Tiêu đề CHUYÊN ĐỀ 1. BÀI TOÁN LIÊN QUAN ESTER, CHẤT BÉO ( HS ).docx ✅

1 CHUYÊN ĐỀ 1. ESTER, CHẤT BÉO VÀ XÀ PHÒNG DẠNG 1. BÀI TOÁN PHẢN ỨNG ESTER HÓA CÓ HẰNG SỐ CÂN BẰNG Dạng bài toán thường có liên quan đến hiệu suất, và thường là một ý nhỏ trong bài toán lớn liên quan. Tuy nhiên việc cắt nhỏ thành các bài “nhỏ” hơn cũng sẽ giúp cho việc tư duy và dịnh hướng các chia nhỏ các phần trong bài toán lớn. Khi giải dạng bài toán này thì tùy vào mức độ mà cho độ khó khác nhau. Phương trình tổng quát: 0 H,t 2RCOOHR'OHRCOOR'HO    Kiểu 1. Phản ứng ester hóa có cho hằng số K C . Bước 1. Tìm số mol ban đầu các chất (hoặc nồng độ) Bước 2. Lập bảng số liệu 3 dòng 0 H,t 2RCOOHR'OHRCOOR'HO    Ban đầu Tham gia Cân bằng Bước 3. Dùng CT hằng số cân bằng K C: 2 C [RCOOR'][HO] K [RCOOH].[R'OH] Lưu ý. 1. K C chỉ phụ thuộc t 0 C. Khi tăng t 0 C thì K C sẽ tăng. 2. Nếu trong dung dịch có nước (cho dưới dạng C%) thì [H 2 O] trong CT là tổng H 2 O trong dung dịch và H 2 O sinh ra do phản ứng. 3. Nếu acid hoặc alcohol tham gia 1 lúc 2 phương trình ester hóa thì [acid] hoặc [alcohol] trong CT là nồng độ cân bằng chung cho cả 2 phản ứng. 4. Khi đã là bài toán tính H% thì một điều phải chú ý là các chất tham gia đều còn dư (không có chất nào hết). 5. Một số bài toán thì không đủ dữ liệu kết luận chất nào quyết định H% thì phải giải cả 2TH và kiểm tra lại số liệu (số mol, H% đã cho) để chọn TH phù hợp

3 Nếu ban đầu người ta cho 1 mol acetic acid tác dụng với 1 mol isopropylic alcohol thì cân bằng sẽ đạt được khi có 0,6 mol ester được tạo thành. Lúc đó người ta thêm 1 mol acetic acid vào hỗn hợp phản ứng, cân bằng sẽ bị phá vỡ và chuyển đến trạng thái cân bằng mới. a. Vẽ CTCT của ester tạo thành vào ô trống (dạng thu gọn nhất) b. Khi cân bằng mới được thiết lập thì số mol alcohol là bao nhiêu ở thời điểm cân bằng? Câu 5. Carboxylic acid X đơn chức có tác dụng kháng khuẩn nhẹ, được sử dụng trong điều trị một số loại bệnh. Kết quả phân tích nguyên tố (theo khối lượng) cho thấy X chứa 53,33% oxygen. Ethanol phản ứng với X trong môi trường H 2 SO 4 đặc tạo thành chất hữu cơ Y theo phương trình hoá học sau: C 2 H 5 OH (l) + X (l) oH,t⇀ ↽ Y (l) + H 2 O (l) Ở nhiệt độ t 0 C, giá trị K C của phản ứng trên là 3,4. Nếu cho 46,0 gam ethanol phản ứng với 60,0 gam X trong bình dung tích 1 L ở t 0 C thì khối lượng Y thu được ở trạng thái cân bằng là bao nhiêu gam? (làm tròn kết quả đến hàng đơn vị) (Coi tổng thể tích của hệ phản ứng không đổi). Đáp án PHẦN TRẮC NGHIỆM ĐÚNG SAI. Câu 1. Methyl cinnamate là một ester có công thức cấu tạo dưới đây và có mùi thơm của dâu tây (strawberry) được sử dụng trong ngành công nghiệp hương liệu và nước hoa. Để điều chế 16,2 gam ester methyl cinnamate người ta cho 29,6 gam cinnamic acid (C 6 H 5 CH=CH-COOH) phản ứng với lượng dư methyl alcohol (CH 3 OH). Cho các phát biểu sau: a. Methyl cinnmate phản ứng với dung dịch NaOH, khi đun nóng theo tỉ lệ mol 1: 1. b. Methyl cinnmate có đồng phân hình học. c. Hiệu suất phản ứng ester hóa theo cinnamic acid trong trường hợp này là 60%. d. Methyl cinnmate có công thức phân tử là C 10 H 10 O 2 . Câu 2. Cho salicylic acid (2-hydroxybenzoic acid) phản ứng với methyl alcohol có mặt sulfuric acid làm xúc tác, thu được methyl salicylate (C 8 H 8 O 3 ) dùng làm chất giảm đau (có trong miếng dán giảm đau khi vận động hoặc chơi thể thao). Cho các phát biểu sau: a. Công thức cấu tạo của salicylic acid là o-HOC 6 H 4 COOH. b. Phản ứng giữa salicylic acid với methyl alcohol có mặt H 2 SO 4 đặc làm xúc tác là phản ứng thuận nghịch. c. Methyl salicylate có thể tác dụng tối đa với NaOH theo tỷ lệ mol là 1: 1. d. Nhiệt độ sôi của methyl salicylate cao hơn của salicylic acid. Câu 3. Methyl salicylate (chất X) thường được kết hợp với các loại tinh dầu khác dùng làm thuốc bôi ngoài da, thuốc xoa bóp, cao dán giảm đau, chống viêm. X được tổng hợp từ salicylic acid và methanol theo phản ứng sau: o-HO-C 6 H 4 -COOH + CH 3 OH 024HSO ,tđ⇀ ↽ o-HO-C 6 H 4 -COOCH 3 + H 2 O