Tiêu đề Bài 1. NHẬN BIẾT ÁNH SÁNG NGUỒN SÁNG VÀ VẬT SÁNG.doc ✅

Trang 1 CHƯƠNG 1: QUANG HỌC BÀI 1: NHẬN BIẾT ÁNH SÁNG NGUỒN SÁNG VÀ VẬT SÁNG Mục tiêu  Kiến thức + Nêu được điều kiện để mắt nhận biết được ánh sáng + Nêu được điều kiện để mắt nhận biết được một vật + Phân biệt được nguồn sáng và vật sáng. Nêu được ví dụ về nguồn sáng và vật sáng.  Kĩ năng + Giải thích được tại sao mắt lại có thể nhận biết được ánh sáng. + Giải thích được tại sao mắt lại có thể nhìn thấy một vật.
Trang 2 I. LÍ THUYẾT TRỌNG TÂM 1. Điều kiện mắt nhận biết được ánh sáng Mắt nhận biết được ánh sáng khi có ánh sáng truyền tới mắt. 2. Điều kiện để mắt nhìn thấy một vật Mắt nhìn thấy một vật khi có ánh sáng từ vật truyền tới mắt. 3. Nguồn sáng – Vật sáng Nguồn sáng là vật có khả năng tự phát ra ánh sáng. Vật sáng là nguồn sáng hoặc vật hắt lại ánh sáng. Ví dụ như: Mặt Trời, ngọn nến ngọn nến đang cháy, bóng đèn điện đang hoạt động, ngọn lửa đang cháy,... Ví dụ như cái bàn, cái bảng, con mèo, con lợn... - Mắt nhận biết được ánh sáng màu là do có ánh sáng màu đó truyền tới mắt. Ví dụ: mắt nhận biết được con ếch có màu xanh vì có ánh sáng xanh từ con ếch truyền tới mắt ta. - Vật đen là vật không tự phát ra ánh sáng và cũng không hắt lại ánh sáng chiếu vào nó. Vậy tại sao ta lại vẫn quan sát thấy vật đen? Mặt Trăng là vật sáng hay nguồn sáng? SƠ ĐỒ HỆ THỐNG HÓA Có ánh sáng truyền đến mắt Điều kiện nhận biết ánh sáng - nguồn sáng - vật hắt lại ánh sáng từ nguồn sáng Là vật tự phát ra ánh sáng Vật sáng Nguồn sáng Có ánh sáng từ vật truyền đến mắt Điều kiện nhận biết một vật
Trang 3 II. CÁC DẠNG BÀI TẬP  Ví dụ mẫu Ví dụ 1: Điền từ còn thiếu vào chỗ trống - Ta nhận biết được ánh sáng khi……truyền vào mắt ra. - Mắt ra nhìn thấycon mèo vì……từ con mèo……mắt ta. - Ngọn nến đang cháy……nên được gọi là……Quyển sách đặt trên mặt bàn chỉ……lại ánh sáng từ ngọn nến được gọi là…… Hướng dẫn giải - Ta nhận biết được ánh sáng khi...có ánh sáng truyền vào mắt ta. - Mắt ta nhìn thấy con mèo vì ...có ánh sáng… từ con mèo., truyền tới...mắt ta. - Ngọn nến đang cháy...tự phát ra ánh sáng nên được gọi là...nguồn sáng. Quyển sách đặt trên mặt bàn chỉ... hắt...lại ánh sáng từ ngọn nến được gọi là... vật sáng.. Ví dụ 2: Em hãy chỉ ra nguồn sáng trong những vật sau: A. quyển sách. B. Mặt Trời. C. bóng đèn bị đứt dây tóc. D. Mặt Trăng. Hướng dẫn giải Quyển sách, bóng đèn đứt dây tóc, Mặt Trăng đều không tự phát ra ánh sáng. Chỉ có Mặt Trời là tự bản thân nó phát ra ánh sáng. Chọn B.  BÀI TẬP TỰ LUYỆN * Bài tập cơ bản Câu 1: Vật nào sau đây không phải là nguồn sáng? A. Ngọn lửa đang cháy. B. Mặt Trời. C. Bóng đèn điện khi mất điện. D. Màn hình máy tính khi đang hoạt động. Câu 2: Ta nhìn thấy quyển sách trên bàn vì A. quyển sách tự phát ra ánh sáng đến mắt ta. B. quyển sách hắt lại ánh sáng từ môi trường đến mắt ta. C. luôn luôn nhìn thấy quyển sách. D. ta nhìn về phía quyền sách Câu 3: Ta nhìn thấy chiếc khăn đỏ màu đỏ vì: A. chiếc khăn đỏ phát ra ánh sáng đỏ vào mắt ta. B. chiếc khăn đỏ hắt ánh sáng màu đỏ vào mắt ta. C. bản thân chiếc khăn có màu đỏ. D. chiếc khăn là vật sáng. Câu 4: Ta nhìn thấy cánh đồng lúa khi A. đêm tối đen. B. cánh đồng lúa ở trước mắt ta.
Trang 4 C. cánh đòng nằm sau lưng ta. D. ánh sáng từ cánh đồng lúa chiếu vào mắt ta. Câu 5: Vật nào sau đây không phải là vật sáng? A. Cánh đồng lúa ban ngày. B. Cây nến đang cháy. C. Tờ giấy trắng dưới ánh sáng Mặt Trời. D. Tờ giấy đen dưới ánh sáng Mặt Trời. Câu 6: Ta nhận biết được ánh sáng khi A. ta đang nhắm mắt. B. ta đang mở mắt. C. mắt ta nhận được ánh sáng truyền đến. D. trước mắt ta có một nguồn sáng. Câu 7: Chọn nào dưới đây không đúng khi hoàn thiện câu sau: “Vật được gọi là nguồn sáng....”? A. cũng là vật sáng. B. là vật tự phát ra ánh sáng. C. có thể hắt lại ánh sáng. D. gồm vật tự phát ra ánh sáng và vật hắt lại ánh sáng. Câu 8: Ta nhìn thấy vật khi A. vật đó được chiếu sáng. B. vật đó là nguồn sáng. C. phải có ánh sáng đi từ vật đó đến mắt ta. D. mắt ta chiếu ánh sáng tới vật. Câu 9: Trong phòng kín, ta bật đèn lên sẽ nhìn thấy các vật trong phòng vì A. ta mở mắt. B. các vật hắt ánh sáng từ đèn đến mắt ta; hoặc các vật đó đặt gần những vật sáng khác. C. bật đèn giúp các vật tự phát ra ánh sáng và ánh sáng từ vật truyền đến mắt ta. D. mắt ta phát ra ánh sáng về phía vật. Câu 10: Đứng ngoài trời vào ban ngày nhưng nhắm mắt lại ta có thấy các vật xung quanh không? Tại sao? Câu 11: Đứng trong phòng rất kín vào ban đêm, đóng cửa, ngắt điện chạy qua tất cả các thiết bị điện trong phòng ta có nhìn thấy các vật trong phòng không? Tại sao? * Bài tập nâng cao Câu 12: Khi trời tối, ta thấy mắt mèo lóe sáng, còn ban ngày thì không. Kết luận đúng là: A. Mắt mèo luôn là vật sáng. B. Mắt mèo luôn là nguồn sáng. C. Mắt mèo là nguồn sáng vào ban đêm, là vật sáng vào ban ngày. D. Mắt mèo là nguồn sáng vào ban ngày, là vật sáng vào ban đêm. Câu 13: Tại sao vào buổi sáng sớm, ngồi trong nhà, nhìn ánh sáng Mặt Trời chiếu qua cửa, ta thường nhìn thấy trong không gian có rất nhiều hạt bụi bay lơ lửng? Câu 14: Các ngôi sao trên bầu trời đêm mà ta nhìn thấy có phải là nguồn sáng không? Tại sao? Câu 15: Có một số bạn cho rằng: “Mắt nhìn thấy một vật vì mắt phát ra ánh sáng về phía vật”. Em hãy lấy ví dụ để chứng minh rằng quan điểm trên là sai.