Tiêu đề CHƯƠNG 5. ALCOHOL - PHENOL (BẢN GV FORM 2025).pdf ✅

-1- A. PHẦN LÍ THUYẾT ....................................................................................................... 3 BÀI 19. DẪN XUẤT HALOGEN........................................................................................ 3 1. LÍ THUYẾT CẦN NẮM..................................................................................................................... 3 2. BÀI TẬP VẬN DỤNG....................................................................................................................... 4 2.1. Trắc nghiệm nhiều phương án lựa chọn.........................................................................................4 2.2. Trắc nghiệm đúng – sai ..................................................................................................................6 2.3. Trắc nghiệm trả lời ngắn ..............................................................................................................10 BÀI 20. ALCOHOL ........................................................................................................14 1. LÍ THUYẾT CẦN NẮM....................................................................................................................14 2. BÀI TẬP VẬN DỤNG......................................................................................................................17 2.1. Trắc nghiệm nhiều phương án lựa chọn.......................................................................................17 2.2. Trắc nghiệm đúng – sai ................................................................................................................21 2.3. Trắc nghiệm trả lời ngắn ..............................................................................................................27 BÀI 21. PHENOL........................................................................................................... 34 1. LÍ THUYẾT CẦN NẮM....................................................................................................................34 2. BÀI TẬP VẬN DỤNG......................................................................................................................35 2.1. Trắc nghiệm nhiều phương án lựa chọn.......................................................................................35 2.2. Trắc nghiệm đúng – sai ................................................................................................................39 2.3. Trắc nghiệm trả lời ngắn ..............................................................................................................43 B. BÀI TẬP PHÂN DẠNG.............................................................................................. 47 I. DẠNG 1: BÀI TẬP ĐỘ CỒN – PHẢN ỨNG LÊN MEN........................................................................... 47 1.1. Phương pháp – Công thức vận dụng .............................................................................................47 1.2. Bài tập vận dụng ...........................................................................................................................47 1.3. Đáp án – Hướng dẫn chi tiết .........................................................................................................48 II. DẠNG 2: LẬP CÔNG THỨC PHÂN TỬ ALCOHOL - PHENOL ................................................................ 50 2.1. Bài tập vận dụng ...........................................................................................................................50 2.2. Đáp án – Hướng dẫn chi tiết .........................................................................................................53 III. DẠNG 3: ALCOHOL – PHENOL TÁC DỤNG VỚI Na............................................................................57 3.1. Phương pháp – Công thức vận dụng .............................................................................................57 3.2. Bài tập vận dụng ...........................................................................................................................58 3.3. Đáp án – Hướng dẫn chi tiết .........................................................................................................58 C. ĐỀ ÔN TẬP CUỐI CHƯƠNG 5. DẪN XUẤT HALOGEN – ALCOHOL – PHENOL............61
-2- 1. ĐỀ ÔN TẬP CHƯƠNG SỐ 01 (28 CÂU).............................................................................................61 1.1. Trắc nghiệm nhiều phương án lựa chọn (18 câu) ........................................................................61 1.2. Trắc nghiệm đúng – sai (4 câu)....................................................................................................61 1.3. Trắc nghiệm trả lời ngắn (6 câu)..................................................................................................63 2. ĐỀ ÔN TẬP CHƯƠNG SỐ 02 (28 CÂU)............................................................................................ 64 2.1. Trắc nghiệm nhiều phương án lựa chọn (18 câu) ........................................................................65 2.2. Trắc nghiệm đúng – sai (4 câu)....................................................................................................65 2.3. Trắc nghiệm trả lời ngắn (6 câu)..................................................................................................67
-3- CHƯƠNG 5. DẪN XUẤT HALOGEN – ALCOHOL – PHENOL A. PHẦN LÍ THUYẾT BÀI 19. DẪN XUẤT HALOGEN 1. LÍ THUYẾT CẦN NẮM 1.1. Khái niệm – Danh pháp a) Khái niệm Khi thay thế nguyên tử hydrogen trong phân tử hydrocarbon bằng nguyên tử halogen, được dẫn xuất halogen của hydrocarbon. Công thức tổng quát của dẫn xuất halogen: RXn. Trong đó: R: gốc hydrocarbon. X: F, Cl, Br, I. n: số nguyên tử halogen. Ví dụ: CH3Cl; CH3Br; CH2Cl2; CH2=CH–Cl; C6H5Br,... b) Danh pháp * Danh pháp thay thế Vị trí halogen - halogeno Tên hydrocarbon - Lưu ý: + Nếu halogen chỉ có một vị trí duy nhất thì không cần số chỉ vị trí halogen. + Mạch carbon được ưu tiên đánh số từ phía gần nhóm thế hơn (từ nguyên tử halogen hoặc từ nhánh alkyl). + Nếu có liên kết bội thì ưu tiên đánh số từ phía gần liên kết bội. + Nếu có nhiều nguyên tử halogen thì cần thêm độ bội (di, tri, tetra ...) trước “halogeno”. - Ví dụ: + CH3Br: bromomethane; + CH3CH(Cl)CH2CH3: 2-chlorobutane; + CH2=CHCH2F: 3-fluoroprop-1-ene; + CH2Cl – CH2Cl: 1,2-dichloroethane. * Tên thông thường – Tên gốc chức Tên thông thường CHCl3 Chloroform CHBr3 Bromoform CHI3 Iodoform CCl4 Carbon tetrachloride Tên gốc chức (Tên gốc hydrocarbon + halide) CH3 – CH2Cl Ethyl chloride CH2=CHCl Vinyl chloride C6H5I Phenyl iodide C6H2CH2Br Benzyl bromide CH3CH(Br)CH3 Isopropyl bromide 1.2. Tính chất vật lí - Phân tử của dẫn xuất halogen phân cực nên chúng có nhiệt độ nóng chảy và nhiệt độ sôi cao hơn các hydrocarbon có phân tử khối tương đương. - Các dẫn xuất halogen hầu như không tan trong nước, tan tốt trong các dung môi hữu cơ như hydrocarbon, ether,... 1.3. Tính chất hóa học
-4- Liên kết C−X phân cực về phía nguyên tử halogen nên phản ứng đặc trưng của dẫn xuất halogen là phản ứng thế nguyên tử halogen. Ngoài ra, dẫn xuất halogen còn tham gia phản ứng tách HX. a) Phản ứng thế nguyên tử halogen PTHH: R – X + OH– o ⎯⎯→t R – OH (alcohol) + X– (X: Cl, Br, I; X liên kết với nguyên tử carbon no). Ví dụ: CH3CH2Br + NaOH (loãng) o ⎯⎯→t CH3CH2OH + NaBr b) Phản ứng tách hydrogen halide PTHH: o ⎯⎯⎯⎯⎯⎯→ NaOH/C H OH, t 2 5 (alkene) + HX Ví dụ: CH3 – CH2Br o ⎯⎯⎯⎯⎯⎯→ NaOH/C H OH, t 2 5 CH2=CH2 + HBr Phản ứng tách xảy ra theo quy tắc tách Zaitsev: Trong phản ứng tách hydrogen halide, nguyên tử halogen bị tách ưu tiên cùng với nguyên tử hydrogen ở carbon bên cạnh có bậc cao hơn. Ví dụ: CH3CHBrCH2CH3 o ⎯⎯⎯⎯⎯⎯→ NaOH/C H OH, t 2 5 CH2=CHCH2CH3 (spp) + CH3CH=CHCH3 (spc) 1.4. Ứng dụng - Sản xuất vật liệu polymer; - Sản xuất dược phẩm; dung môi; - Tác nhân làm lạnh; - Sản xuất thuốc bảo vệ thực vật; chất kich thích sinh trưởng. 2. BÀI TẬP VẬN DỤNG 2.1. Trắc nghiệm nhiều phương án lựa chọn Câu 1: (SBT – KNTT) Chất nào sau đây không phải là dẫn xuất halogen của hydrocarbon? A. CH3CH2Cl. B. CH2=CHBr. C. ClCH2COOH. D. CF3CH2Cl. Câu 2: (SBT – CTST) Hợp chất thuộc loại dẫn xuất halogen của hydrocarbon là A. HIO4. B. C3H3N. C. CH2BrCl. D. C6H6O. Câu 3: Chất nào là dẫn xuất halogen của hydrocarbon? A. Cl–CH2–COOH. B. C6H5–CH2–Cl. C. CH3–CH2–Mg–Br. D. CH3–CO–Cl. Câu 4: (SGK – CTST) Cho các chất sau: CH3Br, Cl2O7, F2C=CF2, CH2Cl2, HCl, COCl2 (phosgene). Số chất thuộc dẫn xuất halogen của hydrocarbon là A. 5. B. 2. C. 3. D. 4. Câu 5: Số liên kết của nguyên tử halogen trong phân tử dẫn xuất halogen của hydrocarbon là A. 1. B. 2. C. 3. D. 4. Câu 6: (SBT – KNTT) Công thức tổng quát của dẫn xuất monochlorine no, mạch hở là A. CnH2n–5Cl. B. CnH2n–3Cl. C. CnH2n–1Cl. D. CnH2n+1Cl. Câu 7: Cho các hợp chất sau: CH3Cl, (CH3)2CHCl, CH3CH2CH2Cl, CH3CH2Cl. Công thức chung của các chất trên là A. CnH2n – 7Cl. B. CnH2n – 3Cl. C. CnH2n – 1Cl. D. CnH2n + 1Cl. Câu 8: Tên gọi theo danh pháp thay thế của dẫn xuất halogen có công thức cấu tạo CH3CHClCH3 là A. 1-chloropropane. B. 2-chloropropane. C. 3-chloropropane. D. propyl chloride. Câu 9: Danh pháp IUPAC của dẫn xuất halogen có công thức cấu tạo: ClCH2CH(CH3)CHClCH3 là A. 1,3-dichloro-2-methylbutane. B. 2,4- dichloro -3-methylbutane. C. 1,3- dichloropentane. D. 2,4- dichloro-2-methylbutane.