Tiêu đề Tài liệu ôn thi HSG môn KTPL 12.docx ✅

về tăng trưởng kinh tế một cách chung chung thì (GDP, GNI) * Sự khác nhau giữa GDP và GNI Đặc điểm GDP GNI Khái niệm Là tổng giá trị bằng tiền của tất cả hàng hoá và dịch vụ cuối cùng được sản xuất ra trong phạm vi lãnh thổ quốc gia trong một khoảng thời gian nhất định Là tổng thu nhập từ hàng hoá, dịch vụ cuối cùng do công dân của quốc gia đó tạo ra trong một thời gian nhất định. (bao gồm cả trong và ngoài nước) Đối tượng đóng góp Các thành phần kinh tế đóng góp vào GDP gồm cả thành phần kinh tế trong nước và nước ngoài hoạt động tại quốc gia đó. Công dân của một quốc gia có thể tạo ra các giá trị ở cả trong và ngoài lãnh thổ quốc gia đó. Ý nghĩa Chỉ số GDP được dùng để phân tích quy mô, cơ cấu kinh tế, đánh giá tốc độ tăng trưởng và sức mạnh kinh tế của một quốc gia. GNI dùng để đánh giá sự tăng trưởng kinh tế, phản ánh đầy đủ hơn mức sống người dân quốc gia đó b) Vai trò của tăng trưởng kinh tế - Tăng trưởng kinh tế có vai trò quan trọng đối với sự phát triển của quốc gia: + Tăng trưởng kinh tế là điều kiện cần thiết để khắc phục tình trạng đói nghèo lạc hậu + Tạo điều kiện để giải quyết việc làm, tăng thu nhập, nâng cao phúc lợi xã hội + Phát triển văn hoá, giáo dục, thể thao,... góp phần cải thiện chất lượng cuộc sống của người dân + Là tiền đề vật chất để củng cố an ninh, quốc phòng, nâng cao vai trò quản lí của Nhà nước, vị thế của quốc gia. + Tăng trưởng kinh tế là điều kiện tiên quyết để khắc phục tình trạng tụt hậu đối với quốc gia đang phát triển như Việt Nam. 2. PHÁTTRIẾN KINH TẾ a) Phát triển kinh tế và các chỉ tiêu phát triển kinh tế Khái niệm: Phát triển kinh tế là sự tăng trưởng kinh tế gắn liền với sự chuyển dịch cơ cấu kinh tế và đảm bảo tiến bộ xã hội *Chỉ tiêu phát triển kinh tế bao gồm: + Chỉ tiêu tăng trưởng kinh tế.( GDP, GDP/người, GNI, GNI/ người) + Chỉ tiêu chuyển dịch cơ cấu kinh tế: Cơ cấu kinh tế là tổng thể các mối quan hệ giữa các ngành, các lĩnh vực, các bộ phận hợp thành của nền kinh tế quốc gia. Cơ cấu kinh tế bao gồm: cơ cấu ngành kinh tế, cơ cấu vùng kinh tế và cơ cấu thành phần kinh tế, trong đó, cơ cấu ngành kinh tế (công nghiệp - nông nghiệp - dịch vụ) giữ vai trò quan trọng nhất. Sự chuyển dịch cơ cấu ngành kinh tế theo hướng tích cực thể hiện ở chỉ tiêu: tỉ trọng của ngành công nghiệp, dịch vụ trong GDP tăng lên, tỉ trọng của ngành nông nghiệp giảm xuống nhưng giá trị tuyệt đối của các ngành đều tăng. + Chỉ tiêu về tiến bộ xã hội: thể hiện ở sự công bằng xã hội, chỉ số phát triển con người HDI tăng, mức sống của người dân tăng lên, chênh lệch giàu nghèo ngày càng ít đi, các loại phúc lợi xã hội, dân trí,... tăng lên. Chỉ tiêu về tiến bộ xã hội được thể hiện thông qua các chỉ số cơ bản như: .) chỉ số phát triển con người (HDI) là thước đo tổng hợp phản ánh sự phát triển con người trên các tiêu chí: Tuổi thọ trung bình, chỉ số giáo dục, chỉ số thu nhập .) Tỉ lệ hộ nghèo đa chiều: Tính bằng tỉ lệ hộ nghèo trong tình trạng con người không được đáp ứng ở mức tối thiểu nhu cầu cơ bản trong cuộc sống.
.) Hệ số bất bình đẳng trong phân phối thu nhập: là chỉ tiêu phản ánh tình trạng bất bình đẳng trong phân phối thu nhập của các tầng lớp dân cư. Hệ số này giá trị từ 0 đến 1trong đó 0 là bình đẳng tuyệt đối, 1 là bất bình đẳng tuyệt đối. Hệ số Gini càng cao thì mức bất bình đẳng trong phân phối thu nhập càng lớn. b) Vai trò của phát triển kinh tế Phát triển kinh tế có vai trò vô cùng quan trọng đối với mỗi quốc gia cụ thể như sau: - Phát triển kinh tế góp phần phát triển kết cấu hạ tầng kinh tế - xã hội, văn hóa, giáo dục; - Góp phần tăng cường tiềm lực quốc phòng, an ninh, đẩy mạnh sự thịnh vương của quốc gia; góp phần nâng cao sức mạnh và sự thịnh vượng của mỗi quốc gia. - Phát triển kinh tế thúc đẩychuyển dịch cơ cấu kinh tế theo hướng tích cực góp phần nâng cao trình độ phát triển , tạo đà phát triển nhanh, vững chắc cho nền kinh tế; - phát triển kinh tế không chỉ tạo điều kiện vật chất mà còn tạo điều kiện đảm bảo thực hiện tiến bộ xã hội như xây dựng thể chế kinh tế tiến bộ, nâng cao năng lực tổ chức quản lí của Nhà nước, thực hiện phân phối công bằng, hợp lí,... - Phát triển kinh tế là điều kiện tiên quyết để khắc phục tình trạng tụt hậu đối với nước đang phát triển như Việt Nam; * Phân biệt tăng trưởng kinh tế và phát triển kinh tế Tăng trưởng kinh tế đơn thuần chỉ là sự thay đổi về lượng, chưa phản ánh sự biến đổi về chất của một nền kinh tế. Phát triển kinh tế có phạm vi rộng hơn, toàn diện hơn so với tăng trưởng kinh tế. Mục tiêu cuối cùng của sự phát triển kinh tế của mỗi quốc gia là sự tiến bộ xã hội cho con người, trên cơ sở những tiến bộ đã đạt được về mặt kinh tế. Nội dung Tăng trưởng kinh tế Phát triển kinh tế Khái niệm Tăng trưởng kinh tế là sự tăng lên về quy mô sản lượng của nền kinh tế trong một thời kì nhất định so với thời kì gốc cần so sánh. Phát triển kinh tế là sự tăng trưởng kinh tế gắn liền với sự chuyển dịch cơ cấu kinh tế và đảm bảo tiến bộ xã hội Các chỉ tiêu 1. GDP- tổng sản phẩm quốc nội: Là giá trị tính bằng tiền (theo giá cả thị trường) của tất cả hàng hóa dịch vụ cuối cùng được sản xuất ra trên lãnh thổ của một nước trong một thời gian nhất định (thường là một năm). Vd: GDP của Việt Nam 2021 đạt 366,14 tỉ USD, 2022: 408,8 tỉ USD. 2. GDP/người – Tổng sản phẩm quốc nội bình quân đầu người: Liên quan đến tổng giá trị sản phẩm hàng năm trên tổng số dân cư được tính theo công thức: GDP/người = Tổng sản phẩm trong nước (GDP) trong năm (VNĐ/ USD)/ Dân số trung bình trong cùng năm. Vd: Năm 2023, GDP của Việt Nam 433 tỉ USD. Dân số trung bình năm 2023: 100,3 triệu người. GDP/người (2023) = 433 tỉ USD: 100,3 triệu = 4317 USD/ người 1. Tăng trưởng kinh tế - GDP- tổng sản phẩm quốc nội - GDP/người – Tổng sản phẩm quốc nội bình quân đầu người - GNI – Tổng thu nhập quốc dân - GNI/người – Tổng thu nhập quốc dân bình quân đầu người 2. Chuyển dịch cơ cấu kinh tế - Là mối quan hệ: các ngành, lĩnh vực, bộ phận hợp thành của nền kinh tế quốc gia. Bao gồm: cơ cấu ngành, cơ cấu vùng kinh tế, cơ cấu thành phần kinh tế (ngành quan trọng nhất) - Cơ cấu kinh tế có sự chuyển dịch theo hướng tích cực: tỉ trọng NN giảm, CN, DV tăng. 3. Tiến bộ xã hội - Là công bằng xã hội, mức