Nội dung text Chủ đề 2. PHƯƠNG PHÁP TÁCH BIỆT VÀ TINH CHẾ HỢP CHẤT HỮU CƠ (File GV).doc
Chủ đề 2: PHƯƠNG PHÁP TÁCH BIỆT VÀ TINH CHẾ HỢP CHẤT HỮU CƠ (File GV) Chủ đề 2: PHƯƠNG PHÁP TÁCH BIỆT VÀ TINH CHẾ HỢP CHẤT HỮU CƠ 17 A. HỆ THỐNG LÝ THUYẾT 17 B. HỆ THỐNG BÀI TẬP THEO CẤU TRÚC ĐỀ MINH HỌA 2025 21 Phần 1. Câu hỏi trắc nghiệm nhiều phương án lựa chọn (chọn 1 đáp án) 21 Mức 1: Nhận biết 21 Mức 2: Thông hiểu 23 Mức 3: Vận dụng 25 Phần 2: Bài tập trắc nghiệm đúng sai 27 Phần 3: Bài tập trắc nghiệm trả lời ngắn 30
Chủ đề 2: PHƯƠNG PHÁP TÁCH BIỆT VÀ TINH CHẾ HỢP CHẤT HỮU CƠ A. HỆ THỐNG LÝ THUYẾT I. PHƯƠNG PHÁP CHƯNG CẤT 1.Nguyên tắc Chưng cất là sự tách chất dựa vào sự khác nhau về nhiệt độ sôi của các chất trong hỗn hợp ở một áp suất nhất định 2.Cách tiến hành Chất lỏng cần tách được chuyển sang pha hơi, rồi làm lạnh cho hơi ngưng tụ, thu lấy chất lỏng ở khoảng nhiệt độ thích hợp. 3.Ứng dụng Để tách các chất lỏng ra khỏi hỗn hợp các chất có nhiệt độ sôi khác nhau, nhằm thu được chất lỏng tinh khiết hơn. 1. Nhiệt kế ; 2. Bình cầu; 3.Thiết bị đun; 4. Ống sinh hàn; 5. Ống dẫn nước vào; 6. Ống dẫn nước ra; 7. Bình hứng. Hệ thống chưng cất đơn giản ở áp suất thường a) b) Ứng dụng phương pháp chưng cất thường nấu rượu thủ công bằng lửa (a) và bằng điện (b) * Chưng cất phân đoạn
Phương pháp chưng cất phân đoạn dùng để tách hai hay nhiều chất lỏng có nhiệt độ sôi khác nhau không nhiều và tan lẫn hoàn toàn trong nhau. Thiết bị, dụng cụ chưng cất phân đoạn được bố trí như hình bên dưới Khi đun nóng, chất có nhiệt độ sôi thấp hơn sẽ bay hơi ra trước rồi được ngưng tụ và thu lấy ở bình hứng. * Chưng cất lôi cuốn hơi nước Trong phương pháp chưng cất lôi cuốn hơi nước, các chất có nhiệt độ sôi cao và không tan trong nước vẫn có thể tách ra khỏi hỗn hợp ở nhiệt độ sôi xấp xỉ nhiệt độ sôi của nước. Thiết bị chưng cất lôi cuốn hơi nước được bố trí như hình bên dưới Hỗn hợp hơi nước và hơi chất hữu cơ cùng đi qua ống sinh hàn ngưng tụ và được thu ở bình hứng. *Chưng cất dưới áp suất thấp (chân cất chân không): Thường được sử dụng để chưng cất lấy những chất có nhiệt độ sôi cao hoặc dễ bị phân hủy ở nhiệt độ cao.
II. PHƯƠNG PHÁP CHIẾT 1.Nguyên tắc Chiết là phương pháp tách biệt và tinh chế hỗn hợp các chất dựa vào sự hòa tan khác nhau của chúng trong hai môi trường không trộn lẫn vào nhau. 2.Cách tiến hành - Chiết lỏng – lỏng : thường dùng để tách các chất hữu cơ hòa tan trong nước - Chiết lỏng – rắn: dùng dung môi lỏng hòa tan chất hữu cơ để tách chúng ra khỏi hỗn hợp rắn. 3.Ứng dụng Chiết lỏng – lỏng : Tách chất hữu cơ ở dạng nhũ tương hoặc huyền phù trong nước. Chiết lỏng – rắn: ngâm rượu thuốc, phân tích thổ nhưỡng, phân tích dư lượng thuốc bảo vệ thực vật trong nông sản. Eclen Bộ dụng cụ chiết : lỏng - lỏng Các bước thực hiện chiết lỏng - lỏng III. PHƯƠNG PHÁP KẾT TINH 1.Nguyên tắc Kết tinh là phương pháp tách biệt và tinh chế hỗn hợp các chất rắn dựa vào độ tan khác nhau và sự thay đổi độ tan của chúng theo nhiệt độ. 2.Cách tiến hành + Hòa tan chất rắn lẫn tạp chất vào dung môi để tạo dung dịch bão hòa ở nhiệt độ cao. + Lọc nóng loại bỏ chất không tan. + Để nguội và làm lạnh dung dịch thu được, chất cần tinh chế sẽ kết tinh. + Lọc để thu được chất rắn. 3.Ứng dụng Dùng để tách và tinh chế chất rắn.