Nội dung text Bài 4 Sơ lược về BTH các NTHH.pdf
Bài 4: SƠ LƢỢC VỀ BẢNG TUẦN HOÀN CÁC NGUYÊN TỐ HÓA HỌC I. TÓM TẮT LÍ THUYẾT 1. Nguyên tắc sắp xếp các nguyên tố hóa học trong bảng tuần hoàn Các nguyên tố hóa học được xếp theo chiều tăng dần của điện tích hạt nhân. Các nguyên tố trong cùng một hàng có cùng số lớp electron. Các nguyên tố trong cùng cột có tính chất gần giống nhau. 2. Cấu tạo bảng tuần hoàn các nguyên tố hóa học a. Ô nguyên tố Mỗi nguyên tố được xếp vào một ô của bảng tuần hoàn, gọi là ô nguyên tố. Ô nguyên tố cho biết: Kí hiệu hóa học Tên nguyên tố Số hiệu nguyên tử Khối lượng nguyên tử Số hiệu nguyên tử Z = Số đơn vị điện tích hạt nhân = Số p = Số e = Số thứ tự của nguyên tố trong bảng tuần hoàn.
b. Chu kì Chu kì là dãy các nguyên tố mà nguyên tử của chúng có cùng số lớp electron và được xếp theo chiều điện tích hạt nhân tăng dần khi đi từ trái qua phải. Bảng tuần hoàn gồm 7 chu kì (Đánh số từ 1 đến 7). Chu kì nhỏ: Chu kì 1, 2, 3; Chu kì lớn: Chu kì 4, 5, 6, 7. Số thứ tự của chu kì bằng số lớp electron. c. Nhóm Bảng tuần hoàn gồm 8 nhóm A (IA đến VIIIA) và 8 nhóm B (IB đến VIIIB). Các nguyên tố trong cùng 1 nhóm A có số electron ở lớp ngoài cùng bằng nhau (Trừ He), do vậy chúng có tính chất gần giống nhau. Trong cùng một nhóm, khi đi từ trên xuống dưới, điện tích hạt nhân của nguyên tử các nguyên tố tăng dần. Tên gọi riêng: Nhóm IA: Nhóm kim loại kiềm Nhóm IIA: Nhóm kim loại kiềm thổ Nhóm VIIA: Nhóm halogen Nhóm VIIIA: Nhóm khí hiếm Số thứ tự của nhóm A bằng số electron ở lớp ngoài cùng. 3. Vị trí các nhóm nguyên tố kim loại, phi kim và khí hiếm trong bảng tuần hoàn a. Các nguyên tố kim loại Có hơn 90 nguyên tố hóa học là kim loại. Trong bảng tuần hoàn, các nguyên tố kim loại ở góc dưới bên trái của bảng và được thể hiện bằng màu xanh. Các nguyên tố kim loại tập trung ở các nhóm IA, IIA, IIIA và các nhóm B. Một số nguyên tố kim loại thông dụng: Al, Fe, Ca, Cu, Na, Au b. Các nguyên tố phi kim Có chưa đến 20 nguyên tố hóa học là phi kim. Trong bảng tuần hoàn, các nguyên tố phi kim chủ yếu ở góc trên bên phải của bảng và được thể hiện bằng màu hồng. Các nguyên tố phi kim tập trung ở các nhóm VA, VIA, VIIA. Một số phi kim quen thuộc: Oxygen, chlorine c. Các nguyên tố khí hiếm Có 7 nguyên tố hóa học là khí hiếm. Nguyên tử khí hiếm có lớp e ngoài cùng bền vững nên khó biến đổi hóa học.
Trong bảng tuần hoàn, các nguyên tố khí hiếm nằm ở nhóm VIIIA và được thể hiện bằng màu vàng. Kết luận Các nguyên tố hóa học trong bảng tuần hoàn được sắp xếp theo chiều tăng dần của điện tích hạt nhân nguyên tử. Các nguyên tố cùng chu kì có cùng số lớp e, các nguyên tố cùng nhóm có tính chất gần giống nhau. Cấu trúc bảng tuần hoàn gồm ô nguyên tố, chu kì và nhóm. Các nguyên tố kim loại tập trung ở các nhóm IA, IIA, IIIA và các nhóm B. Các nguyên tố phi kim tập trung ở các nhóm VA, VIA, VIIA, còn các nguyên tố khí hiếm ở nhóm VIIIA. Sơ đồ tóm tắt