Tiêu đề Tadbirkorlik (biznes) huquqi. 2018..pdf ✅

TOSHKENT DAVLAT YURIDIK UNIVERSITETI TADBIRKORLIK (BIZNES) HUQUQI Darslik O‘zbekiston Respublikasi Oliy va o‘rta maxsus ta’lim vazirligi tomonidan “Yurisprudensiya” yo‘nalishi bo‘yicha ta’lim oladigan talabalarga darslik sifatida tavsiya etilgan. TOSHKENT – 2018
2 O‘zbekiston Respublikasi Oliy va o‘rta maxsus ta‘lim vazirligining 2017-yil 24-avgustdagi 603-sonli buyrug‘iga asosan darslik sifatida nashr etish uchun tavsiya etilgan Mualliflar jamoasi. Tadbirkorlik (biznes) huquqi. Darslik. Mas’ul muharrir: y.f.n., dots. X.Azizov – T.: TDYU, 2018. – 296 bet. UDK: 346.26 (075) (575.1) KBK: 67.404 Т 14 Taqrizchilar: O.Oqyulov – Toshkent davlat yuridik universiteti “Fuqarolik huquqi” kafedrasi professori, yuridik fanlar doktori. F.X.Otaxonov – O‘zbekiston Respublikasi Savdo-sanoat palatasi huzuridagi Xalqaro tijorat arbitraj sudi raisi, yuridik fanlar nomzodi, dotsent. Mualliflar jamoasi: So‘zboshi, I bob – X.Azizov, II bob – U.Saydaxmedov, III bob – M.Berdiqulov, IV bob – X.Azizov, B.Xudaybergenov, V bob – Sh.Ro‘zinazarov, Z.Babakulov, VI bob – N.Qo‘shayev, VII bob, VIII bob – Sh.Masadikov, IX bob – A.Umarov, X bob – F.Isayeva, XI bob – F.Otaxonov, XII bob – U.Saydaxmedov, A.Jumagulov. O‘zbekiston Respublikasi Prezidentining 2013-yil 28-iyundagi 1990-sonli “Yuridik kadrlar tayyorlash tizimini yanada takomillashtirish to‘g‘risida”gi Qarori ijrosini ta’minlash maqsadida talabalarda Tadbirkorlik (biznes) huquqi fani bo‘yicha nazariy bilimlarni va tadbirkorlik (biznes) qonun hujjatlari normalarini qo‘llashga doir ko‘nikmalarni shakllantirish uchun ushbu darslik ishlab chiqildi. “Tadbirkorlik (biznes) huquqi” darsligi bozor munosabatlarini rivojlantirishda tadbirkorlik faoliyatini amalga oshirishning huquqiy asoslari yaratilib, takomillashib borayotganligi, tadbirkorlarga keng imkoniyatlar, imtiyoz va preferensiyalar berilayotganligining mazmun-mohiyatini yanada chuqurroq bilishga hamda ularni tahlil qilishga qaratilgan. ISBN: 978-9943-380-82-0 © Mualliflar jamoasi. © Toshkent davlat yuridik universiteti, 2018.
3 MUNDARIJA So‘z boshi................................................................................................ 7 Glossariy................................................................................................. 9 I bob. Tadbirkorlik (biznes) huquqi alohida huquq sohasi .......................................................................................... 18 1.1. Tadbirkorlik (biznes) – bu nima?..................................................... 19 1.2. Tadbirkorlik huquqining tushunchasi, predmeti va prinsiplari ............................................................................ 22 1.3. Tadbirkorlik huquqining manbalari ................................................. 25 1.4. Tadbirkorlik huquqiy munosabatlari................................................ 28 II bob. Tadbirkorlik faoliyati subyektlari va ularning turlari...................................................................................... 32 2.1. Tadbirkorlik faoliyati subyektlari tushunchasi va belgilari........................................................................... 32 2.2. Tadbirkorlik huquqi subyektlari tasnifi ........................................... 35 2.3. Nodavlat notijorat tashkilotlar ......................................................... 63 2.4. Tadbirkorlik subyektlarining uyushma va ittifoqlari....................... 66 III bob. Tadbirkorlik subyektlari faoliyatini tashkil etish tartibi ................................................................................ 70 3.1. Tadbirkorlik faoliyatining tashkil qilinishi. Ta’sis etish va uning usullari................................................................... 70 3.2. Tadbirkorlik subyektlarini davlat ro‘yxatidan o‘tkazish (onlayn tarzda va shaxsan kelgan holda) ................................ 73 3.3. Tadbirkorlik subyektlarini qayta ro‘yxatdan o‘tkazish................................................................................ 80 3.4. Tadbirkorlik subyektlarini qayta tashkil etish va uning turlari................................................................................ 83 3.5. Tadbirkorlik subyektlarini tugatish usullari va tartibi...................................................................................... 87 IV bob. Tadbirkorlik subyektlarining bankrotligi............................ 97 4.1. Bankrotlik tushunchasi..................................................................... 97 4.2. Bankrotlik to‘g‘risida qonunchilik................................................... 99 4.3. Bankrotlikka oid huquqiy institutlar................................................ 102 4.4. Bankrotlik to‘g‘risidagi ishni sudda ko‘rishga tayyorlash, uni hal etish .......................................................... 103
4 4.5. Ayrim xo‘jalik yurituvchi subyektlar bankrotligining xususiyatlari................................................................... 115 V bob. Tadbirkorlik faoliyatining mulkiy asoslari............................ 122 5.1. Mulk huquqi tadbirkorlik faoliyatining asosi sifatida ............................................................................................ 122 5.2. Xususiy mulk asosida tadbirkorlik faoliyatini yuritish ................................................................................... 128 5.3. Xo‘jalik yuritish huquqi va operativ boshqarish huquqi asosida tadbirkorlik faoliyatini yuritishning xususiyatlari........................................................................ 141 5.4. Tadbirkorlik subyektlarining mol-mulki obyektlari: asosiy vositalar, pul mablag‘lari, qimmatli qog‘ozlar, nomoddiy obyektlar............................................................... 143 VI bob. Tadbirkorlik faoliyatida shartnomalar ................................ 147 6.1. Tadbirkorlik shartnomalari – bu nima?............................................ 147 6.2. Tadbirkorlik faoliyatidagi shartnomalarning turlari ........................ 151 6.3. Tadbirkorlik shartnomalari taraflari, ularning huquq va majburiyatlari............................................................ 153 6.4. Shartnomalarni tuzish bo‘yicha asosiy qoidalar.............................. 154 6.5. Tadbirkorlik shartnomalari shartlarini bajarish, o‘zgartirish va bekor qilish...................................................................... 156 VII bob. Tashqi iqtisodiy faoliyatning huquqiy tartibga solinishi .................................................................................... 165 7.1. Tashqi iqtisodiy faoliyat tushunchasi va uning huquqiy asoslari ............................................................................ 165 7.2. Tashqi iqtisodiy faoliyatni davlat tomonidan tartibga solish usullari. Tashqi iqtisodiy faoliyatda kvotalash, litsenziyalash, tarif va notarif, soliqlar hamda valyuta orqali tartibga solinishi................................................... 168 7.3. Tashqi iqtisodiy faoliyatda shartnomalar va ularning o‘ziga xos xususiyatlari. Tashqi iqtisodiy faoliyatda shartnomaviy majburiyatlar yuzasidan javobgarlik.............................................................................. 170 7.4. INKOTERMS qoidalari ................................................................... 174