Nội dung text IntroPsy-Chuong 3-Tam ly hoc sinh hoc-Translation
TÂM LÝ HỌC NHẬP MÔN CHƯƠNG 3 TÂM LÝ HỌC SINH HỌC Miễn trừ trách nhiệm: Tài liệu này được dịch thuật với mục đích phục vụ cho khóa học trực tuyến miễn phí: “Tâm lý học Nhập môn” do Psyme.org tổ chức cho cộng đồng. Mọi nội dung trong tài liệu này chỉ được sử dụng cho mục đích học tập trong khóa học, không nhằm mục đích thương mại. Mọi hình thức sao chép, trích dẫn hoặc chia sẻ, phát tán tài liệu này dưới bất kỳ hình thức nào ra bên ngoài phạm vi khóa học đều không được PsyMe cho phép. PsyMe không chịu trách nhiệm về bất kỳ tranh chấp nào phát sinh liên quan đến việc sử dụng tài liệu này vượt quá phạm vi đã đề cập ở trên.
M Ụ C L Ụ C MODULE 3.1 TẾ BÀO THẦN KINH VÀ HÀNH VI 3 Tế bào thần kinh – Neuron 4 Điện thế hoạt động 7 Synapses 1 1 Chất dẫn truyền thần kinh và hành vi 18 MODULE 3.2 THUỐC VÀ TÁC ĐỘNG CỦA CHÚNG 24 Chất kích thích 25 Chất gây ảo giác 28 Thuốc trầm cảm 30 Ma túy 32 Cần sa 34 MODULE 3.3 NÃO BỘ VÀ HÀNH VI 43 Vỏ não 45 Thùy chẩm của vỏ não 46 Thùy thái dương của vỏ não 48 Thùy đỉnh của vỏ não 52 Thùy trán của vỏ não 53 Hai bán cầu não và kết nối của chúng 56 Đo lường hoạt động não bộ 60 Vùng dưới vỏ 64 Hệ thần kinh tự động (thực vật) và hệ nội tiết 66 Trải nghiệm và sự đàn hồi của não bộ 68 Khoa học thần kinh xã hội 70 Vấn đề liên kết 72 MODULE 3.4 DI TRUYỀN VÀ TÂM LÝ HỌC 75 TIẾN HÓA 75 Nguyên lý di truyền 76 Gen liên kết với giới tính và gen giới hạn giới tính 77 Các quan điểm phức tạp hơn về gen 78 Ước lượng hệ số di truyền ở con người 81 Gen ảnh hưởng hành vi như thế nào 85 Ảnh hưởng trực tiếp và gián tiếp 86 Hiệu ứng cấp số nhân 87 Biến đổi môi trường của hiệu ứng gen 88 Tâm lý học tiến hóa 8 9 1
Một bộ não của con người chỉ nặng từ 1,2 đến 1,4 kg (tương đương 2,5 đến 3 lb), và bộ não của một con ong chỉ nặng một miligam. Một tờ đô la nặng khoảng 1 gram, nên nếu bạn tưởng tượng 1 tờ đô la được chia làm một nghìn mảnh, thì một trong những mảnh đó nặng gần bằng bộ não của một con ong. Với bộ não nhỏ bé đó, con ong có thể tìm kiếm thức ăn, tránh thiên địch và thú săn mồi, tìm đường trở về tổ, và sau đó còn nhảy múa để báo hiệu vị trí thức ăn cho những con ong khác. Nó cũng chăm sóc cho ong chúa và bảo vệ tổ ong khỏi những kẻ xâm nhập. A human brain weighs only 1.2 to 1.4 kg (2.5 to 3 lb), and a bee’s brain weighs only a milligram. A dollar bill weighs about a gram, so if you imagine a bill chopped into a thousand pieces, one of those pieces weighs about as much as a bee’s brain. With that tiny brain, a bee locates food, evades predators, finds its way back to the hive, and then does a dance that directs other bees to the food. It also takes care of the queen bee and protects the hive against intruders. Mọi thứ bạn làm và cảm nhận, đều là sản phẩm của các hoạt động não bộ. Vậy làm cách nào mà bộ não chúng ta có thể làm tất cả những việc đó? Chúng ta muốn biết vì cả lý do thực tiễn và lý thuyết. Một số những vấn đề thực tiễn liên quan đến hành vi bất thường. Ví dụ như câu hỏi: Liệu những rối loạn tâm lý có bắt nguồn từ nguồn gốc sinh học? Hay, liệu chúng ta có thể điều trị hiệu quả các vấn đề về tâm lý bằng việc sử dụng thuốc hoặc những can thiệp sinh học khác? Liệu, chúng ta có thể ngăn chặn quá trình suy giảm tuổi già? Và bên cạnh những vấn đề thực tiễn trên, những vấn đề về lý thuyết lại liên quan đến những việc nguyên do nào, nguồn gốc nào mà chúng ta có những trải nghiệm phản ứng hay hoạt động tâm lý ở người. Như là, hoạt động não bộ liên quan như thế nào đến ý thức? Có phải mọi người khác nhau về tính cách là do sự khác biệt trong bộ não của họ? Sự hấp dẫn của những câu hỏi này thúc đẩy các nhà nghiên cứu làm việc và nỗ lực suốt những thời gian qua. Everything you perceive or do is a product of your brain activity. How does the brain do all that? We would like to know for both practical and theoretical reasons. Some of the practical issues relate to abnormal 2