Nội dung text A 275.1_LSGH VN1-Lm Aug Nguyễn Văn Trinh.pdf
LÒCH SÖÛ GIAÙO HOÄI VIEÄT NAM Lôøi môû ñaàu Lòch söû loaøi ngöôøi cuõng chính laø lòch söû cöùu ñoä, ñaày aùnh saùng vaø boùng toái. Trong chính thôøi gian ñoù, Thieân Chuùa thöïc hieän chöông trình cöùu ñoä cuûa Ngöôøi. Haït gioáng Nöôùc Trôøi cöù phaùt trieån khi ñöôïc gieo xuoáng ñaát. Vaø chuùng ta thaáy ñöôïc Hoàng AÂn Thieân Chuùa tuoân traøn ñeå söùc soáng Nöôùc Trôøi ñöôïc nôû roä treân queâ höông ñaát nöôùc chuùng ta. Hoïc lòch söû Giaùo hoäi ñeå thaáy ñöôïc hoàng aân quan phoøng, thaáy ñöôïc tình yeâu Thieân Chuùa vaãn aáp uû Giaùo hoäi, ñeå chuùng ta bieát caûm taï vaø phaùt huy nhöõng gì chuùng ta ñöôïc laõnh nhaän qua bao coâng khoù cuûa nhieàu ngöôøi ñi tröôùc phaûi gieo trong nöôùc maét. Hoïc lòch söû Giaùo hoäi ñeå hoâm nay, khi oâm thaønh quaû hieän taïi nhö nhöõng boù luùa naëng haït, ñöøng bao giôø queân ôn nhöõng ngöôøi ñaõ gieo trong leä. Vaø taát caû ñeàu laø HOÀNG AÂN. Lòch söû Giaùo hoäi Vieät Nam khoâng theå taùch ra khoûi nhöõng thaêng traàm cuûa daân toäc ; Vì theá, chuùng ta taïm chia thaønh nhöõng giai ñoaïn nhö sau : Chöông 1 : Nhöõng böôùc ñaàu truyeàn giaùo taïi Vieät Nam Chöông 2 : Doøng Teân truyeàn giaùo taïi Vieät Nam Chöông 3 : Hoäi Thöøa Sai Paris (MEP) Chöông 4 : Giaùo hoäi thôøi Taây Sôn
Chöông 5 : Giaùo hoäi thôøi Gia Long, Minh Maïng, Thieäu Trò Chöông 6 : Giaùo hoäi thôøi Töï Ñöùc Chöông 7 : Giaùo hoäi Vieät Nam hoâm nay Ñaây chæ laø moät coá gaéng thaät nhoû vôùi ñaày nhöõng thieáu soùt, thieáu soùt do khaû naêng baûn thaân, thieát soùt vì bò haïn cheá trong moät khoái taøi lieäu, thieáu soùt trong moïi maët. Nhöng ñaây vaãn laø moät coá gaéng ñeå daâng leân Giaùo hoäi Vieät Nam. Kính xin caùc baäc ñaøn anh, caùc nhaø chuyeân moân chæ giaùo vaø boå tuùc cho. Caùc saùch tham khaûo chính - NGUYEÃN HOÀNG, Lòch söû truyeàn giaùo ôû Vieät Nam, nhaø xuaát baûn Hieän taïi, 1959 - BUØI ÑÖÙC SINH, Giaùo Hoäi Coâng Giaùo ôû Vieät Nam, taäp 1, 2, 3 - PHAN PHAÙT HUOÀN, Vieät Nam giaùo söû, taäp 1,2 , Cöùu Theá tuøng thö, 1965 - LOUVET, L.-E, La Cochinchine religieuse, taäp 1, 2, Paris 1885 - CHAPPOULIE, Henri, Rome et les missions d'Indochine, taäp 1,2, Paris 1943 CHÖÔNG I NHÖÕNG BÖÔÙC ÑAÀU TRUYEÀN GIAÙO TAÏI VIEÄT NAM
vaø laáy leõ gì maø baûo ngöôøi La-Maõ thuôû aáy goïi xöù Kattigara kia chính laø Baéc kyø cho ñöôïc ? Bôûi vaäy choã naøy khoâng rieâng gì mình, chính ngöôøi Taây phöông hoï cuõng khoâng tin. Hoï noùi hoïa chaêng maõi ñeán theá kyû thöù 9 (cuoái ñôøi Baéc thuoäc ôû nöôùc ta) môùi coù maáy ngöôøi AÛ-raäp (Arabes) laàn moø tôùi xöù Giao Chæ trôû veà vieát saùch vaø thuaät chuyeän cho ngöôøi ta nghe. Nhöng theo lôøi hoï töï thuaät, mình vaãn coù theå nghi hoaëc, khoâng coù gì chaéc maáy ngöôøi AÛ-raäp aáy ñaõ tôùi ñaát nöôùc Giao chæ thaät, hay laø chæ tôùi maáy xöù ôû gaàn mình ñaây roài hoï xöng hoâ sai laàm ñòa danh cuõng coù leõ. Thieät ra, maõi tôùi ñaàu theá kyû 14, vaøo khoaûng hai traøo vua Anh Toân (1214-1314) vaø Minh Toân (1314- 1329) nhaø Traàn môùi coù moät ngöôøi Taây phöông ñeå chaân vaøo ñaát nöôùc mình tröôùc heát laø Marco-Polo. OÂng naày ngöôøi YÙ (Italie) sanh taïi thaønh Venise (1254- 1326), voán laø moät nhaø du lòch raát maïo hieåm. Luùc gaàn veà giaø, ñoäng loøng du höùng boán phöông, töø chaâu AÂu baêng ngang qua Moâng Coå, ñi suoát chaâu AÙ, traûi chôi nhieàu xöù, tôùi Java, roài do ngaõ naøy maø trôû veà coá höông. Cuoán saùch du kyù Marco-Polo vieát ra (Le Livre de Marco-Polo), ghi cheùp nhöõng söï kieán vaên quan saùt cuûa mình, ngöôøi Taây phöông xem nhö moät moùn taøi lieäu quyù baùu veà lòch söû vaø ñòa dö, vì noù coù caùi giaù trò höôùng ñaïo cho hoï bieát ñöôøng ñi nöôùc böôùc ñeå laàn hoài traøn sang phöông Ñoâng sau naày vaäy. Trong du kyù Marco-Polo coù maáy chöông töï thuaät kyû löôõng veà hình theá vaø chaùnh trò phong tuïc cuûa xöù CAUCIGU