Tiêu đề 2. BÖLÜM.pdf ✅

31 girebilir. Diğer taraftan yeni fırsatlar da bu dönemde ortaya çıkabilir. Krizin çözüme kavuşturulması bir daha çıkmaya- cağı anlamına gelmez. Krizler tek tek ele alınıp incelen- diğinde, krizin dönemlerinden söz edilebilir. Bununla birlikte etkin biçimde kriz yönetiminin sağlanması, konunun “döngü- sel” olarak dikkate alınmasına bağlıdır. Çünkü bir zaman diliminde birden fazla kriz birlikte yaşanıyor olabilir. Biri diğerini tetikleyebilir. Tablo 2: Büyük Kriz Tipleri / Riskler KRİZ NEDENLERİ KRİZ TİPLERİ Ekonomik Çalışanların greve gitmeleri Çalışanların işyerinde huzursuzluk çıkarmaları İş kıtlığı (yeterince işin olmaması) Hisse değerlerindeki dalgalanma ve büyük düşüşler Piyasada / borsada hızla yayılan büyük iflaslar Kazançlarda (gelir / kar) görülen büyük azalmalar Bilgi Kaynaklı Gizli bilgi ve tescil – patent kaybı Gerçek olmayan bilgi Bilgisayar kayıtlarını yasa dışı yollarla değiştirmek Müşteriler, Tedarikçiler vb. (Y2K) bilgisayardaki önemli bilgilerin kaybı Fiziksel Kayıplar Önemli demirbaş, malzeme, gereçlerin kaybı Önemli demirbaş ve gereçlerin bozulması Önemli tesislerin / fabrikaların kaybı Büyük fabrikalarda aksama / bozulma İnsan Kaynaklı Önemli bir üst düzey yöneticinin kaybı Önemli bir çalışanın kaybı Devamsızlıkların artması Kazaların ve vandalizmin artması İşyerinde şiddet ANKUZEF
32 KRİZ NEDENLERİ KRİZ TİPLERİ İtibarla İlgili Olanlar İftiralar Dedikodular İğrenç Şakalar Söylentiler İşletme itibarına verilen zararlar İşletme logosunu değiştirmek Psikopatca Eylemler Ürünü değiştirmek / bozmak Kaçırılma Rehin alınma Terörizm İşyerinde şiddet uygulama Doğal Felaketler Depremler Yangınlar Sel baskınları Patlamalar Tayfunlar Kasırgalar Kaynak: Mitroff ve Anagnos,, 2000; 34-35’den uyarlanmıştır. Büyük miktarlarda can ve mal kayıpları, olağan üstü gelişmeler kamuoyunun dikkatlerini işletme ve yönetimi üzerine toplar. Medya hemen örgütteki gelişmelere odakla- nır. Önceden yapılmış kriz yönetimi çalışmaları varsa olaylara kısa sürede müdahale edilir. Aksi durumda panik havası can sıkıcı sahnelerin yaşanmasına neden olur. Pay- daşlarla iletişimde büyük sorunlar yaşanabilir. İletişim bozukluğu sonucu medyaya karşı cephe alınır. Yöneticiler, mahkemeleri ve avukatları aracı yapmayı çözüm olarak algılamaya başlarlar. Hoşnut olmayan müşteriler, toplu işten ANKUZEF
33 çıkarmalar, ödenemeyen yüklü borçlar, kurumuna ve işine sevgi beslemeyen çalışanlar hemen hemen tüm kriz dönem- lerinde görülebilir. Çalışanlar kurumu sahiplenmediği gibi emeğiyle üretim yaptığı fabrikasını “modern hapishane” olarak görmeye başlar. Krizler başlangıçlarına göre ikiye ayrılabilirler. (Hwang ve Lichtenthal, 2000; 133). Birincisini doğal felaketler gibi ansızın ortaya çıkan krizler oluşturur. İkinci gruba ise birikimli olarak zaman içinde patlak veren krizler girer. Birinci grupta risk yönetimi önem kazanırken, ikincisinde kötüye gidişi algılayabilecek hazırlıkların varlığı ön plana çıkmaktadır. Ansızın ortaya çıkan krizleri tahmin etmek zordur, belirsizlik yüksektir. Birikimli krizler ya örgütsel durgunluk ya da yapısal değişim biçiminde patlak verir. Kriz dönemlerinde yöneticiler büyük bir karar sınavın- dan geçerler. Alınması gereken kararın önemi ve acil alınma zorunluluğu işi iyice zora sokar. Onların verecekleri kararlar kamuoyuna işletmenin etik görüntüsünü yansıtır. Şekil 5’de örgütün karar matrisinin ne tür anlamlar taşıyacağı gösterilmiştir (Mitroff, 2000; 140). İdeal olan Hücre 1’deki seçenektir. Ancak çok az işletme krizlere karşı hazırlıklıdır. Dolayısıyla sistematik olarak eyleme geçen ve sorumlu- luğunu kabul eden işletme sayısı oldukça azdır. Hazırlıklı olan işletmeler, krizleri kabullenirler. Kriz sinyalleri onlara olası tehlikeleri önceden haber verebilir. Örgütlerin hepsinin büyük krizlerle karşılaşabilme olasılıkları sürekli vardır. Bununla birlikte krizlere hazırlıklı olanlar iyileşme sürecini çok hızlı tamamlayabilirler. Sistemli düşünme ve harekete geçmenin gereği olarak Hücre 2’de de örgütün sorumluluğu kabul etmesi beklenir- ken böyle olmaz. Hücre 3 durumundaki işletmelerin çok büyük kaygıları vardır. Eyleme geçmedikleri, sistemli bir düşünüşe sahip olmadıkları gibi sorumluluk da kabul etmez- ler. Sürekli olarak krizlere yatkındırlar. Yaşayacakları her- hangi bir kriz sadece kendilerini değil müşterilerini ve sosyal ortaklarını da etkiler. Kontrol yeteneğini yitiren bu tür örgüt- ANKUZEF