Nội dung text BÀI 14 - VÒNG NĂNG LƯỢNG TRÊN TRÁI ĐẤT. NĂNG LƯỢNG HÓA THẠCH - BẢN HS.docx
BÀI TẬP KHTN LỚP 9 – PHẦN VẬT LÝ 1 CHỦ ĐỀ 5. NĂNG LƯỢNG VỚI CUỘC SỐNG. BÀI 1. VÒNG NĂNG LƯỢNG TRÊN TRÁI ĐẤT. NĂNG LƯỢNG HÓA THẠCH. A. LÝ THUYẾT: I. VÒNG NĂNG LƯỢNG TRÊN TRÁI ĐẤT: - Năng lượng mặt trời được chuyển hoá thành các dạng năng lượng từ gió, năng lượng sinh khối, năng lượng từ dòng chảy,... Sự chuyển hoá năng lượng mặt trời theo vòng tuần hoàn của nước hay thông qua sự chuyển hoá năng lượng giữa các vật sống,... tạo thành các vòng năng lượng trên Trái Đất. 1. Vòng năng lượng giữa các vật sống: - Quá trình trao đổi chất và chuyển hoá năng lượng giữa các vật sống tạo thành một vòng năng lượng trên Trái Đất như Hình 16.1. - Vòng năng lượng giữa các vật sống là quá trình chuyên đổi năng lượng từ nguồn thực vật (thông qua quá trình quang hợp) cho đến các động vật. - Ở quá trình quang hợp, thực vật hấp thụ năng lượng mặt trời, chuyển hoá năng lượng mặt trời thành hoá năng lưu trĩì trong lục lạp của chúng. Thức ăn của động vật thường là thực vật hoặc các động vật khác. - Các động vật ăn thực vật để lấy năng lượng và các chất dinh dưỡng cho sự sinh trưởng, phát triển và vận động. Động vật lấy glucose từ quá trình phân giải thức ăn. Nhờ quá trình hô hấp với sự tham gia của khí oxygen mà các phân tử chất hữu cơ (chủ yếu là glucose) được phân giải thành khí CO 2 và nước, đồng thời tạo ra năng lượng ATP. Thực vật lại bắt đáu hấp thụ năng lượng mặt trời để chuyển khí CO 2 và nước thành phân tử đường hữu cơ. - Việc phân huỷ xác các vật sống bị vùi lấp do thiên tai qua hàng triệu năm đã hình thành nguồn nàng lượng hoá thạch trên Trái Đất. 2. Vòng năng lượng theo vòng tuần hoàn nước: - Trong vòng tuần hoàn của nước (Hình 16.2) cũng có sự chuyển hoá năng lượng mặt trời thành các dạng năng lượng. - Các giai đoạn chủ yếu của vòng tuần hoàn nước là nước từ dạng lỏng bốc hơi dưới tác động của ánh sáng mặt trời, hơi nước ngưng tụ thành các đám mây và mưa. Thoát hơi nước ở thực vật trên cạn cũng chuyển vận một lượng hơi nước đáng kể vào bầu khí quyển. Nước ở bê' mặt đất và nước ngầm có thể chảy xuống đại dương, khép kín vòng chuyển vận nước.