Nội dung text CHƯƠNG 1. CÂN BẰNG HOÁ HỌC-HS.pdf
Hóa học 11 – Chương 1: Cân bằng hóa học Kết nối tri thức - Chân trời sáng tạo - Cánh diều 2 Chƣơng 1: CÂN BẰNG HÓA HỌC Chủ đề 1: KHÁI NIỆM VỀ CÂN BẰNG HÓA HỌC ...........................................................................3 A. HỆ THỐNG LÝ THUYẾT ..............................................................................................................3 B. HỆ THỐNG BÀI TẬP THEO CẤU TRÚC ĐỀ MINH HỌA 2025...............................................7 PHẦN 1. CÂU HỎI TRẮC NGHIỆM NHIỀU PHƢƠNG ÁN LỰA CHỌN (CHỌN 1 ĐÁP ÁN)......................................................................................................................................................7 MỨC 1: NHẬN BIẾT.....................................................................................................................7 MỨC 2: THÔNG HIỂU................................................................................................................10 MỨC 3: VẬN DỤNG...................................................................................................................13 PHẦN 2: BÀI TẬP TRẮC NGHIỆM ĐÚNG SAI.......................................................................15 PHẦN 3: BÀI TẬP TRẮC NGHIỆM TRẢ LỜI NGẮN.............................................................18 MỨC 2: THÔNG HIỂU................................................................................................................18 MỨC 3: VẬN DỤNG...................................................................................................................19 PHẦN 4: BÀI TẬP TỰ LUẬN.......................................................................................................22 Dạng 1: phương trình hóa học của phản ứng thuận nghịch ..........................................................22 Dạng 2: các yếu tố ảnh hưởng đến cân bằng hóa học...................................................................23 Dạng 3: bài tập liên quan đến hằng số cân bằng Kc ......................................................................24 Chủ đề 2: CÂN BẰNG TRONG DUNG DỊCH NƢỚC.......................................................................27 A. HỆ THỐNG LÝ THUYẾT ............................................................................................................27 B. HỆ THỐNG BÀI TẬP THEO CẤU TRÚC ĐỀ MINH HỌA 2025.............................................34 PHẦN 1. CÂU HỎI TRẮC NGHIỆM NHIỀU PHƢƠNG ÁN LỰA CHỌN (CHỌN 1 ĐÁP ÁN)....................................................................................................................................................34 MỨC 1: NHẬN BIẾT...................................................................................................................34 MỨC 2: THÔNG HIỂU................................................................................................................36 MỨC 3: VẬN DỤNG...................................................................................................................38 PHẦN 2: BÀI TẬP TRẮC NGHIỆM ĐÚNG SAI.......................................................................40 PHẦN 3: BÀI TẬP TRẮC NGHIỆM TRẢ LỜI NGẮN.............................................................44 MỨC 2: THÔNG HIỂU................................................................................................................44 MỨC 3: VẬN DỤNG...................................................................................................................46 PHẦN 4: BÀI TẬP TỰ LUẬN.......................................................................................................47 Dạng 1. Sự điện li - phƣơng trình điện li ..................................................................................47 Dạng 2. Acid và base theo thuyết bronsted - lowry .................................................................50 Dạng 3. Sự thủy phân của các ion..............................................................................................52 Dạng 4. Bài tập lý thuyết về ph và ý nghĩa ph trong thực tiễn ...............................................53 Dạng 5. Chuẩn độ dung dịch......................................................................................................59 Dạng 6 bài toán tính nồng độ mol các ion.................................................................................61 Dạng 6.1. Dung dịch chứa 1 chất hoặc trộn 2 chất không xảy ra phản ứng .............................61 Dạng 6.2. Dung dịch thu được khi trộn 2 chất xảy ra phản ứng...............................................62 Dạng 7. Bài toán tính pH............................................................................................................63 Dạng 7.1. Tính pH của một Acid mạnh hoặc một base mạnh khi biết nồng độ CM .................63 Dạng 7.2. Tính pH của hỗn hợp Acid mạnh hoặc hỗn hợp base mạnh.....................................63 Dạng 7.3: Tính pH của dung dịch sau phản ứng của 1 Acid mạnh + 1 base mạnh ..................64 Dạng 7.4. Tính pH của dung dịch sau phản ứng của hỗn hợp Acid mạnh + hỗn hợp base mạnh ...................................................................................................................................................65 Dạng 7.5. Tính pH của acid yếu, dung dịch đệm......................................................................66 Dạng 8. Tính V, CM của acid a1 có số mol H+ bằng số mol H+ của acid a2.............................66 Dạng 9. Tính V, CM của base b1 có số mol ohbằng số mol OHcủa base b2 ........................67 Dạng 10. Bài toán cho sẵn pH tính các vấn đề liên quan.........................................................67 Dạng 11. Định luật bảo toàn điện tích và bảo toàn khối lƣợng trong dung dịch điện li......68 Dạng 12. Xác định lƣợng nƣớc thêm vào dung dịch acid có pH =a để thu đƣợc dung dịch acid có pH = b (b > a ).................................................................................................................68
Hóa học 11 – Chương 1: Cân bằng hóa học Kết nối tri thức - Chân trời sáng tạo - Cánh diều 3 Chủ đề 1: KHÁI NIỆM VỀ CÂN BẰNG HÓA HỌC A. HỆ THỐNG LÝ THUYẾT I. PHẢN ỨNG MỘT CHIỀU & PHẢN ỨNG THUẬN NGHỊCH 1. Phản ứng một chiều 2. Phản ứng thuận nghịch Khái niệm Phản ứng một chiều là phản ứng xảy ra theo một chiều từ chất đầu sang sản phẩm trong cùng một điều kiện. aA + bB cC + dD Phản ứng thuận nghịch là phản ứng xảy ra theo hai chiều ngược nhau trong cùng điều kiện. aA + bB cC + dD Biểu diễn Bằng một mũi tên : → Bằng hai nửa mũi tên ngược chiều nhau: chieàuthuaän chieàunghòch Ví dụ CH4 + 2O2 0 t CO2 + 2H2O NaOH + HCl NaCl + H2O H2(g) + I2(g) 2HI(g) II. CÂN BẰNG HÓA HỌC 1. Trạng thái cân bằng Trạng thái cân bằng của phản ứng thuận nghịch là trạng thái tại đó tốc độ phản ứng thuận bằng tốc độ phản ứng nghịch (vt = vn) Cân bằng hóa học là một cân bằng động. Tại thời điểm cân bằng hóa học thì: - Phản ứng vẫn diễn ra với tốc độ phản ứng thuận bằng tốc độ phản ứng nghịch. - Nồng độ các chất không đổi, chứ không có bằng nhau. 2. Hằng số cân bằng a) Biểu thức của hằng số cân bằng Xét phản ứng thuận nghịch tổng quát: aA + bB cC + dD
Hóa học 11 – Chương 1: Cân bằng hóa học Kết nối tri thức - Chân trời sáng tạo - Cánh diều 4 c d C a b [C] .[D] K [A] .[B] * Một số lưu ý: - Trong đó : [A], [B], [C], [D] là nồng độ mol của các chất A, B, C, D ở trạng thái cân bằng. a,b,c,d là hệ số tỉ lượng của các chất trong phương trình hóa học của phản ứng. - KC chỉ phụ thuộc vào nhiệt độ và bản chất của phản ứng. - Đối với các phản ứng có chất rắn tham gia, không biểu diễn nồng độ của chất rắn trong biểu thức KC Ví dụ: C(s) + CO2(g) 2CO(g) 2 C 2 [CO] K [CO ] b) Ý nghĩa của hằng số cân bằng KC càng lớn thì phản ứng thuận càng chiếm ưu thế hơn và ngược lại, KC càng nhỏ thì phản ứng nghịch càng chiếm ưu thế hơn. III. CÁC YẾU TỐ ẢNH HƢỞNG ĐẾN SỰ CHUYỂN DỊCH CÂN BẰNG HÓA HỌC 1. Ảnh hƣởng của nhiệt độ (chất khí, chất lỏng) “ Khi tăng nhiệt độ, cân bằng chuyển dịch theo chiều làm giảm nhiệt độ, tức là chiều phản ứng thu nhiệt ( 0 Δ H > 0 r 298 ), nghĩa là chiều làm giảm tác động của việc tăng nhiệt độ và ngược lại” Cách nhớ: * 0 Δ H <0 r 298 : là phản ứng tỏa nhiệt. * 0 Δ H > 0 r 298 : là phản ứng thu nhiệt. * Khi tăng t0 => phản ứng theo chiều thu nhiệt 0 Δ H > 0 r 298 * Khi giảm t0 => phản ứng theo chiều tỏa nhiệt 0 Δ H <0 r 298 Lƣu ý: Một phản ứng có ghi 0 Δ Hr 298 thì mặc định 0 Δ Hr 298 này là ứng với chiều thuận của phản ứng. Thí nghiệm 1: Cho cân bằng: 2NO2(g) N2O4 (g) 0 Δ H <0 r 298 (màu nâu) (không màu) Thí nghiệm 2: CH3COONa + H2O CH3COOH + NaOH 0 Δ H >0 r 298