khí giữa nước và không khí làm lượng oxyen trong nước không đủ, dẫn đến tình trạng sinh vật biển chết hàng loạt. - Gây ô nhiễm môi trường biển. - Lượng dầu sẽ ngấm vào mang, cơ quan hô hấp của loài cá dẫn đến chết vì ngạt thở; khi bị dính dầu chim trời không thể bay do lông bị ướt hoặc không điều hòa được thân nhiệt,… - Nếu bất kỳ loài động vật nào ăn phải dầu này có thể gây ngộ độc trong toàn bộ chuỗi thức ăn, gây tổn hại đến hệ sinh thái biển. Câu 9: Dầu mỏ được khai thác như thế nào? Hướng dẫn giải - Quá trình khai thác dầu mỏ bao gồm các bước chính như sau: + Khảo sát và khoan: tiến hành khảo sát địa chất và sử dụng các thiết bị khoan để tìm và khoang vào vị trí chứa dầu. + Sản xuất: các hệ thống sản xuất được thiết lập để đưa dầu từ lòng đất lên bề mặt. + Xử lý và lưu trữ: dầu được xử lý để loại bỏ tạp chất và sau đó lưu trữ trong các bể chứa đặc biệt. + Chế biến và tiêu thụ: dầu được vận chuyển đến các nhà máy chế biến và xử lý thành các sản phẩm dầu khác nhau trước khi được phân phối sử dụng Câu 10: Nêu tên một số mỏ dầu đã và đang được khai thác ở nước ta. Hướng dẫn giải - Mỏ Bạch Hổ; - Cụm mỏ Sư tử Đen, Sư tử Vàng, Sư tử Trắng và Sư tử Nâu; - Mỏ Tê Giác Trắng;