Tiêu đề Đề 34 - Phát triển đề tham khảo BGD môn Ngữ Văn năm 2025.docx ✅

ĐỀ THI THỬ CHUẨN CẤU TRÚC ĐỀ 34 (Đề thi có 04 trang) KỲ THI TỐT NGHIỆP THPT NĂM 2025 MÔN: NGỮ VĂN Thời gian làm bài 120 phút; không kể thời gian phát đề Họ và tên thí sinh:…………………………………. Số báo danh: ………………………………………. I. PHẦN ĐỌC HIỂU (4,0 điểm) Đọc văn bản: KIẾN TRÚC HOÀNG CUNG QUA CÁC PHÁT HIỆN KHẢO CỔ HỌC TẠI HOÀNG THÀNH THĂNG LONG […] Thăng Long có vị trí đắc địa, nằm ở trung tâm đồng bằng Bắc Bộ, là đất thiêng hội tụ những tinh hoa của đất nước và khu vực. Tại đây, từ năm 1010, các triều đại Lý, Trần, Lê nối tiếp nhau quy hoạch, xây dựng cung điện, lầu gác làm nơi thiết triều, nơi làm việc và sinh hoạt của Hoàng đế, Hoàng gia và Triều đình. Tuy nhiên, những hiểu biết về kiến trúc hoàng cung thời Lý - Trần và thậm chí thời Lê còn hết sức hạn chế, do hiện nay ở Việt Nam không còn lưu giữ được một công trình cung điện nào cùng thời. Điều đó cũng đồng nghĩa, kiến trúc cung điện hoàng cung Thăng Long vẫn còn là bí ẩn của lịch sử kiến trúc Việt Nam. Hình 1: Hình ảnh kiến trúc hoàng cung thời Lý Dưới lòng đất khu di sản Hoàng thành Thăng Long, kết quả khai quật khảo cổ học từ năm 2002 – 2017, đã xác định được một quần thể nền móng kiến trúc Đại la, Lý, Trần, Lê. Trong đó, nền móng kiến trúc giai đoạn Thăng Long được làm rất kiến cố và bền vững, bộ vì đặt trực tiếp trên chân tảng đá chạm hoa sen để đỡ mái. […] Vật liệu kiến trúc cũng rất đa dạng, phong phú, mái cung điện lợp ngói âm – dương và ngói phẳng, góc mái, đầu nóc trang trí các loại tượng tròn đất nung hình rồng, phượng, sư tử. Vẻ đẹp thực sự của kiến trúc được phô diễn bởi các loại ngói lợp, người xưa gọi bằng các mỹ từ như: “kim ngõa – ngói men vàng”, “ngân ngõa - ngói men bạc, “bích ngõa - ngói men xanh”, “uyên ngõa - ngói uyên ương” và “liên ngõa - ngói sen”. Vẻ đẹp đó còn là cảm hứng của văn học, thi ca; bia Càn Ni sơn Hương Nghiêm tự bi minh (1125) viết “mái hiên bay cao như cánh chim, ngói xếp như bày vảy cá” hay “ngói sen ngàn lớp tựa vẩy cá, sương sớm giọt giọt ngỡ hạt châu” (Thiệu Long tự bi minh 1226), hình ảnh Xi vẫn – tượng chim phượng trang trí trên mái soi ngược xuống mặt nước được thiền sư Huyền Quang (1254-1334) viết trong bài thơ chùa Diên Hựu “In ngược hình chim, gương nước lạnh”. Thời Trần kế thừa và đã sáng tạo loại ngói sen lợp mái, mang lại sắc thái riêng cho kiến trúc đương thời. Đến thời Lê, kiến trúc cung điện Thăng Long đã có nhiều thay đổi do ảnh hưởng lớn từ hệ tư tưởng Nho giáo nhưng vẻ đẹp và sự hoa mỹ thì càng được nâng cao. Nếu ai đó được một lần nhìn thấy loại “ngói rồng” tráng men xanh, men vàng phát hiện tại Hoàng thành Thăng Long thì sẽ hiểu được kiến trúc cung điện đẹp đến nhường nào. Lý Tiên Căn (sứ giả nhà Thanh) viết về kiến trúc cung điện thời Lê như sau: “chỉ có nhà vua mới được lợp ngói màu vàng, quan và dân lợp bằng cỏ” (An Nam tạp ký). (Trần Việt Anh - Đỗ Đức Tuệ - Nguyễn Hồng Quang, https://www.tapchikientruc.com.vn/chuyen-muc/bao-ton-di-san/kien-truc-hoang-cung-qua-cac-phat- hien-khao-co-hoc-tai-hoang-thanh-thang-long.html)

HƯỚNG DẪN CHẤM Phần Câ u Nội dung Điể m I ĐỌC HIỂU 4,0 1 - Thể loại văn bản: Văn bản thông tin. - Dấu hiệu nhận biết: + Nhan đề gợi mở cho người đọc chủ đề của văn bản, đó là việc khám phá kiến trúc hoàng cung qua các phát hiện khảo cổ học. + Sử dụng các phương tiện phi ngôn ngữ: Hình ảnh, biểu đồ. 0,5 2 Biện pháp tu từ được sử dụng trong câu văn: - Liệt kê: liệt kê các mỹ từ được người xưa gọi:“kim ngõa – ngói men vàng”, “ngân ngõa - ngói men bạc, “bích ngõa - ngói men xanh”, “uyên ngõa - ngói uyên ương” và “liên ngõa - ngói sen” - Biện pháp chêm xen: ngói men vàng, ngói men bạc, ngói men xanh, ngói uyên ương, ngói sen. 0,5 3 Việc trích dẫn các câu văn từ bia Càn Ni sơn Hương Nghiêm tự bi minh và Thiệu Long tự bi minh có ý nghĩa: - Khẳng định vẻ đẹp tinh tế của kiến trúc hoàng cung Thăng Long đã tạo cảm hứng cho sáng tác thơ văn. - Qua đó, vẻ đẹp thực sự của kiến trúc không chỉ được phô diễn bên ngoài hình thức mà còn có giá trị về mặt tinh thần, văn hoá, văn học. 1,0 4 - Các phương tiện phi ngôn ngữ được sử dụng trong văn bản là: Hình ảnh (Hình 1 – 6) và sơ đồ (Hình 11). - Tác dụng: + Minh hoạ giúp người đọc hình dung cụ thể về hoạ tiết trang trí, cách lợp ngói, cách phối cảnh mặt bằng kiến trúc cung điện trong kiến trúc tại Hoàng thành Thăng Long. + Bổ sung thông tin, giúp các thông tin được trình bày ở trên trở nên sinh động, hấp dẫn hơn. 1,0 5 - Liệt kê một số các công trình kiến trúc khác ở Việt Nam như: Văn Miếu Quốc Tử Giám, Chùa Trấn Quốc, Chùa Một Cột, cung đình Huế,… - Những điều người trẻ cần làm để giữ gìn di sản kiến trúc: + Tìm hiểu, nâng cao hiểu biết về các di sản kiến trúc. + Tuyên truyền, phổ cập kiến thức về văn hóa, lịch sử, kiến trúc cho cộng đồng. + Quảng bá các công trình kiến trúc đến bạn bè trong nước và trên thế giới. + Tích cực tham gia nghiên cứu bảo tồn, tu bổ, tôn tạo; tham gia các hội thảo về trao đổi kinh nghiệm trùng tu di tích, bảo tàng kiến trúc,… 1,0 II LÀM VĂN 6,0 1 Viết đoạn văn nghị luận (khoảng 200 chữ) trình bày suy nghĩ của anh/chị về vai trò của việc giao lưu văn hoá trong thời kì hội nhập quốc tế. 2,0 a. Xác định được yêu cầu về hình thức và dung lượng của đoạn văn 0,25
Bảo đảm yêu cầu về hình thức và dung lượng của đoạn văn (khoảng 200 chữ). Thí sinh có thể triển khai đoạn văn theo cách diễn dịch, quy nạp, phối hợp, móc xích, song hành. b. Xác định đúng vấn đề nghị luận: vai trò của việc giao lưu văn hoá trong thời kì hội nhập quốc tế. 0,25 c. Viết đoạn văn đảm bảo các yêu cầu Lựa chọn các thao tác lập luận phù hợp, kết hợp chặt chẽ lí lẽ và dẫn chứng trên cơ sở đảm bảo các nội dung sau: - Giao lưu văn hoá giúp lan toả các giá trị truyền thống, thúc đẩy hội nhập quốc tế phát triển. - Thúc đẩy văn hoá phát triển, tạo cơ hội để tiếp thu tinh hoa văn hoá từ các dân tộc khác, linh hoạt thay đổi để phù hợp với thời đại mới. - Thúc đẩy phát triển kinh tế, chính trị, xã hội. - Mở rộng: Giao lưu văn hoá nhưng không làm mai một, biến chất văn hoá truyền thống của dân tộc. 1,0 d. Diễn đạt: Đảm bảo chuẩn chính tả, dùng từ, ngữ pháp tiếng Việt, liên kết câu trong đoạn văn 0,25 đ. Sáng tạo: Thể hiện suy nghĩ sâu sắc về vấn đề nghị luận; có cách diễn đạt mới mẻ. 0,25 2 Anh/chị hãy viết bài văn nghị luận (khoảng 600 chữ) phân tích đặc sắc nội dung và nghệ thuật của bài thơ “Mùa hạ” 4,0 a. Đảm bảo bố cục và dung lượng bài văn nghị luận. Bảo đảm yêu cầu về bố cục và dung lượng (600 chữ) của bài văn. 0,25 b. Xác định đúng vấn đề cần nghị luận: phân tích, đánh giá một số nét đặc sắc về nội dung và nghệ thuật trong bài thơ “Mùa hạ” 0,5 c. Viết được bài văn nghị luận đảm bảo các yêu cầu Lựa chọn được các thao tác lập luận phù hợp, kết hợp nhuần nhuyễn lí lẽ và dẫn chứng; trình bày được hệ thống ý phù hợp với bố cục bài văn nghị luận. Có thể triển khai theo hướng: 1. Mở bài: Giới thiệu tác giả, tác phẩm và vấn đề nghị luận. 2. Thân bài: - Khái quát về bài thơ: “Mùa hạ” là bài thơ hay, thể hiện rõ tâm hồn của một cái tôi giàu khát vọng sống, luôn tin vào những điều tốt đẹp trong cuộc đời, là những cảm nhận của cái tôi về vẻ đẹp thiên nhiên mùa hạ cùng những suy tư, trăn trở, chiêm nghiêm của nhà thơ về cuộc sống. - Bức tranh mùa hạ trong bài thơ: + Vẻ đẹp thiên nhiên tươi đẹp, náo nức; + Vẻ đẹp sức sống căng tràn, thể hiện khát vọng hiến dâng, khám phá sự phôi thai kì diệu của tự nhiên. + Vẻ đẹp gợi nhớ về một thời thơ ấu với những kỉ niệm đẹp, êm đềm. - Sự suy tư, trăn trở trong cuộc đời của nhân vật tôi: + Sự sinh sôi, nảy nở những ước mơ và khát vọng. + Vẻ đẹp trong sáng, thánh thiện sẽ nuôi dưỡng và thanh lọc tâm hồn. + Cái tôi chiêm nghiệm, băn khoăn, tỉnh thức. - Đánh giá những nét đặc sắc về nghệ thuật của bài thơ: thể thơ 8 chữ, giọng thơ nhẹ nhàng, mềm mại, thiết tha, mạnh mẽ; hình ảnh thân thương, gần gũi; Sử dụng hiệu quả biện pháp liệt kê, điệp từ, điệp ngữ, điệp cấu trúc… - Đánh giá chung: Cảm xúc chân thực, thiện lành mà sâu sắc, khơi gợi giá trị 2.5