Tiêu đề SINH 9 -2024- THCS Trung Hà- Yên Lạc-Vĩnh PHúc - Phương Lê Duy.doc ✅

1 PHÒNG GD YÊN LẠC TRƯỜNG THCS TRUNG HÀ ĐỀ KHẢO SÁT ĐỘI TUYỂN HSG LỚP 9 NĂM HỌC 2024-2025 MÔN: SINH HỌC Thời gian: 150 phút (Không kể thời gian giao đề) Câu 1 ( 2 điểm). a. Thế nào là chế độ dinh dưỡng hợp lí? Cho tập hợp các chất có trong thức ăn gồm: Carbohydrate (tinh bột), lipid (mỡ động, dầu thực vật), Prôtêin, Vitamin, muối khoáng và nước. Em hãy cho biết các chất này được biến đổi hóa học như thế nào sau tiêu hóa ở ruột non? b. Phân biệt tiêu hóa cơ học và tiêu hóa hóa học? Câu 2 (2 điểm). Bốn bạn An, Bình, Cúc, Yến có nhóm máu khác nhau. Để xác định nhóm máu của mỗi người, tiến hành thí nghiệm như sau: lấy máu của 4 người cho vào các ống nghiệm riêng biệt rồi tách riêng huyết tương và hồng cầu. Sau đó, lần lượt lấy hồng cầu của từng người đem trộn lẫn với huyết tương của 4 người đã được tách riêng trong 4 ống nghiệm khác nhau. Kết quả thu được thể hiện trong bảng sau: Huyết tương Hồng cầu An Bình Cúc Yến An - - - - Bình + - + + Cúc + - - + Yến + - + - Ghi chú: dấu (+) là phản ứng dương tính, hồng cầu bị ngưng kết; dấu (-) là phản ứng âm tính, hồng cầu không bị ngưng kết. Hãy xác định nhóm máu của 4 người trên và giải thích. Câu 3 (2 điểm). Sơ đồ sau biểu diễn mối tương quan giới hạn sinh thái về nhân tố nhiệt độ của 3 loài A, B, C. Dựa vào sơ đồ em hãy đánh giá khả năng phân bố của các loài này trên Trái đất. b. Theo dõi chu kì hoạt động của tim ở một động vật thấy tỉ lệ thời gian của 3 pha (tâm nhĩ co: tâm thất co: dãn chung) là 1 : 2 : 3. Biết thời gian tim nghỉ là 0,6 giây. Lượng máu trong tim là 120ml ở thời điểm cuối tâm thu và 300ml vào thời điểm cuối tâm trương. - Hãy tính lưu lượng máu tim đẩy đi trong một phút (lưu lượng tim). - Tính thời gian máu chảy qua van nhĩ thất trong 1 chu kì tim. Câu 4 (2 điểm). a. Vào mùa đông có một số gia đình ở miền núi dùng bếp than để sưởi ấm qua đêm, sợ gió lùa nên họ đóng kín cửa, sau khi đóng cửa một thời gian thì họ có cảm giác khó thở, thậm chí có một số người bị ngạt thở. Họ không giải thích được tại sao khi sưởi ấm bằng bếp than trong phòng kín lại gây ra hiện tượng ngạt thở. Bằng hiểu biết của mình, em hãy giải thích điều đó. b. Giải thích vì sao con người sống trong môi trường chứa nhiều vi khuẩn có hại nhưng vẫn có thể sống khoẻ mạnh? c. Theo em mụn trứng cá trên da có phải là phản ứng miễn dịch không? Vì sao? Câu 5 (2 điểm). Vào ngày 23/03/2018 vụ cháy tại chung cư Carina Plaza đã làm 13 người chết, 48 người bị thương và gây thiệt hại nặng nề về tài sản (nguồn vnexpress.net). Vụ cháy đã lên hồi chuông cảnh báo về ý thức con người trong việc phòng chữa cháy. a) Vụ cháy tại chung cư Carina Plaza có thể sinh ra những tác nhân chủ yếu nào gây hại cho hệ hô hấp?


4 4 a. - Do phòng kín nên không khí khó lưu thông được với bên ngoài (thậm chí không thể lưu thông với bên ngoài). Khi sưởi ấm bằng bếp than thì lượng O 2 đã tham gia vào phản ứng cháy, đồng thời tạo ra khí CO 2 và CO. - Hàm lượng khí O 2 giảm, hàm lượng CO và CO 2 tăng. - Hb trong hồng cầu kết hợp dễ dàng với khí CO tạo thành carboxyhemoglobin qua phản ứng: Hb+ CO→ НЬСО - HbCO là một hợp chất rất bền khó bị phân tách, do đó, máu thiếu Hb tự do để gắn và vận chuyển O 2 dẫn đến cơ thể thiếu O 2 nên có cảm giác ngạt thở. Vì vậy khi sưởi ấm bằng bếp than không nên đóng kín cửa và đặc biệt không nên sưởi ấm bằng bếp than qua đêm vì có nguy cơ gây cháy, nguy hiểm đến tính mạng. b. Con người sống trong môi trường chứa nhiều vi khuẩn có hại nhưng vẫn có thể sống khỏe mạnh vì: cơ thể có khả năng nhận diện, ngăn cản sự xâm nhập của mầm bệnh, đồng thời chống lại mầm bệnh khi nó đã xâm nhập vào cơ thể, đó gọi là khả năng miễn dịch của cơ thể. c. - “Mụn trứng cá” trên da là phản ứng miễn dịch của cơ thể. - Vì: Khi lỗ chân lông bị bít tắc, vi khuẩn phát triển mạnh khiến bạch cầu sẽ được huy động đến để tiêu diệt vi khuẩn dẫn đến tạo ổ viêm, hình thành "mụn trứng cá", biểu hiện là mụn nhỏ, tấy đỏ, có đốm mủ. Như vậy, "mụn trứng cá" chính là phản ứng bảo vệ cơ thể tránh khỏi sự tấn công của vi khuẩn nên "mụn trứng cá” trên da được coi là phản ứng miễn dịch của cơ thể. 0,25 0,25 0,25 0,25 0,5 0,25 0,25 5 a. - Quá trình cháy có thể sinh ra các tác nhân chủ yếu sau: Khói, bụi; Các chất khí nitơ ôxit (NOx), lưu huỳnh ôxit (SOx), cac bon ôxit (CO), khí cacbonic (CO 2 ) - Tác hại: + Khói, bụi giảm khả năng lọc sạch của đường dẫn khí gây bệnh phổi + Nitơ ôxit (NO X ): Gây viêm sưng lớp niêm mạc cản trở trao đổi khí , gây chết ở liều cao. + Lưu huỳnh ôxit (SOX): Làm cho các bệnh hô hấp thêm trầm trọng. + Cacbon ôxit (CO), khí cacbonic (CO 2 ): Chiếm chỗ của O 2 trong máu, giảm hiệu quả hô hấp, có thể gây chết.... b. - Cúi thấp người khi di chuyển đôi khi phải bò dưới sàn vì khói luôn bay lên cao. - Lấy khăn thấm nước che kín miệng và mũi để lọc không khí chống nhiễm khói khi hít thở. - Dùng chăn, mền nhúng nước chùm lên toàn bộ cơ thể và chạy thoát nhanh ra ngoài đám cháy. - Báo cho mọi người xung quanh và tuân thủ theo đúng sự hướng dẫn của người hướng dẫn thoát nạn. 0,25 0,25 0,25 0,25 0,25 0,25 0,25 0,25 6 a. - Thức ăn đã được nghiền nhỏ và nhào trộn kỹ, thấm đều dịch vị ở dạ dày sẽ được xuống ruột non một cách từ từ, theo từng đợt nhờ sự co bóp của cơ thành dạ dày phối hợp với sự đóng mở của cơ vòng môn vị. - Cơ vòng môn vị luôn đóng, chỉ mở cho thức ăn từ dạ dày chuyển xuống ruột khi thức ăn đã được nghiền và nhào trộn kỹ. - Axit có trong thức ăn vừa chuyển xuống tác động vào niêm mạc tá tràng gây nên phản xạ đóng môn vị, đồng thời cũng gây phản xạ tiết dịch tụy và dịch mật - Dịch tụy và dịch mật có tính kiềm sẽ trung hòa axit của thức ăn từ dạ dày xuống làm ngừng phản xạ đóng môn vị, môn vị lại mở và thức ăn từ dạ dày lại 0.5đ 0.25đ 0.25đ 0.25đ