Tiêu đề KDQT.docx ✅

3 Chương 2: KINH TẾ CHÍNH TRỊ - Nền tảng của chủ nghĩa cá nhân và chủ nghĩa tập thể? +Chủ nghĩa tập thể ⮚ Hệ thống chính trị ưu tiên quyền lợi tập thể so với lợi ích và tự do cá nhân ⮚ Quyền của cá nhân có thể bị giới hạn để đạt được lợi ích của xã hội ⮚ Xuất phát từ triết lý của Plato (427-347 BC): quyền lợi cá nhân có thể hy sinh vì mục đích chung, tài sản nên sở hữu chung ⮚ Chủ nghĩa xã hội xuất phát từ triết lý này => chủ nghĩa cộng sản và chủ nghĩa dân chủ xã hội ⮚ Chủ nghĩa cộng sản: Trung Quốc, Cuba, Việt Nam, Bắc Triều Tiên +Chủ nghĩa cá nhân ● Xuất phát từ triết lý của Aristotle (384 – 322 BC): sự khác biệt của cá nhân và sở hữu tư nhân nên được tôn trọng ● Sở hữu tư nhân hiệu quả hơn và nó sẽ kích thích tiến bộ xã hội ⮚ Chủ nghĩa cá nhân thể hiện ở hai vấn đề chính: ● Tự do cá nhân và tự thể hiện ● Lợi ích xã hội chỉ đạt được tốt nhất khi cho phép các cá nhân tự theo đuổi lợi ích kinh tế của mình ⮚ Một số nước dân chủ xã hội như Anh, Thụy Sỹ…cũng chuyển sang chủ nghĩa cá nhân - Phân biệt đặc điểm của hệ thống chính trị dân chủ và chế độ chuyên chế? Dân chủ Chuyên chế chính phủ vì người dân và được bầu bởi người dân hoặc thông qua đại cử tri một người hoặc một đảng chính trị nắm quyền, đảng đối lập bị cấm hoạt động *Dân chủ thuần túy: Tất cả người dân tham gia *Dân chủ đại nghị: thông qua cá nhân đại diện, thỏa mãn 5 quyền tự do: - Quyền phát ngôn - Bầu cử theo nhiệm kỳ - Quyền của các dân tộc thiểu số - Quyền sở hữu và quyền công dân - Quyền tự quyết *Có quyền lực thông qua áp đặt *Thiếu sự đảm bảo từ hiến pháp *Sự tham gia hạn chế của người dân - Giải thích được mối quan hệ giữa dân chủ-độc tài và chủ nghĩa cá nhân-chủ nghĩa xã hội ⮚ Dân chủ �� chủ nghĩa cá nhân ⮚ Độc quyền �� chủ nghĩa tập thể
4 ⮚ Dân chủ - chủ nghĩa tập thể ⮚ Độc quyền – chủ nghĩa cá nhân ⮚ Vd: Chile (80s): tự do kinh tế, độc quyền chính trị - Khái niệm, đặc điểm cơ bản, ưu nhược điểm của kinh tế thị trường, kinh tế chỉ huy và kinh tế hỗn hợp. ⮚ Kinh tế thị trường: tất cả các hoạt động sản xuất là do tư nhân sở hữu, sản xuất được quyết định theo quan hệ cung cầu trên thị trường. Ưu điểm: Người sản xuất và người tiêu dùng được tự do lựa chọn nên tính năng động và tính chủ động sáng tạo cao hơn, thường xuyên đổi mới công nghệ và kích thích nâng cao năng xuất, chất lượng hiệu quả trong sản xuất kinh doanh; Khai thác và sử dụng các nguồn lực có hiệu quả và thúc đẩy nền kinh tế phát triển. Hạn chế: Coi lợi nhuận là trên hết nên gây ra tình trạng ô nhiễm môi trường, hệ thống sinh thái bị phá vỡ; Mâu thuẫn ngày càng cao giữa các mối quan hệ trong nền kinh tế với mối quan hệ truyền thống, tệ nạn xã hội nảy sinh, phân hóa giàu nghèo và bất công xã hội tăng, các nhu cầu công cộng xã hội khó được thực hiện, chịu nhiều rủi ro ⮚ Kinh tế kế hoạch hóa tập trung: loại hàng hóa và dịch vụ, số lượng và giá cả được sản xuất theo kế hoạch của chính phủ. Ưu điểm: Tất cả các vấn đề đều do nhà nước thống nhất, tập trung quản lý nên các vấn đề kinh tế lớn được giải quyết một cách dễ dàng hơn như xây dựng cơ sở hạ tầng, xây dựng và củng cố an ninh quốc phòng, xây dựng các công trình phúc lợi công cộng; quan hệ giữa con người với nhau bình đẳng, bác ái; hạn chế phân hóa giàu nghèo và đảm bảo sự công bằng xã hội. Hạn chế: Bộ máy quản lý cồng kềnh, quan liêu, bao cấp; kế hoạch sát với thực tế; người sản xuất và người tiêu dùng không có quyền tự do lựa chọn nên tính năng động và chủ động không cao, chậm đổi mới công nghệ; Phân phối mang tính chất bình quân nên không kích thích người lao động, khai thác và sử dụng nguồn lực khan hiếm kém hiệu quả ⮚ Nền kinh tế hỗn hợp: một số lĩnh vực thuộc quyền sở hữu cá nhân và một số lĩnh vực thuộc sở hữu nhà nước, theo kế hoạch của nhà nước. ƯĐ:Mô hình này phát huy hiệu quả của các nhân tố chủ quan như các quy luật của thị trường lại vừa coi trọng các nhân tố chủ quan như vai trò của chính phủ. HC:Tuy nhiên còn tùy vào từng trường hợp của mỗi quốc gia mà mà vận dụng vai trò của chính phủ và thị trường cho phù hợp. - Các yếu tố thể hiện mức độ phát triển của một nền kinh tế? ⮚ GNP/1 người (Gross national income - GNI) per person) đo lường tổng thu nhập bình quân hàng năm được nhận bởi một cá nhân trong một quốc gia. ⮚ GNP/1 người đã điều chỉnh ngang bằng sức mua (PPP) để tính đến chi phí sinh hoạt khác nhau ⮚ Tốc độ tăng trưởng nền kinh tế (GDP growth rate) Liên hiệp quốc sử dụng ý tưởng của Sen để phát triển Chỉ số Phát triển Con người (HDI) ⮚ Amartya Sen (đoạt giải Nobel) cho rằng phát triển kinh tế nên được xem như là tiến trình mở rộng quyền tự do thực sự mà con người đạt được. - Là sự xóa bỏ các trở ngại tự do như nghèo đói, độc quyền hoặc thiếu các dịch vụ công cộng - Sự sẵn có các dịch vụ chăm sóc sức khỏe và giáo dục