Nội dung text Bài 1_Tính đơn điệu và cực trị hàm số_Đề bài.doc
Cho hàm số ()yfx có đạo hàm trên tập Kℝ , trong đó K là một khoảng, đoạn hoặc nửa khoảng. Nếu ()0fx (hoặc ()0fx ) với mọi x thuộc K và ()0fx chi tại một số hữu hạn điểm của K thì hàm số ()fx đồng biến (hoặc nghịch biến) trên K . Ví dụ 3. Tìm các khoảng đơn điệu của hàm số 321 5 3yxxx . Lời giải - Hàm số đã cho có tập xác định là ℝ . - Ta có: 2221(1)yxxx ; 0y với mọi xℝ và 01yx . Bảng biến thiên của hàm số như sau: Vậy hàm số nghịch biến trên ℝ . Ví dụ 4. Tìm các khoảng đơn điệu của hàm số 2 4x y x . Lời giải - Hàm số đã cho có tập xác định là \{0}ℝ . - Ta có: 2 2 4x y x với 0x ; 22 040 . 2 x yx x Bảng biến thiên của hàm số như sau: Vậy hàm số đồng biến trên mỗi khoảng (;2) và (2;) ; nghịch biến trên mỗi khoảng (2;0) và (0;2) . Nhận xét Để xét tính đồng biến, nghịch biến của hàm số ()yfx , ta có thể thực hiện các bước sau: Buớc 1. Tìm tập xác định của hàm số ()yfx . Bước 2. Tính đạo hàm ()fx . Tìm các điểm (1,2,,)ixin mà tại đó hàm số có đạo hàm bằng 0 hoặc không tồn tại.
Bước 3. Sắp xếp các điểm ix theo thứ tự tăng dần và lập bảng biến thiên. Buớc 4. Căn cứ vào bảng biến thiên, nêu kết luận về các khoảng đồng biến, nghịch biến của hàm số. II. ĐIỂM CỰC TRỊ, GIÁ TRỊ CỰC TRỊ CỦA HÀM SỐ Trong trường hợp tổng quát, ta có định nghĩa sau: Cho hàm số ()yfx liên tục trên tập Kℝ , trong đó K là một khoảng, đoạn hoặc nửa khoảng và 01,xKxK . - 0x được gọi là một điểm cực đại của hàm số đã cho nếu tồn tại một khoảng (;)ab chứa điểm 0x sao cho (;)abK và 0()fxfx với mọi (;)xab và 0xx . Khi đó, 0fx được gọi là giá trí cực đại của hàm số đã cho, kí hiệu là CD. f . - 1x được gọi là một điểm cực tiểu của hàm số đã cho nếu tồn tại một khoảng (;)cd chứa điểm 1x sao cho (;)cdK và 1()fxfx với mọi (;)xcd và 1xx . Khi đó, 1fx được gọi là giá trị cực tiểu của hàm số đã cho, kí hiệu là CTf . - Điểm cực đại và điểm cực tiểu được gọi chung là điểm cực trị. Giá trị cực đại và giá trị cực tiểu được gọi chung là giá trị cực trị (hay cực trị). Chú ý Nếu 0x là một điểm cực trị của hàm số ()yfx thì người ta nói rằng hàm số ()yfx đạt cực trị tại điểm 0x . Khi đó, điểm 00;Mxfx được gọi là điểm cực trị của đồ thị hàm số ()yfx . Ví dụ 5. Dựa vào đồ thị hàm số 3()3yfxxx ở Hình 4, hãy chỉ ra các điểm cực trị của hàm số đó. Lời giải - Xét khoảng (3;0) chứa điểm 1x . Quan sát đồ thị của hàm số 3()3yfxxx ở Hình 4, ta thấy: ()(1)fxf với mọi (3;0)x và 1x . Vậy 1x là điểm cực tiểu của hàm số ()yfx . - Xét khoảng (0;3) chứa điểm 1x . Quan sát đồ thị của hàm số 3()3yfxxx ở Hình 4, ta thấy: ()(1)fxf với mọi (0;3)x và 1x . Vậy 1x là điểm cực đại của hàm số ()yfx . Trong trường hợp tổng quát, ta có định lí sau: