Tiêu đề Bài 20. Hợp chất carbonyl - GV.docx ✅

I. KHÁI NIỆM – DANH PHÁP 1. Khái niệm: - Hợp chất carbonyl là các hợp chất hữu cơ trong phân tử có chứa nhóm chức carbonyl ( ). Nhóm chức carbonyl có trong aldehyde, ketone,... - Aldehyde là hợp chất hữu cơ có nhóm –CHO liên kết với nguyên tử carbon (trong gốc hydrocarbon hoặc -CHO) hoặc nguyên tử hydrogen. - Ketone là hợp chất hữu cơ có nhóm liên kết với hai gốc hydrocarbon. 2. Danh pháp: a) Danh pháp thay thế: Chú ý: - Mạch carbon là mạch dài nhất chứa nhóm . - Mạch carbon được đánh số từ nhóm –CHO (đối với aldehyde) hoặc từ phía gần nhóm hơn (đối với ketone).
- Đối với ketone, nếu nhóm chỉ có một vị trí duy nhất thì không cần số chỉ vị trí nhóm . - Nếu mạch carbon có nhánh thì cần thêm vị trí và tên nhánh ở phía trước. b) Tên thông thường: - Một số aldehyde, ketone đơn giản được gọi theo tên thông thường có nguồn gốc lịch sử. Tên thông thường của aldehyde có nguồn gốc từ tên của acid tương ứng. Ví dụ 1. Cho các hợp chất có công thức sau: CH 3 -CH 2 -OH (A), HCH=O (B), CH 2 =CH-CH 2 -OH (C), C 6 H 5 -CO-CH 3 (D). Trong các hợp chất trên, hợp chất nào là hợp chất carbonyl, hợp chất nào thuộc loại aldehyde, ketone? Đáp án: - Hợp chất carbonyl: (B), (D). - Hợp chất thuộc loại aldehyde: (B). - Hợp chất thuộc loại ketone: (D). Ví dụ 2. Công thức tổng quát của hợp chất carbonyl no, đơn chức mạch hở là A. C n H 2n O. B. C n H 2n+2 O 2 . C. C n H 2n-2 O. D. C n H 2n-4 O. Ví dụ 3. Viết các công thức cấu tạo và gọi tên theo danh pháp thay thế của hợp chất carbonyl có công thức phân tử C 3 H 6 O, C 4 H 8 O. Chất nào là aldehyde, chất nào là ketone? Đáp án: Công thức phân tử Công thức cấu tạo Tên thay thế Loại hợp chất C 3 H 6 O CH 3 CH 2 CHO Propanal aldehyde CH 3 COCH 3 Propanone ketone C 4 H 8 O CH 3 CH 2 CH 2 CHO Butanal aldehyde (CH 3 ) 2 CHCHO 2 – methylpropanal aldehyde CH 3 COCH 2 CH 3 Butanone ketone Ví dụ 4. Viết công thức cấu tạo của các hợp chất carbonyl có tên gọi dưới đây: a) propanal. b) 3-methylbut-2-enal. c) pentan-2-one. d) 3-methylbutan-2-one. Đáp án: (a) CH 3 CH 2 CHO (d) CH 3 C(CH 3 )=CHCHO (b) CH 3 CH 2 CH 2 COCH 3 (b) CH 3 CH(CH 3 )COCH 3 Ví dụ 5. Hoàn thành thông tin còn thiếu vào bảng theo mẫu sau: Tên gọi hợp chất Công thức cấu tạo thu gọn Công thức khung phân tử Loại hợp chất
(CH 3 ) 2 CHCHO CH 3 CH 2 COCH 2 CH 3 benzaldehyde Đáp án: Tên gọi hợp chất CTCT thu gọn Công thức khung phân tử Loại hợp chất 2 -methylpropanal (CH 3 ) 2 CHCHO Aldehyde Pentan – 2 – one CH 2 CH 2 CH 3 COCH 3 Ketone Pentan – 3 – one CH 3 CH 2 COCH 2 CH 3 Ketone Benzaldehyde C 6 H 5 CHO Aldehyde 2 – methylbutanal CH 3 CH 2 CH(CH 3 )CHO Aldehyde Ví dụ 6. Aldehyde (X) no đơn chức mạch hở không nhánh. Phân tử khối của (X) được xác định thông qua kết quả phổ khối lượng với peak ion phân tử có giá trị m/z lớn nhất ở hình dưới đây: