Tiêu đề CHỦ ĐỀ 1. DNA VÀ SỰ TÁI BẢN DNA - HS.docx ✅

Tạo biến dị: - Trình tự nucleotide của DNA có khả năng biến đổi dẫn đến sự thay đổi thông tin di truyền, tạo biến dị. Biến dị di truyền là nguyên liệu của chọn lọc tự nhiên và tiến hóa. II. TÁI BẢN DNA - Khái niệm: Tái bản DNA là quá trình tạo ra bản sao giống với phân tử DNA ban đầu. - Quá trình tái bản DNA được chia thành hai giai đoạn: khởi đầu sao chép và tổng hợp mạch mới. 1. Khởi đầu sao chép - Một số protein và enzyme liên kết vào điểm khởi đầu và tách DNA thành hai mạch đơn, tạo nên chạc sao chép hình chữ Y. - Sau đó enzyme RNA polymerase sử dụng mạch DNA làm khuôn, tổng hợp đoạn mồi (RNA ngắn) cung cấp đầu 3'-OH cho enzyme DNA polymerase tổng hợp mạch mới. 2. Tổng hợp mạch DNA mới Tại mỗi chạc sao chép, mạch DNA được tách thành hai mạch đơn đến đâu thì enzyme DNA polymerase tổng hợp mạch mới đến đó: - Mạch mới được kéo dài bằng cách gắn thêm nucleotide vào đầu 3'-OH của đoạn RNA mồi theo NTBS: A - T, G - C. - Enzyme DNA polymerase tổng hợp mạch mới theo một chiều 5' - 3' → Mạch khuôn 3' - 5' được tổng hợp liên tục, mạch khuôn 5' - 3' được tổng hợp gián đoạn thành từng đoạn Okazaki và các đoạn Okazaki được nối với nhau thành mạch hoàn chỉnh nhờ enzyme ligase. Kết thúc tái bản: Từ một DNA tạo ra hai phân tử mới giống nhau và giống với phân tử DNA mẹ, mỗi phân tử có một mạch cũ và một mạch mới (nguyên tắc bán bảo toàn). Ý nghĩa: Hoạt động tái bản DNA đảm bảo cho thông tin di truyền được truyền đạt gần như nguyên vẹn qua các thế hệ tế bào và cơ thể (đối với loài sinh sản vô tính). Mở rộng: - DNA được tái bản theo nguyên tắc bán bảo toàn và nguyên tắc bổ sung. - Ở sinh vật nhân sơ, mỗi phân tử DNA chỉ có một điểm khởi đầu sao chép duy nhất, trong khi DNA ở sinh vật nhân thực có nhiều điểm khởi đầu sao chép nên quá trình tái bản xảy ra đồng thời tại nhiều vùng trên một phân tử DNA. - Sinh vật nhân thực có nhiều loại DNA polymerase hơn so với sinh vật nhân sơ.