Nội dung text ĐÁP ÁN.docx
2 - Những năm gần đây, nhiều bộ phim lịch sử, cách mạng đã tạo nên hiệu ứng tích cực trong giới trẻ, đặc biệt là Gen Z, từ đó tạo nên một “cú hích” cho nhiều bạn trẻ bắt đầu hành trình khám phá lịch sử theo cách riêng. - Trên nền tảng của làn sóng khám phá lịch sử của giới trẻ, câu nói của Victor Hugo một lần nữa gợi ra chiều sâu của mối liên hệ giữa quá khứ và tương lai: Lịch sử, đó là tiếng vọng của quá khứ trong tương lai và là ánh phản chiếu của tương lai trong quá khứ. =>Từ hiện tượng văn hóa của giới trẻ, cần suy ngẫm sâu sắc hơn về vai trò của lịch sử - vừa là ký ức quá khứ, vừa là tấm gương định hình tương lai * Giải thích - Lịch sử: là toàn bộ những sự kiện, biến cố, quá trình diễn ra trong quá khứ của một cá nhân, một cộng đồng, một dân tộc hay toàn nhân loại. Đó là ký ức tập thể được lưu giữ qua thời gian, là tấm gương phản chiếu những gì đã xảy ra để con người chiêm nghiệm và hướng đến tương lai. - Tiếng vọng của quá khứ trong tương lai:Lịch sử giống như tiếng vọng, là những gì đã qua nhưng vẫn còn âm vang và ảnh hưởng đến tương lai qua những bài học, hệ quả, giá trị được tiếp nối. - Ánh phản chiếu của tương lai lên quá khứ: Hình ảnh tượng trưng cho cách con người, khi nhìn lại quá khứ, thường dùng cái nhìn và hiểu biết của hiện tại (hướng tới tương lai) để đánh giá lại các sự kiện đã qua. Lịch sử không chỉ là những gì đã xảy ra, mà còn là cách chúng ta nhìn nhận và diễn giải nó, tùy theo bối cảnh và nhu cầu của hiện tại, tương lai. => Lịch sử là sự kết nối giữa quá khứ và tương lai. Quá khứ để lại dấu ấn trong tương lai (tiếng vọng) và ngược lại, cách nhìn của tương lai ảnh hưởng đến cách con người hiểu về quá khứ (ánh phản chiếu). Hướng dẫn chấm: - Giải thích rõ ràng, phù hợp: tối đa 1,0 điểm - Giải thích chung chung, chưa rõ ràng: tối đa 0,5 điểm 1,0 * Bàn luận - Bàn về hành trình khám phá lịch sử của giới trẻ: + Việc giới trẻ tìm đến những bộ phim lịch sử, cách mạng và sau đó, bắt đầu “hành trình khám phá lịch sử theo cách riêng” cho thấy đối với Gen Z, việc tìm hiểu lịch sử không chi là nhiệm vụ học tập, mà trở thành một lựa chọn tự thân, gắn với cảm xúc và nhu cầu khám phá dòng chảy của dân tộc. Sâu xa hơn, đó là biểu hiện của lòng yêu nước và tự tôn dân dân tộc của thế hệ trẻ hôm nay. + Từ hành trình đó, ta nhận thức rõ hơn về vai trò của lịch sử đối với giới trẻ trong việc giúp họ biết trân trọng quá khứ, ý thức rõ ràng hơn về trách nhiệm đối với hiện tại và tương lai. - Bàn luận về ý kiến: Đây là một nhận định sâu sắc, thể hiện mối liên hệ biện chứng giữa quá khứ và tương lai qua trung gian là lịch sử. + Lịch sử là cầu nối giữa quá khứ và tương lai, là nền tảng cho sự tiến bộ của xã hội trong tương lai: ++Giúp thế hệ sau hiểu được cội nguồn, từ đó xác định được phương hướng phát triển. ++ Những giá trị truyền thống, tinh thần dân tộc, hay bài học từ sai lầm trong quá khứ là kim chỉ nam cho hành động của hiện tại và tương lai. ++ Những tiến bộ trong chính trị, khoa học, xã hội phần lớn đều được xây dựng trên nền tảng của những gì đã từng diễn ra. ++ Ai không hiểu lịch sử thì dễ lặp lại sai lầm, mất phương hướng trong tương lai. =>Tương lai không hoàn toàn ngẫu nhiên, mà là kết quả trực tiếp từ cách con người nhìn nhận và học hỏi từ lịch sử. Cách chúng ta học và ứng dụng lịch sử sẽ quyết định hướng phát triển của xã hội. 3,5
4 Hướng dẫn chấm: - Xác định đúng vấn đề cần nghị luận: 0,5 điểm. - Xác định chưa đầy đủ vấn đề nghị luận: 0,25 điểm. c. Đề xuất được hệ thống ý để làm rõ vấn đề của bài viết, triển khai vấn đề nghị luận phù hợp - Xác định, sắp xếp được các ý chính của bài viết. - Bố cục ba phần của bài văn nghị luận. - Lựa chọn được các thao tác lập luận, phương thức biểu đạt phù hợp để triển khai vấn đề nghị luận. - Lập luận chặt chẽ, thuyết phục: lý lẽ xác đáng, bằng chứng tiêu biểu, phù hợp, độc đáo, kết hợp chặt chẽ giữa lý lẽ và bằng chứng… 10,0 * Giải thích - Không chỉ là kể: Truyện ngắn không dừng lại ở việc ghi chép, thuật lại những biến cố, sự kiện đời thường. - Làm cho sự sống hiển hiện: Nhiệm vụ cốt lõi của truyện ngắn là tái hiện đời sống một cách chân thực nhưng tinh lọc, khiến người đọc nhận ra hơi thở, nhịp điệu, màu sắc của cuộc sống trong từng chi tiết nghệ thuật. - Người đọc tự cảm thấy: Văn học không áp đặt hay nói hộ toàn bộ ý nghĩa, mà gợi mở để độc giả cùng đồng sáng tạo. Cái hay của truyện ngắn là dư âm, khoảng trống, sự lặng im, từ đó người đọc tự rung động, tự chiêm nghiệm và rút ra ý nghĩa cho riêng mình. -> Ý kiến nhấn mạnh giá trị của truyện ngắn không nằm ở việc kể chuyện đơn thuần, mà ở khả năng tái hiện chân thực, sinh động và giàu sức gợi về đời sống, khiến độc giả tự tìm thấy sự đồng cảm, sự thức tỉnh trong trải nghiệm đọc. Hướng dẫn chấm: - Giải thích rõ ràng, phù hợp: tối đa 1,0 điểm - Giải thích chung chung, chưa rõ ràng: tối đa 0,5 điểm 2,0 * Bàn luận, chứng minh + Bàn luận - Truyện ngắn là thể loại tự sự, nên “kể” là phương thức quan trọng để nhà văn trình bày cốt truyện, sự kiện, nhân vật. Nhờ “kể”, tác phẩm có trật tự, người đọc nắm được diễn biến, tình huống, hoàn cảnh sống của nhân vật. - Giá trị của truyện ngắn không nằm ở việc kể mà ở khả năng tái hiện đời sống một cách chân thực, sinh động. Một chi tiết nhỏ, một khoảnh khắc, một tình huống đặc biệt có thể trở thành điểm tựa để làm bật lên cả số phận con người và những vấn đề lớn lao của xã hội. Tác giả không cần kể dài dòng mà biết chắt lọc, cô đúc, thổi vào đó hơi thở của đời sống, khiến sự sống hiện lên với đủ gam màu sáng tối, buồn vui. - Khi tác phẩm làm cho sự sống hiển hiện, độc giả không chỉ đọc một câu chuyện mà còn tìm thấy mình trong đó. Những số phận, nỗi đau, khát vọng trong truyện ngắn khơi dậy sự đồng cảm, làm người đọc rung động, tự suy ngẫm và rút ra bài học cho bản thân. - Người đọc khi tiếp nhận truyện ngắn sẽ không chỉ “nghe kể” mà được “sống cùng” nhân vật, được trải nghiệm niềm vui, nỗi buồn, những giằng xé nhân sinh. + Sự sống hiện hiện qua Phố núi - Phố núi xoay quanh cuộc sống của hai cha con trên phố núi, gắn với bức tranh, giấc mơ về người mẹ đã mất của con và quyết định xuống núi để cho con có một tuổi thơ bình thường của người cha. Truyện không có nhiều sự kiện kịch tính, mà thiên về miêu tả tâm trạng, không gian, thế giới tưởng tượng của đứa trẻ. - Sự sống trong Phố núi hiển hiện qua: + Không gian nghệ thuật: Không gian phố núi dốc thoai thoải, nghĩa trang chênh vênh, cỏ cây, chợ âm trong tưởng tượng, không gian vừa thực vừa ảo, chứa đựng nhịp sống, 7,0