Tiêu đề Giáo trình Dược lý - Y Hà Nội.pdf ✅

d­îc lý häc 2007 - ®1i häc Y Hμ néi (s ̧ch dïng cho sinh vian hÖ b ̧c sÜ ®a khoa) Bμi 1: ®1i c­¬ng vÒ d­îc ®éng häc Môc tiau häc tËp: Sau khi häc xong bμi nμy, sinh vian cã kh¶ n ̈ng: 1. Ph©n tÝch ®­îc qu ̧ tr×nh hÊp thu vμ ph©n phèi thuèc trong c¬ thÓ. 2. Nau ®­îc ý nghÜa cña c ̧c th«ng sè d­îc ®éng häc cña c ̧c qu ̧ tr×nh hÊp thu vμ ph©n phèi thuèc. 3. Nau ®­îc ý nghÜa cña viÖc g3⁄4n thuèc vμo protein huyÕt t­¬ng. 4. Tr×nh bμy ®­îc nh÷ng qu ̧ tr×nh vμ ý nghÜa cña sù chuyÓn hãa thuèc trong c¬ thÓ. 5. KÓ ra ®­îc ý nghÜa th«ng sè d­îc ®éng häc vÒ hÖ sè thanh th¶i, t/2 vμ c ̧c ®­êng th¶i trõ thuèc khái c¬ thÓ. D­îc ®éng häc (Pharmacokinetics) nghian cøu c ̧c qu ̧ tr×nh chuyÓn vËn cña thuèc tõ lóc ®­îc hÊp thu vμo c¬ thÓ cho ®Õn khi bÞ th¶i trõ hoμn toμn (H 1 ). C ̧c qu ̧ tr×nh ®ã lμ: - Sù hÊp thu (Absorption) - Sù ph©n phèi (Distribution) - Sù chuyÓn hãa (Metabolism) - Sù th¶i trõ (Excretion) M ̧u M« HÊp thu (uèng, b«i...) Thuèc t/m Thuèc - protein  Protein + thuèc(T) M Dù tr÷ T T - Rec ChuyÓn hãa ChÊt chuyÓn hãa (M) T ̧c dông Th¶i trõ H×nh 1.1. Sù chuyÓn vËn cña thuèc trong c¬ thÓ §Ó thùc hiÖn ®­îc nh÷ng qu ̧ tr×nh nμy, thuèc ph¶i v­ît qua c ̧c mμng tÕ bμo. V× thÕ tr­íc khi nghian cøu 4 qu ̧ tr×nh nμy, cÇn nh3⁄4c l1i c ̧c c¬ chÕ vËn chuyÓn thuèc qua mμng sinh häc vμ c ̧c ®Æc tÝnh lý hãa cña thuèc vμ mμng sinh häc cã ¶nh h­ëng ®Õn c ̧c qu ̧ tr×nh vËn chuyÓn ®ã.

d­îc lý häc 2007 - ®1i häc Y Hμ néi (s ̧ch dïng cho sinh vian hÖ b ̧c sÜ ®a khoa) Cho 1 base: nång ®é ion pKa = pH + log nång ®é ph©n tö K lμ h»ng sè ph©n ly cña 1 acid; pKa = - logKa pKa dïng cho c¶ acid vμ base. pKa +pKb=14 Mét acid h÷u c¬ cã pKa thÊp lμ 1 acid m1nh vμ ng­îc l1i. Mét base cã pKa thÊp lμ 1 base yÕu, vμ ng­îc l1i. Nãi mét c ̧ch kh ̧c, khi mét thuèc cã h»ng sè pKa b»ng víi pH cña m«i tr­êng th× 50% thuèc cã ë d1ng ion hãa (kh«ng khuÕch t ̧n ®­îc qua mμng) vμ 50% ë d1ng kh«ng ion hãa (cã thÓ khuÕch t ̧n ®­îc). V× khi ®ã, nång ®é ph©n tö/ nång ®é ion= 1 vμ log 1 = 0. Nãi chung, mét thuèc ph©n t ̧n tèt, dÔ ®­îc hÊp thu khi  Cã träng l­îng ph©n tö thÊp  Ýt bÞ ion hãa: phô thuéc vμo h»ng sè ph©n ly (pKa) cña thuèc vμ pH cña m«i tr­êng.  DÔ tan trong dÞch tiau hãa (tan trong n­íc)  §é hoμ tan trong lipid cao dÔ qua mμng cña tÕ bμo 1.2. VËn chuyÓn thuèc b»ng c ̧ch läc Nh÷ng thuèc cã träng l­îng ph©n tö thÊp (100- 200), tan ®­îc trong n­íc nh­ng kh«ng tan ®­îc trong mì sÏ chui qua c ̧c èng dÉn (d= 4 - 40 Å) cña mμng sinh häc do sù chanh lÖch ̧p lùc thuû tÜnh. èng dÉn cña mao m1ch c¬ v©n cã ®­êng kÝnh lμ 30 Å, cña mao m1ch n·o lμ 7- 9Å, v× thÕ nhiÒu thuèc kh«ng vμo ®­îc thÇn kinh trung ­¬ng. 1.3. VËn chuyÓn b»ng khuÕch t ̧n thô ®éng (theo bËc thang nång ®é). Nh÷ng ph©n tö thuèc tan ®­îc trong n­íc/ mì sÏ chuyÓn qua mμng tõ n¬i cã nång ®é cao sang n¬i cã nång ®é thÊp. §iÒu kiÖn cña sù khuÕch t ̧n thô ®éng lμ thuèc Ýt bÞ ion ho ̧ vμ cã nång ®é cao ë bÒ mÆt mμng. ChÊt ion hãa sÏ dÔ tan trong n­íc, cßn chÊt kh«ng ion hãa sÏ tan ®­îc trong mì vμ dÔ hÊp thu qua mμng. Sù khuÕch t ̧n cña acid vμ base yÕu phô thuéc vμo h»ng sè ph©n ly pKa cña thuèc vμ pH cña m«i tr­êng. ThÝ dô: khi uèng 1 thuèc lμ acid yÕu, cã pKa = 4, gian 1 d1 dμy cã pH= 1 vμ gian 2 lμ huyÕt t­¬ng cã pH = 7 (H.1)