Nội dung text HUCE-Logistics và QL CCU-Quản lý thu mua.docx
Procurement ManagementAugust 3, 2025 Logistics & Supply Chain ManagementC1-4 PHẦN I – NỀN TẢNG VÀ CHIẾN LƯỢC 1. VAI TRÒ VÀ BẢN CHẤT CỦA THU MUA TRONG CHUỖI CUNG ỨNG Mục tiêu Sau khi hoàn thành chương này, sinh viên sẽ có khả năng: Hiểu rõ khái niệm thu mua (purchasing/procurement) và sự tiến hóa vai trò thu mua trong doanh nghiệp hiện đại. Trình bày được các nguyên tắc cơ bản của hoạt động thu mua, đặc biệt là nguyên tắc Năm Đúng (Five Rights). Mô tả mô hình trưởng thành thu mua (purchasing maturity model) và nhận biết đặc điểm của từng cấp độ. Phân tích tầm ảnh hưởng của hoạt động thu mua đến lợi nhuận và năng lực cạnh tranh của tổ chức. Giải thích các xu hướng toàn cầu hóa, số hóa đang định hình hoạt động thu mua hiện đại. Tổng quan Trong nhiều thập kỷ, hoạt động thu mua (purchasing/procurement) được xem như một chức năng hành chính thuần túy, với nhiệm vụ chính là đặt hàng, kiểm tra hóa đơn và đảm bảo hàng hóa đến đúng thời điểm. Tuy nhiên, kể từ cuối thế kỷ XX, vai trò của thu mua đã thay đổi một cách sâu sắc khi doanh nghiệp nhận ra rằng chi phí mua hàng chiếm tỷ trọng lớn trong tổng chi phí vận hành và ảnh hưởng trực tiếp đến lợi nhuận. Trung bình chi phí mua hàng (procurement spend) có thể chiếm từ 50–80% tổng doanh thu ở nhiều ngành sản xuất và thương mại (Johnson, 2023). Do đó, mọi đồng tiết kiệm được trong hoạt động thu mua đều tạo ra tác động đòn bẩy lớn hơn nhiều so với tiết kiệm ở các khoản mục chi phí khác. Chính nhận thức này đã đưa thu mua trở thành một trụ cột chiến lược trong quản lý chuỗi cung ứng (supply chain management). Ngày nay, thu mua không chỉ là “mua rẻ”, mà còn là quản lý mối quan hệ với nhà cung cấp, khai thác đổi mới sáng tạo, giảm rủi ro gián đoạn chuỗi cung ứng và thực hiện các mục tiêu bền vững (sustainability objectives). Vai trò của thu mua hiện đại là kết hợp đồng thời cả tầm nhìn chiến lược và năng lực tác nghiệp tinh gọn. Chương này sẽ cung cấp cái nhìn toàn diện về vai trò, bản chất và sự tiến hóa của thu mua, bao gồm: Khung khái niệm và vai trò trong chuỗi cung ứng Mô hình trưởng thành thu mua với năm cấp độ phát triển Nguyên tắc Five Rights – nền tảng mọi quyết định mua hàng Tác động của thu mua đến lợi nhuận và hiệu quả hoạt động Xu hướng toàn cầu hóa, số hóa và các yêu cầu mới về bền vững, trách nhiệm xã hội