Tiêu đề Chuyên đề 7. THƠ (ĐẦU THẾ KỈ XX).pdf ✅

Trang 2 A. VĂN BẢN VĂN HỌC I. LÍ THUYẾT TRỌNG TÂM VÀO NHÀ NGỤC QUẢNG ĐÔNG CẢM TÁC Phan Bội Châu 1. Tác giả - Phan Bội Châu (1867-1940) - Là nhà yêu nước, cách mạng. - Sáng tác thể hiện long yêu nước, thương dân, khát vọng độc lập, ý chí chiến đấu bền bỉ, kiên cường. 2. Tác phẩm - Được sáng tác đầu năm 1914, khi Phan Bội Châu bị bọn quân phiệt tỉnh Quảng Đông (Trung Quốc) bắt giam, nằm trong tác phẩm Ngục trung thư. - Thể thơ thất ngôn bát cú Đường luật. 3. Nội dung  Hai câu đề: Khí phách của người anh hung trước hiểm nguy vẫn kiên cường, lạc quan. - Hoàn cảnh của tác giả đang bị giam trong nhà ngục nhưng với tác giả đó chỉ là sự chủ động nghỉ ngơi. - Tư thế ung dung, đường hoàng, sự tự tin, ý thức mạnh mẽ về tài năng, chí khí của người tù cách mạng. - Giọng thơ đùa vui, đầy khẩu khí.  Hai câu thực - Giọng thơ có sự thay đổi từ giọng hào hùng, ngang tàn chuyển sang giọng trầm lắng, suy tư lúc lâm nguy, phảng phất nỗi đau của Phan Bội Châu. - Nhìn thẳng vào hoàn cảnh khó khăn của bản thân, cuộc đời lênh, sóng gió (“khách không nhà”, “người có tội”) nhưng không lo sợ mà để vững chí hơn trên con đường còn gian nan. - Những lời tâm sự đầy ý nghĩa của nhà thơ: + Khái quát cuộc đời làm cách mạng gian nan, khó khan, phải bôn ba xứ người, xa quê, xa người thân. + Làm nổi bật hình ảnh người chí sĩ yêu nước, kiên cường.  Hai câu luận - Khẳng định sự quyết tâm, không lùi bước, luôn bền chí, vững lòng trước sự nghiệp cứu nước, cứu đời lớn lao. - Lối nói khoa trương nhằm thể hiện tầm vóc lớn lao, phi thường của người anh hùng. - Giọng thơ hào hùng, đầy khẩu khí.  Hai câu kết
Trang 3 - Kết tinh cao độ ý chí của tác giả, thể hiện quan niệm sống: còn sống là còn đấu tranh để giải phóng dân tộc. - Điệp từ “còn” nhấn vào sự tiếp diễn, tiếp tục chiến đấu vì đất nước. - Lời thách thức “nguy hiểm sợ gì đâu” chính là lời khẳng định giữ vững ý chí, lý tưởng, kiên định với sự nghiệp cứu nước, vươn lên, bất chấp mọi gian khổ, nguy nan. ĐẬP ĐÁ Ở CÔN LÔN Phan Châu Trinh 1. Tác giả - Phan Châu Trinh (1872 – 1926), quê ở tỉnh Quảng Nam. - Là nhà nho yêu nước, nhà cách mạng lớn của dân tộc. - Các sáng tác thơ văn của Phan Châu Trinh đều thấm đẫm tinh thần yêu nước và dân chủ. 2. Tác phẩm - Tháng 4/1908, Phan Châu Trinh bị buộc tội xúi giục nhân dân nổi loạn trong phòng trào chống thuế ở Trung Kì. Ông bị bắt, đày ra Côn Đảo. Bài thơ được viết trong thời kì này. 3. Nội dung  Hình ảnh người anh hùng hiên ngang, bất khuất trong cảnh tù đày - Hình ảnh thực từ công việc đập đá của người tù khổ sai + “Làm cho lở núi non”, “đánh tan năm bảy đống”, “đập bể mấy trăm hòn” gợi công việc cực kì vất vả, gian nan ; lên án chế độ nhà tù hà khắc của thực dân Pháp. - Hình ảnh người tù yêu nước Phan Bội Châu + Có tầm vóc lớn lao, phi thường : “làm trai”, “đứng giữa đất Côn Lôn” (nghệ thuật khoa trương), “lừng lẫy”, “xách búa đánh tan”, “ra tay đập bể”. + Ung dung, lạc quan, coi thường hiểm nguy.  Nghệ thuật - Khoa trương, hình ảnh thơ kì vĩ; - Giọng thơ ngão nghễ, khẩu khí ngang tàn. - Phép đối vừa làm nổi bật công việc đập đá gian nan, vất vả, vừa làm nổi bật sức mạnh lớn lao của người tù khổ sai.  Tinh thần bất khuất, hiên ngang và ý chí sắt đá của người anh hùng. - Vẻ đẹp của người anh hùng càng được thể hiện rõ bởi sức chịu đựng phi thường cho dù công việc lao động khổ sai vô cùng vất vả. - Người anh hùng ấy đối diện với thực tại bằng bản lĩnh “thép” bình thản, vững vàng và khẳng định tuyệt đối trung thành với con đường mình đã lựa chọn. (Tháng ngày bao quản than sành sỏi/ Mưa nắng càng bền dạ sắt son)
Trang 4 - Trong hoàn cảnh khó khăn, người tù với tư thế oai phong giữa trời đất càng lạc quan, tin tưởng vào chính mình bởi ý thức được trách nhiệm của mình với đất nước. - Nghệ thuật: phép đối chặt chẽ, giọng thơ cứng cỏi, ngang tàn, hình ảnh thơ kì vĩ, lớn lao. MUỐN LÀM THẰNG CUỘI Tản Đà 1. Tác giả - Tản Đà (1889 – 1939) - Được coi là gạch nối giữa hai thời đại: thơ cổ điển và thơ hiện đại. - Thơ Tản Đà tràn đầy cảm xúc lãng mạn, mang đậm bản sắc dân tốc nhưng luôn có những tìm tòi, sáng tạo mới mẻ. 2. Tác phẩm - Thể thơ thất ngôn bát cú Đường luật. - Muốn làm thằng Cuội nằm trong quyển Khối tình con I, xuất bản năm 1917. 3. Nội dung  Ước muốn của Tản Đà trong đêm Trung thu - Lời tâm sự, thở than của Tản Đà với chị Hằng về đêm thu “buồn” và cuộc sống nơi trần thế “chán nửa rồi”, trong lòng chất chứa biết bao tâm sự, không thể chia sẻ cùng ai. - Nguyên nhân sâu xa bắt nguồn từ thực tại xã hội đương thời, những ngày tháng mất tự do khi thực dân Pháp đô hộ, từ con đường công danh sự nhiệp,... - Tản Đà mong được chị Hằng “nhắc lên chơi” trên cung trăng, trở thành chú Cuội ngày đêm bầu bạn với chị Hằng, với gió, với mây thì nỗi buồn sẽ tan biến.  Tâm sự trước hiện thực xã hội - Tản Đà ý thức được sâu sắc bi kịch của người dân nô lệ đầy đau khổ và luôn khao khát tự do. - Bài thơ là lời gửi gắm kín đáo tình yêu với đất nước, sự phản kháng với chế độ đương thời. II. BÀI TẬP CỦNG CỐ Bài 1: Trong bài thơ Vào nhà ngục Quảng Đông cảm tác, em hiểu như thế nào là “cảm tác” và ý nghĩa nhan đề bài thơ? Gợi ý làm bài - “Cảm tác” là cảm xúc được viết ra thành sáng tác. - Nhan đề của bài thơ có thể hiểu là bài thơ thể hiện những cảm xúc của người tù cách mạng khi bị bắt giam ở nhà ngục tỉnh Quảng Đông. Bài 2: Bài thơ Vào nhà ngục Quảng Đông cảm tác được sáng tác theo thể thơ nào? Từ bài thơ, em hãy chỉ rõ những đắc điểm của thể thơ này trên các phương diện: số câu, số chữ, cách hiệp vần, bố cục, phép đối trong bài thơ. Gợi ý làm bài