Nội dung text QL00064-GT Tổ chức bộ máy và PTCV - 2024.pdf
TRƯỜNG ĐẠI HỌC LAO ĐỘNG – XÃ HỘI TS. Đào Duy Hào (Chủ biên) GIÁO TRÌNH TỔ CHỨC BỘ MÁY VÀ PHÂN TÍCH CÔNG VIỆC Hà Nội, Năm 2024
MỤC LỤC CHƯƠNG 1: TỔNG QUAN VỀ TỔ CHỨC BỘ MÁY ..............................................3 1.1. Cơ sở chung về tổ chức .........................................................................................3 1.1.1. Khái niệm tổ chức ..............................................................................................3 1.1.2. Phân loại tổ chức................................................................................................5 1.1.3. Các yếu tố chủ yếu cấu thành tổ chức.................................................................8 1.1.4. Các quy luật của tổ chức ..................................................................................11 1.1.5. Lịch sử hình thành và phát triển của lý thuyết tổ chức......................................14 1.2. Khái quát chung về tổ chức bộ máy ....................................................................18 1.2.1. Bản chất và vai trò của tổ chức bộ máy ............................................................18 1.2.2. Nội dung công tác tổ chức bộ máy trong tổ chức..............................................25 1.2.3. Các nguyên tắc cơ bản của tổ chức bộ máy ......................................................43 1.2.4. Các yếu tố cơ bản ảnh hưởng đến tổ chức bộ máy............................................48 1.2.5. Mối quan hệ giữa tổ chức bộ máy với các hoạt động quản trị nhân lực khác ....53 1.3. Đối tượng, nội dung và phương pháp nghiên cứu học phần.................................56 1.3.1. Đối tượng và phạm vi nghiên cứu ....................................................................56 1.3.2. Nội dung học phần ...........................................................................................57 1.3.3. Phương pháp nghiên cứu..................................................................................57 TÓM TẮT CHƯƠNG 1.............................................................................................60 CÂU HỎI ÔN TẬP CHƯƠNG 1...............................................................................60 CHƯƠNG 2: THIẾT KẾ BỘ MÁY TỔ CHỨC........................................................62 2.1. Khái niệm, vai trò của thiết kế bộ máy tổ chức....................................................62 2.1.1. Các khái niệm ..................................................................................................62 2.1.2. Vai trò của thiết kế bộ máy tổ chức ..................................................................72 2.2. Các yếu tố ảnh hưởng đến việc thiết kế bộ máy tổ chức ......................................73 2.2.1. Bối cảnh kinh tế, chính trị, xã hội.....................................................................73 2.2.2. Hệ thống pháp luật...........................................................................................73 2.2.3. Đầu vào của tổ chức.........................................................................................73 2.2.4. Ý tưởng hoạt động, hoạt động ..........................................................................74 2.2.5. Quan điểm, bản lĩnh, tầm nhìn của người sáng lập và thái độ của lãnh đạo cấp cao của tổ chức ..........................................................................................................74 2.2.6. Chiến lược hoạt động của tổ chức ....................................................................74 2.2.7. Đặc thù lĩnh vực hoạt động và quy mô tổ chức.................................................75 2.2.8. Công nghệ mà tổ chức sử dụng .......................................................................76 2.2.9. Nguồn nhân lực của tổ chức .............................................................................77 2.3. Các yêu cầu và nguyên tắc của thiết kế bộ máy tổ chức ......................................77 2.3.1. Yêu cầu của thiết kế bộ máy tổ chức ................................................................77
2.3.2. Nguyên tắc của thiết kế bộ máy tổ chức............................................................78 2.4. Các cơ sở cho thiết kế bộ máy tổ chức.................................................................80 2.4.1. Vị trí pháp lý, chức năng, nhiệm vụ, quyền hạn của tổ chức .............................80 2.4.2. Sứ mạng, tầm nhìn, mục tiêu, chiến lược của tổ chức .......................................82 2.4.3. Chuỗi giá trị trong hoạt động của tổ chức .........................................................99 2.5. Thiết kế các bộ phận cấu thành tổ chức .............................................................101 2.5.1. Các cách phân chia để thiết kế các bộ phận cấu thành trong tổ chức ...............101 2.5.2. Ma trận chức năng..........................................................................................107 2.5.3. Văn bản quy định chức năng, nhiệm vụ ..........................................................113 2.6. Thiết kế kiểu quản trị và định hình sơ đồ cấu trúc bộ máy tổ chức.....................115 2.6.1. Các kiểu mô hình quản trị...............................................................................115 2.6.2. Các cách thức phối hợp giữa các bộ phận cấu thành trong bộ máy tổ chức .....125 2.6.3. Định hình sơ đồ cấu trúc bộ máy tổ chức........................................................136 2.7. Các phương pháp thiết kế bộ máy tổ chức .........................................................137 2.7.1. Phương pháp thiết kế tương tự........................................................................137 2.7.2. Phương pháp phân tích vi yếu tố (hay còn gọi là phương pháp phân tích - tổng hợp) .........................................................................................................................138 2.8. Quy trình thiết kế bộ máy tổ chức......................................................................140 2.8.1. Quy trình thiết kế mới bộ máy tổ chức............................................................140 2.8.2. Quy trình thiết kế lại bộ máy tổ chức..............................................................141 2.8.3. Quy trình xây dựng đề án thiết kế mới bộ máy tổ chức ...................................143 TÓM TẮT CHƯƠNG 2 ...........................................................................................150 CÂU HỎI ÔN TẬP CHƯƠNG 2 .............................................................................150 CHƯƠNG 3. THIẾT KẾ CÔNG VIỆC...................................................................154 3.1. Bản chất và sự cần thiết của thiết kế công việc ..................................................154 3.1.1. Bản chất của thiết kế công việc trong tổ chức .................................................154 3.1.2. Vai trò của thiết kế công việc trong tổ chức ....................................................157 3.2. Các yếu tố cơ bản ảnh hưởng đến thiết kế công việc..........................................158 3.3. Các cách tiếp cận cơ bản được sử dụng để thiết kế công việc ............................161 3.3.1. Cách tiếp cận cơ giới hóa................................................................................161 3.3.2. Cách tiếp cận thúc đẩy....................................................................................161 3.3.3. Cách tiếp cận sinh vật học ..............................................................................162 3.3.4. Cách tiếp cận theo sự vận động của giác quan ................................................163 3.4. Các phương pháp thiết kế công việc ..................................................................163 3.4.1. Nhóm phương pháp thiết kế công việc cá nhân...............................................164 3.4.2. Nhóm phương pháp thiết kế công việc đội, nhóm...........................................170 3.5. Các yêu cầu đối với thiết kế công việc...............................................................172