Tiêu đề TỔNG HƠP ĐẦY ĐỦ 400 K.docx ✅

2 Có làn gió sớm vào thăm Có ông trăng rằm sơ tán cùng con (Trích Tuổi thơ của con, Xuân Quỳnh, NXB Văn hóa, 1995, tr.22) Dấu hiệu nhận biết: Các cặp câu gồm một dòng 6 chữ và một dòng 8 chữ liên tiếp nhau. Cách trả lời: Trả lời trực tiếp, ngắn gọn. Trả lời: Đoạn trích trên được viết theo thể thơ lục bát. Ví dụ 2: Đoạn thơ sau được viết theo thể thơ nào? Bên kia sông Đuống Quê hương ta lúa nếp thơm nồng Tranh Đông Hồ gà lợn nét tươi trong Màu dân tộc sáng bừng trên giấy điệp Quê hương ta từ ngày khủng khiếp Giặc kéo lên ngùn ngụt lửa hung tàn Ruộng ta khô Nhà ta cháy Chó ngộ một đàn Lưỡi dài lê sắc máu (Trích Bên kia sông Đuống, Hoàng Cầm, dẫn theo https://www.thivien.net) Dấu hiệu nhận biết: Không quy định số câu, số chữ trong câu, không theo niêm luật nào. Cách trả lời: Trả lời trực tiếp, ngắn gọn. Trả lời: Đoạn thơ trên được viết theo thể thơ tự do. Dạng 2: Xác định nhân vật trữ tình/chủ thể trữ tình trong bài thơ. Dấu hiệu nhận biết: + Nhân vật trữ tình là người trực tiếp bộc lộ rung động và tình cảm, cảm xúc đối với sự vật, sự việc và con người trong bài thơ. + Trong thơ, nhân vật trữ tình thường là tác giả, nhưng không phải lúc nào cũng trùng với tác giả. + Phân biệt nhân vật trữ tình với nhân vật trong thơ trữ tình: Nhân vật trong thơ trữ tình hiện diện trực tiếp trong bài thơ nhưng không phải là chủ thể của cảm xúc hay tâm trạng trong bài thơ. Nhân vật trong thơ trữ tình chỉ là đối tượng khơi dậy cảm xúc hay tâm trạng của nhân vật/chủ thể trữ tình. Ví dụ: Xác định nhân vật trữ tình/chủ thể trữ tình trong đoạn trích dưới đây. Em sẽ kể anh nghe Chuyện con thuyền và biển:
3 “Từ ngày nào chẳng biết Thuyền nghe lời biển khơi Cánh hải âu, sóng biếc Đưa thuyền đi muôn nơi Lòng thuyền nhiều khát vọng Và tình biển bao la Thuyền đi hoài không mỏi Biển vẫn xa... còn xa” … (Trích Thuyền và biển, Xuân Quỳnh, dẫn theo https://www.thivien.net) Cách trả lời: + Nhân vật trữ tình trong bài thơ trên là “em”. + Chủ thể trữ tình trong bài thơ trên là “em" - người phụ nữ trong xa cách và khát khao tình yêu. + Nhân vật trong thơ trữ tình là "anh". Dạng 3: Chỉ ra những từ ngữ, hình ảnh thể hiện/diễn tả… Dấu hiệu nhận biết: + Phát hiện hình ảnh: Thường là danh từ, cụm danh từ. + Phát hiện từ ngữ: Lọc ra những đơn vị từ ngữ. (Chú ý đến yêu cầu tìm từ theo loại từ: từ láy, động từ, tính từ, …). + Lưu ý: Tìm, gạch chân các từ ngữ, hình ảnh, liên quan đến yêu cầu của đề bài. Tránh chép lại nội dung dài dòng. Không được chép cả câu. Ví dụ: Chỉ ra những từ ngữ, hình ảnh thể hiện mục đích chiến đấu của nhân vật người cháu trong đoạn thơ sau: Cháu chiến đấu hôm nay Vì lòng yêu Tổ quốc Vì xóm làng thân thuộc Bà ơi, cũng vì bà Vì tiếng gà cục tác Ổ trứng hồng tuổi thơ (Trích Tiếng gà trưa, Xuân Quỳnh, Xuân Quỳnh thơ và đời, NXB Văn hóa, 1995, tr.10) Cách trả lời: Trả lời ngắn gọn/liệt kê những hình ảnh, từ ngữ. Trả lời: Những từ ngữ, hình ảnh thể hiện mục đích chiến đấu của nhân vật người cháu là: lòng yêu Tổ quốc, xóm làng thân thuộc, bà, tiếng gà, ổ trứng hồng.
4 Dạng 4: Chỉ ra biện pháp tu từ được sử dụng trong câu thơ/đoạn thơ. Dấu hiệu nhận biết: xác định được chính xác đặc trưng của các biện pháp tu từ. Cách trả lời: Trả lời ngắn gọn (gọi tên biện pháp tu từ - thể hiện ở hình ảnh, từ ngữ nào, yếu tố ngữ âm, từ vựng hay cấu trúc ngữ pháp thể hiện điều đó). Ví dụ 1: Xác định biện pháp tu từ ẩn dụ được sử dụng trong dòng thơ in đậm sau: Ngày ngày mặt trời đi qua trên lăng Thấy một mặt trời trong lăng rất đỏ (Trích Viếng lăng Bác, Viễn Phương, dẫn theo https://www.thivien.net) Trả lời: Biện pháp tu từ ẩn dụ là mặt trời (trong lăng) chỉ Bác Hồ. Ví dụ 2: Chỉ ra biện pháp tu từ liệt kê được sử dụng trong đoạn thơ sau: Ở ngoài kia vui sướng biết bao nhiêu! Nghe chim reo trong gió mạnh lên triều Nghe vội vã tiếng dơi chiều đập cánh Nghe lạc ngựa rùng chân bên giếng lạnh Dưới đường xa nghe tiếng guốc đi về… (Trích Tâm tư trong tù, Tố Hữu, dẫn theo https://www.thivien.net) Trả lời: Biện pháp tu từ liệt kê: chim reo, tiếng dơi chiều đập cánh, lạc ngựa rùng chân, tiếng guốc đi về. 2. THÔNG HIỂU a. Những yêu cầu cơ bản: - Nêu được cảm hứng chủ đạo, chủ đề, tư tưởng, thông điệp của bài thơ; phân tích được sự phù hợp giữa chủ đề, tư tưởng, cảm hứng chủ đạo trong bài thơ. - Phân tích, lí giải được tình cảm, cảm xúc, cảm hứng chủ đạo của người viết được thể hiện qua bài thơ. - Phân tích được giá trị biểu đạt, giá trị thẩm mĩ của từ ngữ, vần, nhịp và các biện pháp tu từ được sử dụng trong bài thơ. - Phân tích được ý nghĩa, giá trị của hình ảnh, chi tiết tiêu biểu, hình tượng trung tâm trong bài thơ. - Hiểu và lí giải được vai trò, tác dụng của hình ảnh, biểu tượng đặc biệt là các yếu tố tượng trưng, siêu thực (nếu có) trong bài thơ. - Phát hiện và lí giải được các giá trị nhận thức, giáo dục, thẩm mĩ; giá trị văn hóa, triết lí nhân sinh trong bài thơ. - Hiểu và lí giải được ý nghĩa giá trị thẩm mĩ của ngôn từ, cấu tứ, hình thức của bài thơ.