Tiêu đề CHƯƠNG 3. ĐẠI CƯƠNG HÓA HỌC HỮU CƠ-GV.pdf ✅

Hóa học 11- Chương 3: Đại cương hóa học hữu cơ Kết nối tri thức - Chân trời sáng tạo - Cánh diều 1 Mục lục Chủ đề 1: HỢP CHẤT HỮU CƠ VÀ HÓA HỌC HỮU CƠ ..............................................................2 A. HỆ THỐNG LÝ THUYẾT ...........................................................................................................................................2 B. HỆ THỐNG BÀI TẬP THEO CẤU TRÚC ĐỀ MINH HỌA 2025 ............................................................................6 PHẦN 1. CÂU HỎI TRẮC NGHIỆM NHIỀU PHƢƠNG ÁN LỰA CHỌN...............................................................6 MỨC 1: NHẬN BIẾT..................................................................................................................................................................6 MỨC 2: THÔNG HIỂU ..............................................................................................................................................................8 MỨC 3 : VẬN DỤNG................................................................................................................................................................11 PHẦN 2: BÀI TẬP TRẮC NGHIỆM ĐÚNG SAI......................................................................................................13 PHẦN 3: BÀI TẬP TRẮC NGHIỆM TRẢ LỜI NGẮN .............................................................................................18 PHẦN 4: BÀI TẬP TỰ LUẬN.....................................................................................................................................21 Dạng 1: Khái niệm, phân loại, đặc điểm chung hợp chất hữu cơ ............................................................................................21 Dạng 2: Nhóm chức và phƣơng pháp phổ IR xác định nhóm chức trong hợp chất hữu cơ ................................................24 Chủ đề 2: PHƢƠNG PHÁP TÁCH BIỆT VÀ TINH CHẾ HỢP CHẤT HỮU CƠ.......................42 A. HỆ THỐNG LÝ THUYẾT .........................................................................................................................................42 B. HỆ THỐNG BÀI TẬP THEO CẤU TRÚC ĐỀ MINH HỌA 2025 ..........................................................................47 PHẦN 1. CÂU HỎI TRẮC NGHIỆM NHIỀU PHƢƠNG ÁN LỰA CHỌN (CHỌN 1 ĐÁP ÁN) ...........................47 MỨC 1: NHẬN BIẾT................................................................................................................................................................47 MỨC 2: THÔNG HIỂU ............................................................................................................................................................50 MỨC 3: VẬN DỤNG.................................................................................................................................................................52 PHẦN 2: BÀI TẬP TRẮC NGHIỆM ĐÚNG SAI......................................................................................................55 PHẦN 3: BÀI TẬP TRẮC NGHIỆM TRẢ LỜI NGẮN .............................................................................................59 PHẦN 4: BÀI TẬP TỰ LUẬN.....................................................................................................................................62 Chủ đề 3: CÔNG THỨC PHÂN TỬ HỢP CHẤT HỮU CƠ ...........................................................73 A. HỆ THỐNG LÝ THUYẾT .........................................................................................................................................73 B. HỆ THỐNG BÀI TẬP THEO CẤU TRÚC ĐỀ MINH HỌA 2025 ..........................................................................75 PHẦN 1. CÂU HỎI TRẮC NGHIỆM NHIỀU PHƢƠNG ÁN LỰA CHỌN (CHỌN 1 ĐÁP ÁN)......................................75 MỨC 1: NHẬN BIẾT................................................................................................................................................................75 MỨC 2: THÔNG HIỂU ............................................................................................................................................................78 MỨC 3: VẬN DỤNG.................................................................................................................................................................81 PHẦN 2: BÀI TẬP TRẮC NGHIỆM ĐÚNG SAI......................................................................................................86 PHẦN 3: BÀI TẬP TRẮC NGHIỆM TRẢ LỜI NGẮN .............................................................................................91 PHẦN 4: BÀI TẬP TỰ LUẬN.....................................................................................................................................95 Dạng 1: Các loại công thức hợp chất hữu cơ và mối quan hệ giữa chúng.............................................................................95 Dạng 2: Xác định khối lƣợng phân tử bằng phƣơng pháp phổ khối lƣợng MS và lập công thức phân tử hợp chất hữu cơ .........................................................................................................................................................................................................96 Chủ đề 4: CẤU TẠO HÓA HỌC HỢP CHẤT HỮU CƠ...............................................................108 A. HỆ THỐNG LÝ THUYẾT .......................................................................................................................................109 B. HỆ THỐNG BÀI TẬP THEO CẤU TRÚC ĐỀ MINH HỌA 2025 ........................................................................112 PHẦN 1. CÂU HỎI TRẮC NGHIỆM NHIỀU PHƢƠNG ÁN LỰA CHỌN (CHỌN 1 ĐÁP ÁN) .........................112 MỨC 1: NHẬN BIẾT..............................................................................................................................................................112 MỨC 2: THÔNG HIỂU ..........................................................................................................................................................116 MỨC 3: VẬN DỤNG...............................................................................................................................................................117 PHẦN 2: BÀI TẬP TRẮC NGHIỆM ĐÚNG SAI....................................................................................................120 PHẦN 3: BÀI TẬP TRẮC NGHIỆM TRẢ LỜI NGẮN ...........................................................................................123 PHẦN 4: BÀI TẬP TỰ LUẬN...................................................................................................................................126 Dạng 1: Viết công thức cấu tạo ...............................................................................................................................................126 Dạng 2: Giải thích, so sánh, đặc điểm...giữa các loại công thức ...........................................................................................133 Dạng 3: Đồng đẳng, đồng phân. .............................................................................................................................................137 Chủ đề 5: ÔN TẬP CHƢƠNG 3........................................................................................................141
Hóa học 11- Chương 3: Đại cương hóa học hữu cơ Kết nối tri thức - Chân trời sáng tạo - Cánh diều 2 Chủ đề 1: HỢP CHẤT HỮU CƠ VÀ HÓA HỌC HỮU CƠ A. HỆ THỐNG LÝ THUYẾT I. KHÁI NIỆM HO O Eugenol (có trong cây hương nhu) Limonene (có trong vỏ quả chanh, cam, quýt,...) (C6H10O5)n Tinh bột (có trong gạo, bột mì, khoai, sắn,...) Đường kính chứa saccharose (C12H22O11) Cồn chứa ethanol (C2H5OH) Giấm táo chứa acetic acid (CH3COOH) Một số hợp chất hữu cơ trong tự nhiên - Hợp chất của carbon là hợp chất hữu cơ (trừ một số các hợp chất như carbon monoxide (CO), carbon dioxide (CO2), muối carbonate ( 2 CO3  ), cyanide ( CN ), carbide (CaC2),...) - Hoá học hữu cơ là ngành hoá học chuyên nghiên cứu các hợp chất hữu cơ. II. ĐẶC ĐIỂM CHUNG CỦA CÁC HỢP CHẤT HỮU CƠ - Trong phân tử nhất thiết phải chứa nguyên tố C, ngoài ra thường có H, O, N, Halogen, S, P,... - Liên kết hoá học chủ yếu là liên kết cộng hoá trị. - Nhiệt độ nóng chảy thấp, nhiệt độ sôi thấp (dễ bay hơi), thường không tan hoặc ít tan trong nước, tan nhiều trong các dung môi hữu cơ. - Dễ cháy, kém bền với nhiệt, dễ bị nhiệt phân hủy.
Hóa học 11- Chương 3: Đại cương hóa học hữu cơ Kết nối tri thức - Chân trời sáng tạo - Cánh diều 3 - Phản ứng của các hợp chất hữu cơ thường xảy ra chậm, theo nhiều hướng, tạo ra hỗn hợp các sản phẩm. III. PHÂN LOẠI HỢP CHẤT HỮU CƠ Phân loại theo thành phần nguyên tố Hydrocarbon (chỉ chứa C và H) Hydrocarbon no Hydrocarbon không no Hydrocarbon thơm Alkane : CH4 Alkene : CH2=CH2 Alkyne HC CH  Arene : C6H6 Dẫn xuất Hydrocarbon (Chứa C, H và O, N, S, Hal,...) Dẫn xuất Halogen Alcohol Phenol Aldehyde Ketone CH3Cl C2H5OH C6H5OH CH3CHO CH3COCH3 Carboxylic acid Ester Amine Carbohydrate Amino acid ... CH3COOH CH3COOCH3 CH3NH2 C6H12O6 H2NCH2COOH IV. NHÓM CHỨC TRONG PHÂN TỬ HỢP CHẤT HỮU CƠ 1.Khái niệm Nhóm chức là nguyên tử hoặc nhóm nguyên tử trong phân tử gây ra những tính chất hoá học đặc trưng của hợp chất hữu cơ. Ví dụ: Dimethyl ether và ethanol có cùng công thức phân tử nhưng có các tính chất khác nhau. Dimethyl ether không phản ứng với sodium, trong khi ethanol phản ứng với sodium giải phóng hydrogen. 2C2H5OH + 2Na  2C2H5ONa + H2 H3C - O - CH3 + Na  không phản ứng  Nhóm -OH đã gây ra các phản ứng đặc trưng, phân biệt ethanol với dimethyl ether và với các loại hợp chất khác nên nhóm -OH được gọi là nhóm chức alcohol. 2.Một số nhóm chức cơ bản thƣờng gặp Loại hợp chất Hợp chất hữu cơ Nhóm chức Gốc hydrocarbon (R) Dẫn xuất halogen CH3Cl X (F, Cl, Br, I) CH3- Alcohol, phenol C2H5OH C6H5OH OH C2H5- C6H5-
Hóa học 11- Chương 3: Đại cương hóa học hữu cơ Kết nối tri thức - Chân trời sáng tạo - Cánh diều 4 Ether CH3OCH3 O CH3- Aldehyde CH3CHO CHO CH3- Ketone CH3COCH3 C O CH3- Carboxylic acid CH3COOH COOH CH3- Ester CH3COOC2H5 COO CH3- và C2H5- Amine bậc I CH3NH2 NH2 CH3- Amine bậc II CH3NHCH3 NH 2 gốc CH3- Amine bậc III H3C N CH3 CH3 N CH3- 3.Phổ hồng ngoại (Infrared spectroscopy - IR) Máy quang phổ hồng ngoại. - Phổ hồng ngoại là phương pháp vật lí rất quan trọng và phổ biến để dự đoán nhóm chức và một số liên kết trong cấu tạo phân tử hợp chất hữu cơ. - Phổ hồng ngoại thể hiện các hấp thụ bức xạ điện từ trong vùng hồng ngoại của các liên kết trong phân tử dưới dạng peak của cực đại hấp thụ hay cực tiểu truyền qua. - Trong phổ hồng ngoại + Trục tung biểu diễn độ truyền qua hoặc hấp thụ theo % + Trục hoành biểu diễn số sóng (cm-1 ) của các bức xạ trong vùng hồng ngoại. - Dựa vào cực đại hấp thụ hay cực tiểu truyền qua có thể dự đoán sự có mặt của các nhóm chức trong hợp chất nghiên cứu. Bảng số sóng hấp thụ đặc trƣng trên phổ hồng ngoại của một số nhóm chức (R, R1, R2 là các gốc hydrocarbon) Loại hợp chất Nhóm chức Liên kết hấp thụ Số sóng hấp thụ (cm-1 ) Cánh Diều Kết nối tri Chân tời