Tiêu đề GV C3 TỪ TRƯỜNG.docx ✅

Trang 3 (Chuyên ĐH Vinh – NA) Nguyên lý hoạt động của máy cyclotron, dùng để tăng tốc hạt mang điện như hình bên. Hai hộp rỗng , II hình chữ làm bằng đồng lá, hở ở phía cạnh thẳng, rất gần nhau, gọi là hai cực D. Giữa hai cạnh thẳng của hai cực có một điện trường, có thể đảo chiều nhờ dòng điện xoay chiều. Hai cực D đặt trong một từ trường độ lớn cảm ứng từ B (vách bằng đồng sẽ ngăn không cho điện trường xuyên vào hộp), có hướng vuông góc với mặt phẳng hình vẽ. Giả sử lúc đầu có một proton xuất phát từ một điểm rất gần với tâm S của máy cyclotron và đi vào hộp I đang mang điện âm. Lúc này, lực Lorentz xuất hiện và làm cho proton chuyển động theo quỹ đạo nửa đường tròn trong hộp I . Sau đó, khi proton quay lại cạnh thẳng của hộp I thì nguồn điện đổi chiều, điện trường sẽ tăng tốc cho proton, proton đi vào hộp II và lực Lorentz lại làm nhiệm vụ như trên, nhưng do vận tốc của proton đã tăng nên bán kính của nửa đường tròn quỹ đạo lúc này lớn hơn trước. Người ta đã chứng minh được rằng, thời gian chuyển động của proton bên trong các hộp luôn không đổi, vì vậy chi cần đặt nguồn điện xoay chiều có chu kỳ bằng hai lần thời gian chuyển động của proton trong các hộp D thì proton sẽ được tăng tốc nhiều lần và thu được vận tốc lớn. Đến mép ngoài hộp D , proton được phóng ra ngoài. Theo tính toán, bán kính quỹ đạo R của proton và tần số dao động của dòng điện xoay chiều thỏa mãn các công thức: và , trong đó m , q , v là khối lượng, điện tích, tốc độ của proton. Cho biết . Một máy cyclotron hoạt động với và bán kính của hộp D là 53 cm . a) Lực tác dụng lên proton chỉ có lực từ. b) Bán kính chuyển động của proton là không đổi. *c) Độ lớn của cảm ứng từ thì cyclotron có thể gia tốc được proton. *d) Năng lượng proton thu được khi ra khỏi máy là . Lời giải a) Sai. Khi đi qua điện trường thì proton chịu tác dụng của lực điện b) Sai. Bán kính chuyển động của proton tăng dần c) Đúng. d) Đúng. Câu 5. 384378683 (PHÚ THỌ) Để xác định các chất trong một mẫu, người ta dùng một máy được gọi là máy quang phổ khối (khối phổ kế, hình bên). Khi cho mẫu vào máy này, hạt có khối lượng m bị ion hóa sẽ mang điện tích q . Sau đó, hạt được tăng tốc đến tốc độ v nhờ hiệu điện thế U. Tiếp theo, hạt sẽ chuyển động vào vùng từ trường theo phương vuông góc với cảm ứng từ . Lực từ tác dụng lên hạt có độ lớn có phương vuông góc với cảm ứng từ và với vận tốc của hạt. Bán kính quỹ đạo tròn của hạt trong vùng có từ trường là r . Dựa trên tỉ số , có thể xác định được các chất trong mẫu. a) Tốc độ của hạt bị thay đổi do tác dụng của từ trường trong máy. *b) Bỏ qua tốc độ ban đầu của hạt. Sau khi được tăng tốc bởi hiệu điện thế U , tốc độ của hạt là . *c) Tỉ số giữa độ lớn điện tích và khối lượng của hạt là . *d) Biết . Bán kính quỹ đạo của ion âm trong vùng có trường là . Lời giải a) Sai b) Đúng c) Đúng d) Đúng nên lực từ không sinh công động năng không đổi tốc độ không đổi a) Sai
Trang 4 Định lý động năng có b) Đúng Lực từ đóng vai trò là lực hướng tâm (2) Từ (1) và (2) c) Đúng Thay số d) Đúng Câu 6. 363718347 (Sở Vĩnh Phúc) Trong quá trình truyền tải điện năng, để làm giảm hao phí trên đường dây người ta sử dụng các máy biến áp (hay còn gọi là máy biến thế). Một nhà máy phát điện cung cấp điện năng với công suất 20 MW cho một thành phố X. Điện áp do nhà máy điện phát ra có giá trị hiệu dụng là 25 kV. Đường dây tải điện làm bằng đồng có tiết diện dây là với tổng chiều dài là 248 km. Biết điện trở suất của đồng là . Xem mọi hao phí năng lượng chỉ do tỏa nhiệt trên đường dây truyền tải. Máy biến thế 1 đặt tại nhà máy có số vòng dây và điện áp đặt vào hai đầu của cuộn dây sơ cấp lần lượt là 1000 vòng và 25 kV. Điện áp đưa lên đường dây tải điện là 500 kV. a) Trong sơ đồ về quá trình truyền tải điện năng ở trên, máy biến thế 1 và máy biến thế 3 là máy tăng thế. Còn máy biến thế 2 và máy biến thế 4 là máy giảm thế. *b) Máy biến thế 1 có số vòng dây của cuộn dây thứ cấp là 20000 vòng. *c) Điện trở đường dây truyền tải điện là . d) Biết công suất phát điện của nhà máy được tính theo công thức trong đó U là điện áp hiệu dụng nơi phát và I là cường độ dòng điện hiệu dụng trên đường dây tương ứng. Khi có sử dụng máy biến thế 1 thì chi phí phải chi trả cho hao phí điện trong một ngày có thể giảm tối đa 125 triệu đồng so với khi không sử dụng máy biến thế 1. Lấy giá điện trung bình là 2006 đồng/kW.h. Lời giải Máy biến thế 3 là máy giảm thế a) Sai b) Đúng c) Đúng Số tiền có thể giảm là đồng tỉ đồng triệu đồng d) Sai Câu 7. 363718346 (Sở Vĩnh Phúc) Một khung dây hình vuông, độ dài mỗi cạnh là đặt trong một từ trường đều có phương vuông góc với mặt phẳng của khung, chiều hướng từ ngoài vào trong và có độ lớn cảm ứng từ (hình vẽ). Trong khoảng thời gian , khung dây bị kéo dãn tại hai đỉnh của nó để tạo thành một hình thoi. Biết góc ở đỉnh hình thoi tạo thành là . Điện trở của khung dây . *a) Từ thông gửi qua tiết diện khung dây giảm. *b) Dòng điện cảm ứng xuất hiện trong khung dây chạy cùng chiều kim đồng hồ. c) Từ thông qua khung dây giảm đi một lượng xấp xỉ là . *d) Cường độ dòng điện cảm ứng trung bình xuất hiện trong khung dây xấp xỉ là . Lời giải và a) Đúng (chú ý theo SGK CTST khi ban đầu không có những điều kiện bắt buộc về vecto đơn vị pháp tuyến, ta thường chọn chiều của sao cho từ thông có giá trị dương) Từ thông giảm cùng chiều . Áp dụng quy tắc nắm tay phải được dòng điện cảm ứng xuất hiện trong khung dây chạy cùng chiều kim đồng hồ b) Đúng c) Sai