Tiêu đề CIII_CD5 CAM UNG DIEN TU - DINH LUAT LENZ.pdf ✅

Trang 1 BÀI GIẢNG VẬT LÍ 12 CHƯƠNG III TỪ TRƯỜNG GIÁO VIÊN GIẢNG DẠY: 2025 - 2026 NHÓM BIÊN SOẠN THẦY HOÀNG OPPA  Khi số đường sức từ xuyên qua tiết diện của cuộn dây dẫn kín biến thiên thì trong cuộn dây dẫn đó xuất hiện dòng điện cảm ứng và được gọi là hiện tượng cảm ứng điện từ . THÍ NGHIỆM HÌNH ẢNH NỘI DUNG NAM CHÂM VÀ CUỘN DÂY DẪN  Thí nghiệm cho ta thấy khi nam châm di chuyển lại gần hoặc ra xa cuộn dây thì trong cuộn dây xuất hiện một dòng điện và làm cho ĐÈN SÁNG LÊN .  Khi dịch chuyển nam châm thì số đường sức từ qua cuộn dây thay đổi dẫn đến TỪ THÔNG QUA CUỘN DÂY THAY ĐỔI .  Khi từ thông qua cuộn dây dẫn kín biến thiên thì trong cuộn dây dẫn đó xuất hiện một dòng điện gọi là dòng điện cảm ứng. Hiện tượng xuất hiện dòng điện cảm ứng trong cuộn dây dẫn gọi là HIỆN TƯỢNG CẢM ỨNG ĐIỆN TỪ .  Hiện tượng này chỉ tồn tại trong KHOẢNG THỜI GIAN TỪ THÔNG QUA CUỘN DÂY DẪN KÍN BIẾN THIÊN . NAM CHÂM ĐIỆN VÀ CUỘN DÂY DẪN  Chuẩn bị: Nam châm điện (1), cuộn dây (2), điện kế (3), khoá K (4), nguồn điện (5), biến trở (6) và các dây dẫn.  Tiến hành: Lắp mạch điện như hình trên và điều chỉnh kim điện kế chỉ đúng vạch số 0. Quan sát kim điện kế khi đóng hoặc ngắt khoá K. Đóng khoá K rồi di chuyển con chạy trên biến trở sang trái hoặc sang phải. Quan sát kim điện kế.  Khi đóng, ngắt khoá K hoặc di chuyển con chạy trên biến trở thì KIM ĐIỆN KẾ I HIỆN TƯỢNG CẢM ỨNG ĐIỆN TỪ Chủ đề 05 HIỆN TƯỢNG CẢM ỨNG ĐIỆN TỪ - ĐỊNH LUẬT LENZ Chương II TỪ TRƯỜNG
Trang 2 BÀI GIẢNG VẬT LÍ 12 CHƯƠNG III TỪ TRƯỜNG GIÁO VIÊN GIẢNG DẠY: 2025 - 2026 NHÓM BIÊN SOẠN THẦY HOÀNG OPPA CÓ LỆCH KHỎI VẠCH 0 . Vì dòng điện qua nam châm điện thay đổi dẫn đến số đường sức từ qua nam châm điện thay đổi, dẫn đến từ thông qua cuộn dây thay đổi. CHO THANH NAM CHÂM DAO ĐỘNG TRÊN CUỘN DÂY  Khi cho thanh nam châm dao động trên cuộn dây thì KIM ĐIỆN KẾ CÓ LỆCH KHỎI VẠCH 0 . Vì từ thông qua cuộn dây thay đổi. KẾT LUẬN  Khi một trong các đại lượng B, S hoặc α thay đổi  Φ biến thiên  trong mạch kín (C) xuất hiện một dòng điện gọi là dòng điện cảm ứng ic .  Hiện tượng này gọi là hiện tượng cảm ứng điện từ .  Hiện tượng này chỉ tồn tại trong khoảng thời gian từ thông qua cuộn dây dẫn kín biến thiên.  Định luật Lenz về chiều dòng điện cảm ứng: Thí nghiệm về chiều dòng điện cảm ứng BC là kí hiệu cảm ứng từ của từ trường do dòng điện cảm ứng c i trong cuộn dây sinh ra, BO là cảm ứng từ của từ trường nam châm Dịch chuyển cực Bắc của nam châm ra xa cuộn dây   B B C Dịch chuyển cực Bắc của nam châm lại gần cuộn dây   B B C Để xác định chiều dòng điện cảm ứng khi dịch chuyển nam châm lại gần và cuộn dây nối với điện kế thì chiều dòng điện cảm ứng được mô tả như hình dưới đây. Định luật Lenz  Để xác định chiều dòng điện cảm ứng ta sử dụng định luật Lenz.  Nội dung định luật Lenz “ Dòng điện cảm ứng xuất hiện trong mạch kín có chiều sao cho từ trường do nó sinh ra có tác dụng chống lại sự biến thiên từ thông của mạch kín đó ”. Chú ý  Định luật Lentz về chiều của dòng điện cảm ứng là hệ quả của định luật bảo toàn năng lượng . II ĐỊNH LUẬT LENZ VỀ CHIỀU DÒNG ĐIỆN CẢM ỨNG
Trang 3 BÀI GIẢNG VẬT LÍ 12 CHƯƠNG III TỪ TRƯỜNG GIÁO VIÊN GIẢNG DẠY: 2025 - 2026 NHÓM BIÊN SOẠN THẦY HOÀNG OPPA  Trường hợp từ thông qua (C) biến thiên do chuyển động như ở thí nghiệm trên: Chiều của B⃗ C luôn ngược hướng với chuyển động của nam châm. Khi từ thông qua (C) do kết quả của một chuyển động thì từ trường cảm ứng có tác dụng chống lại chuyển động đó .  Các bước xác định chiều dòng điện cảm ứng: Bước 1: Xác định chiều của BO (do nam châm gây ra) Bước 2: Xác định từ thông tăng hay giảm Bước 3: Dùng quy tắc nắm tay phải xác định chiều dòng điện cảm ứng.  Áp dụng định luật Lenz các bước cho 4 trường hợp sau: Trường hợp 1: Cho cực nam lại gần vòng dây kín (C) Trường hợp 2: Cho cực nam ra xa vòng dây kín (C) Trường hợp 3: Cho cực bắc lại gần vòng dây kín (C) Trường hợp 4: Cho cực bắc ra xa vòng dây kín (C)  Trong hiện tượng cảm ứng điện từ, để tạo ra sự biến thiên từ thông qua mạch (C) phải có ngoại lực tác dụng vào (C) và ngoại lực này đã sinh một công cơ học. Công cơ học này làm xuất hiện suất điện động cảm ứng trong mạch, nghĩa là đã tạo ra điện năng.  Bản chất của hiện tượng cảm ứng điện từ là quá trình chuyển hóa cơ năng thành điện năng . III CHUYỂN HÓA NĂNG LƯỢNG TRONG HIỆN TƯỢNG CẢM ỨNG ĐIỆN TỪ