Tiêu đề Nhổ răng bệnh nhân đặc biệt.pdf ✅

Bài 16. NHỔ RĂNG CHO NHỮNG BỆNH NHÂN ĐẶC BIỆT Nguyễn Lê Hùng Nguyễn Mạnh Phú MỤC TIÊU 1. Xử trí với bệnh nhân trẻ em và người lớn tuổi trong nhổ răng 2. Mô tả được vấn đề cần lưu ý khi nhổ răng cho phụ nữ có thai 3. Mô tả vấn đề cần lưu ý khi nhổ răng cho phụ nữ cho con bú 4. Mô tả vấn đề cần lưu ý khi nhổ răng cho bệnh nhân có bệnh toàn thân. NỘI DUNG Nguyên tắc chung: - Trước một bệnh nhân đang mắc một hay nhiều bệnh có nhu cầu cần nhổ răng, người bác sĩ Răng Hàm Mặt cần phải căn cứ vào những điểm cơ bản sau: + Tình trạng bệnh lý của răng + Tình trạng sức khoẻ chung của người bệnh + Khả năng của người thầy thuốc răng miệng, trang thiết bị, dụng cụ và cơ sở vật chất khác - Trước khi tiến hành nhổ răng cần khám kỹ tình trạng răng miệng, kết hợp chặt chẽ với các chuyên khoa khác trong việc chuẩn bị trước, trong quá trình nhổ răng và sau khi nhổ răng. 1. Độ tuổi 1.1. Trẻ em 1.1.1. Đặc điểm - Hay sợ hãi, nhút nhát hoặc quá hiếu động. - Khó thuyết phục cộng tác 1.1.2. Lưu ý - Cần phải có người nhà đi cùng, khi tiến hành các thủ thuật cần phải sự đồng ý của bố mẹ đi cùng - Cần phải tính toán kỹ liều lượng thuốc tê và chăm sóc hậu phẫu ( liều thuốc hậu phẫu). - Đối với bệnh nhân không hợp tác hoặc thủ thuật đòi hỏi can thiệp phức tạp kéo dài nên gây mê. - Không nên đưa dụng cụ vào quá sâu trong huyệt ổ răng vì có thể ảnh hưởng đến mầm răng vĩnh viễn - Nên can thiệp nhanh, nhẹ nhàng tránh gây hoảng sợ cho bệnh nhân - Cẩn thận tránh rơi răng, dụng cụ vào họng gây dị vật đường thở cho bệnh nhân
1.2. Người lớn tuối 1.2.1. Đặc điểm: Những người có độ tuổi ngoài 40 cần lưu ý các bệnh lý tiềm ẩn như: - Bệnh huyết áp. - Bệnh lý thận. - Bệnh đái tháo đường. - Bệnh tim mạch. - Bệnh loãng xương. Cần phải có ý kiến của bác sĩ chuyên khoa khi phát hiện các bệnh toàn thân. 1.2.2. Lưu ý - Cần phải khai thác bệnh sử, khám tuần tự có hệ thống tránh bỏ sót các bệnh lý toàn thân có thể ảnh hưởng đến tính mạng bệnh nhân nếu phẫu thuật - Những người già >60 tuổi cần phải có người nhà đi cùng - Giảm liều thuốc tê (từ 1/3 – 2/3 ở bệnh nhân >70 tuổi) do giảm chức năng gan, thận, tim mạch, hô hấp... 2. Bệnh nhân là nữ giới 2.1. Bệnh nhân có thai 2.1.1. Đặc điểm - Trong 3 tháng đầu: Giai đoạn hình thành các cơ quan của thai nhi, bệnh nhân nghén nôn mửa nhiều. Do vậy, lưu ý khi dùng thuốc có thể ảnh hưởng đến thai nhi như gây dị dạng hay sảy thai như chụp tia X, sử dụng các thuốc ether, sulfamide, thuốc an thần, thuốc điều trị nôn mửa... - 3 tháng giữa của thai kỳ là thời kỳ thuận tiện nhất để can thiệp phẫu thuật nhổ răng, tuy vậy vẫn cần phải có ý kiến của bác sĩ sản khoa và khi nhổ răng cần phải ở tình trạng dự phòng tối đa, gây tê tối thiểu, can thiệp phẫu thuật tối thiểu. - 3 tháng cuối thai kỳ: Giai đoạn này thai to nên nằm trên ghế điều trị khó khăn. Khi can thiệp cần dự phòng đẻ non. 2.1.2. Lưu ý khi xử trí - Trong mọi trường hợp can thiệp đều phải có ý kiến của bác sĩ Sản khoa. - Trong 3 tháng đầu thai kỳ chú ý các thuốc ảnh hưởng đến quá trình hình thành thai nhi, 3 tháng cuối chú ý đến vấn đề sinh non do can thiệp nhổ răng. - Trường hợp phải cấp cứu khẩn cấp không thể trì hoãn cần phải nhổ răng cho bệnh nhân trong những tháng đầu hoặc cuối thai kỳ thì nên thực hiện cùng với sự giám sát của bác sĩ sản khoa và tại nơi có đầy đủ phương tiện cấp cứu cần thiết. Sau nhổ phải được theo dõi chăm sóc cẩn thận.
- Trong quá trình thủ thuật cần phải chú ý trạng thái tâm lý bệnh nhân, tránh tình trạng bệnh nhân lo sợ, căng thẳng quá mức, theo dõi các dấu hiệu sinh tồn đặc biệt là huyết áp (tránh dấu hiệu tiền sản giật). Chú ý đến tư thế bệnh nhân điều chỉnh cho phù hợp tránh ngả ghế quá mức gây ảnh hưởng đến tuần hoàn về tim. - Các thuốc không sử dụng trong thai kỳ: + Aspirin + Carbamazepin + Atropine + Barbiturates + Chloral hydrate + Diazepam + Metronidazol + Morphin + Promethazine hydrochlorid + Propoxyphen + Tetracycline... 2.2. Bênh nhân đang cho con bú 2.2.1. Đặc điểm - Chú ý đến thuốc tê có thể vào sữa mẹ - Các thuốc hậu phẫu 2.2.2. Xử trí - Sử dụng lượng thuốc tê tối thiểu - Chú ý thuốc khi kê đơn thuốc chăm sóc hậu phẫu - Nếu cần khuyên bệnh nhân nên nghỉ cho bú một ngày sau phẫu thuật có gây tê, vắt sữa đầu dòng trước khi cho bé bú trở lại. - Cần dùng thuốc tránh gây nguy hại cho trẻ sơ sinh. Bảng 16.1. Tác động vào thuốc qua sữa mẹ Không gây biểu hiện lâm sàng cho trẻ bú sữa mẹ Có khả năng gây biểu hiện lâm sàng cho trẻ bú sữa mẹ Acetaminophen Ampicillin Aspirin
Antihistamine Codiene Erythromycin Florride Lidocaine Meperidine Oxacillin Clindamycin Atropine Barbiturate Chloral hydrate Diazepam Metronidazol Penicillin Tetracycline 2.3. Bệnh nhân trong thời kỳ kinh nguyệt 2.3.1. Đặc điểm - Bệnh nhân dễ chảy máu hơn thường ngày. - Bệnh nhân có trạng thái mệt mỏi, khó chịu, dễ bị kích thích. 2.3.2. Xử lý: Nên tránh nhổ răng trong thời gian này trừ trường hợp khẩn cấp 3. Bệnh nhân nghiện rượu 3.1. Nghiện rượu và biến chứng do nghiện rượu Chứng nghiện rượu là một bệnh nghiện mãn tính. Bảng phân loại bệnh quốc tế ICD-10 liệt chứng nghiện rượu vào loại "rối loạn hành vi và tâm thần do sử dụng các chất tác động tâm thần". Chất gây ra là rượu, chính xác hơn là etanol hình thành khi lên men rượu. Biến chứng nghiện rượu: - Rượu gây trầm cảm hệ thần kinh trung ương, được hấp thu nhanh và chuyển hóa thành acetaldehyde bởi men alcoldehydrogenase tại gan với tỷ lệ 7-10g/giờ. - Nghiện rượu xảy ra khi người bệnh không thể từ bỏ được rượu và có xu hướng tăng dần liều lượng tiêu thụ, mức độ dung nạp rượu ở mỗi cá nhân rất biến đổi và khác nhau. - Hậu quả nghiện rượu - Biến chứng tiêu hóa: Viêm dạ dày cấp hay mạn, loát dạ dày- tá tràng, hội chứng kém hấp thu, rối loạn dinh dưỡng, bệnh xơ gan - Biến chứng tim mạch: Tăng huyết áp động mạch, suy tim, loạn nhịp, bệnh cơ tim - Biến chứng rối loạn chuyển hóa - Biến chứng rối loạn tâm thần vận động - Biến chứng thần kinh – cơ: Viêm đa dây thần kinh, viêm dây thần kinh thị giác, bệnh cơ - Biến chứng huyết học: thiếu máu, thiếu sắt do xuất huyết dạ dày, thiếu máu tế bào khổng lồ do thiếu acide folic, thiếu máu tiểu cầu. 3.2. Nguy cơ tai biến có thể xảy ra nếu nhổ răng