Tiêu đề CHƯƠNG 4. HYDROCARBON-GV.pdf ✅

1 Chƣơng 4: HYDROCARBON CHỦ ĐỀ 1: ALKANE...............................................................................................................................3 A. HỆ THỐNG LÝ THUYẾT ..............................................................................................................3 B. HỆ THỐNG BÀI TẬP THEO MẪU KIỂM TRA ĐỊNH KÌ MỚI (27.12.2024) CỦA BỘ GDĐT 2025.......................................................................................................................................................12 PHẦN 1. CÂU HỎI TRẮC NGHIỆM NHIỀU PHƢƠNG ÁN LỰA CHỌN (CHỌN 1 ĐÁP ÁN)....................................................................................................................................................12 MỨC 1: NHẬN BIẾT.................................................................................................................12 Dạng 1: Khái niệm, đồng phân, danh pháp alkane ...................................................................12 Dạng 2: Tính chất vật lí, đặc điểm cấu tạo alkane ....................................................................13 Dạng 3: Tính chất hóa học alkane.............................................................................................15 Dạng 4: Điều chế, ứng dụng, ảnh hưởng đến môi trường của alkane.......................................16 MỨC 2: THÔNG HIỂU .............................................................................................................18 Dạng 1: Khái niệm, đồng phân, danh pháp alkane ...................................................................18 Dạng 2: Tính chất vật lí, đặc điểm cấu tạo alkane ....................................................................21 Dạng 3: Tính chất hóa học alkane.............................................................................................24 MỨC 3: VẬN DỤNG..................................................................................................................27 PHẦN 2: BÀI TẬP TRẮC NGHIỆM ĐÚNG SAI.......................................................................30 PHẦN 3: BÀI TẬP TRẮC NGHIỆM TRẢ LỜI NGẮN.............................................................33 MỨC 2: THÔNG HIỂU .............................................................................................................33 MỨC 3: VẬN DỤNG..................................................................................................................35 PHẦN 4: BÀI TẬP TỰ LUẬN.......................................................................................................36 Dạng 1: đồng phân và danh pháp alkane ......................................................................................36 Dạng 2: viết phương trình hóa học của các phản ứng alkane .......................................................42 Dạng 3. Bài toán liên quan thực tế và phát triển năng lực ............................................................43 CHỦ ĐỀ 2: HYDROCARBON KHÔNG NO ......................................................................................47 A. HỆ THỐNG LÝ THUYẾT ............................................................................................................47 B. HỆ THỐNG BÀI TẬP THEO MẪU KIỂM TRA ĐỊNH KÌ MỚI (27.12.2024) CỦA BỘ GDĐT 2025.......................................................................................................................................................55 PHẦN 1. CÂU HỎI TRẮC NGHIỆM NHIỀU PHƢƠNG ÁN LỰA CHỌN (CHỌN 1 ĐÁP ÁN)....................................................................................................................................................55 MỨC 1: NHẬN BIẾT.................................................................................................................55 Dạng 1: Khái niệm, đồng phân, danh pháp alkene và alkyne...................................................55 Dạng 2: Tính chất vật lí, đặc điểm cấu tạo alkene và alkyne....................................................57 Dạng 3: Tính chất hóa học alkene và alkyne ............................................................................58 Dạng 4: Điều chế, ứng dụng, ảnh hưởng đến môi trường của alkene và alkyne ......................59 MỨC 2: THÔNG HIỂU .............................................................................................................60
2 Dạng 1: Khái niệm, đồng phân, danh pháp alkene và alkyne...................................................60 Dạng 2: Tính chất hóa học alkene và alkyne ............................................................................62 MỨC 3: VẬN DỤNG..................................................................................................................65 PHẦN 2: BÀI TẬP TRẮC NGHIỆM ĐÚNG SAI.......................................................................66 PHẦN 3: BÀI TẬP TRẮC NGHIỆM TRẢ LỜI NGẮN.............................................................70 MỨC 2: THÔNG HIỂU .............................................................................................................70 MỨC 3: VẬN DỤNG..................................................................................................................72 PHẦN 4: BÀI TẬP TỰ LUẬN.......................................................................................................73 Dạng 1: đồng phân, danh pháp alkene và alkyne..........................................................................73 Dạng 2: viết phương trình hóa học alkene và alkyne....................................................................77 Dạng 3: nhận biết alkane, alkene và alkyne..................................................................................85 Dạng 4: bài tập thực tế alkene và alkyne ......................................................................................88 CHỦ ĐỀ 3: ARENE ( HYDROCARBON THƠM) .............................................................................91 A. HỆ THỐNG LÝ THUYẾT ............................................................................................................91 B. HỆ THỐNG BÀI TẬP THEO MẪU KIỂM TRA ĐỊNH KÌ MỚI (27.12.2024) CỦA BỘ GDĐT 2025.......................................................................................................................................................97 PHẦN 1. CÂU HỎI TRẮC NGHIỆM NHIỀU PHƢƠNG ÁN LỰA CHỌN (CHỌN 1 ĐÁP ÁN)....................................................................................................................................................97 MỨC 1: NHẬN BIẾT.................................................................................................................97 Dạng 1: Khái niệm, đồng phân, danh pháp arene .....................................................................97 Dạng 2: Tính chất vật lí, đặc điểm cấu tạo arene......................................................................98 Dạng 3: Tính chất hóa học arene ..............................................................................................99 Dạng 4: Điều chế, ứng dụng, ảnh hưởng đến môi trường của arene ......................................101 MỨC 2: THÔNG HIỂU ...........................................................................................................102 Dạng 1: Khái niệm, đồng phân, danh pháp arene ...................................................................102 Dạng 2: Tính chất hóa học arene ............................................................................................104 MỨC 3: VẬN DỤNG................................................................................................................106 PHẦN 2: BÀI TẬP TRẮC NGHIỆM ĐÚNG SAI.....................................................................107 PHẦN 3: BÀI TẬP TRẮC NGHIỆM TRẢ LỜI NGẮN...........................................................112 MỨC 2: THÔNG HIỂU ...........................................................................................................112 MỨC 3: VẬN DỤNG................................................................................................................114 PHẦN 4: BÀI TẬP TỰ LUẬN.....................................................................................................118 Dạng 1: khái niệm, đồng phân, danh pháp arene ........................................................................118 Dạng 2. Viết phương trình hóa học arene ...................................................................................122 Dạng 3. Lập công thức phân tử arene .........................................................................................132 CHỦ ĐỀ 4: ÔN TẬP CHƢƠNG 4.......................................................................................................134
3 CHỦ ĐỀ 1: ALKANE A. HỆ THỐNG LÝ THUYẾT I. KHÁI NIỆM, ĐỒNG PHÂN, DANH PHÁP 1.Khái niệm và công thức chung - Alkane là hydrocarbon no mạch hở chỉ chứa liên kết đơn (liên kết ϭ) C – H và C – C trong phân tử. - Công thức chung của alkane: CnH2n+2 (n ≥ 1) 2. Đồng phân: Tính nhanh số đồng phân: 2 n – 4 +1 (3 < n < 8) Alkane chỉ có đp mạch carbon; C4H10 có 2đp alkane; C5H12 có 3đp alkane; C6H14 có 5 đp ; C7H16 có 9 đp. C4H10 có 2đp alkane C – C – C – C C C C C C5H12 có 3đp alkane C – C – C – C – C C C C C C C C C C C C6H14 có 5 đp alkane C – C – C – C – C – C C C C C C C C C C C C C C C C C C C C C C C C C C7H16 có 9 đp alkane C – C – C – C – C – C – C 1 nhánh C C C C C C C C C C C C C C C C C C C C C 2 nhánh C C C C C C C ; C C C C C C C ; C C C C C C C C C C C C C C 3 nhánh C C C C C C C P/s: học sinh tự điền H vào các công thức ở trên 3. Danh pháp a. Alkane không phân nhánh (chỉ gọi theo danh pháp thay thế UIPAC) Công thức tổng quát hydrocarbon: CnH2n+2-2k ( k là độ bất bão hòa) - Nếu k = 0 => alkane: CnH2n+2 (n≥ 1) - Nếu k = 1=> có 1 C=C => alkene: CnH2n (n≥ 2) - Nếu k =2=> có 1 C C => alkyne: CnH2n-2 (n≥ 2)
4 P/s: UIPAC (International Union of Pure and Applied Chemistry) Tên alkane = Phần nền (Chỉ số lƣợng nguyên tử C) + ane Số C Công thức phân tử Công thức cấu tạo alkane Phần nền Tên alkane Cách nhớ 1 CH4 CH4 meth - methane Mẹ 2 C2H6 H3C-CH3 eth - ethane Em 3 C3H8 H3C-CH2-CH3 prop - propane Phải 4 C4H10 H3C-CH2-CH2-CH3 but - butane Bón 5 C5H12 H3C-CH2-CH2-CH2-CH3 pent - pentane Phân 6 C6H14 H3C-CH2-CH2-CH2-CH2-CH3 hex - hexane Hóa 7 C7H16 H3C-CH2-CH2-CH2-CH2-CH2-CH3 hept - heptane Học 8 C8H18 H3C-CH2-CH2-CH2-CH2-CH2-CH2-CH3 oct - octane Ở 9 C9H20 H3C-CH2-CH2-CH2-CH2-CH2-CH2-CH2-CH3 non - nonane Ngoài 10 C10H22 H3C-CH2-CH2-CH2-CH2-CH2-CH2-CH2-CH2-CH3 dec - decane Đồng b. Alkane mạch nhánh - Gốc alkyl: Phần còn lại sau khi lấy đi một nguyên tử H từ phân tử alkane (CnH2n+1) alkane -1H Gốc alkyl CnH2n+2 CnH2n+1- Tên gốc alkyl = Phần nền (chỉ số lƣợng nguyên tử C) + yl Alkane số gốc alkyl Công thức gốc alkyl Tên thƣờng gốc alkyl Tên thay thế gốc alkyl CH4 1 CH3- methyl methyl C2H6 1 H3C-CH2- hoặc C2H5- ethyl ethyl C3H8 2 CH3-CH2-CH2- propyl prop-1-yl CH3 CH CH3 hoặc CH3CH(CH3)- isopropyl prop-2-yl C4H10 4 CH3-CH2-CH2-CH2- butyl but-1-yl CH3 CH CH2 CH3 hoặc CH3-CH(CH3)-CH2- Isobutyl 2-methylprop-1-yl CH3 CH2 CH CH3 s-butyl hoặc sec-butyl but-2-yl