Tiêu đề Chương 39 Cung động mạch chủ phải 1223-1265_1729612675_vi.docx ✅

C H A P T E R 3 9 Cung động mạch chủ phải, cung động mạch chủ đôi và động mạch dưới đòn lệch GIỚI THIỆU Người ta thường công nhận rằng các bất thường phân nhánh của cung động mạch chủ được hiểu rõ nhất khi xem xét phôi thai học cơ bản của cung động mạch chủ. Mô hình giả thuyết về cung động mạch chủ đôi, được Edwards đề xuất (1), cung cấp lời giải thích cho các bất thường về cung động mạch chủ khác nhau (2,3). Lý thuyết này dựa trên sự hiện diện của cung động mạch chủ đôi ở phôi thai, trong đó động mạch chủ lên chia thành cung động mạch chủ phải (RAA) và cung động mạch chủ trái, hợp nhất để tạo thành động mạch chủ xuống, nằm ở vị trí trung tâm, trước cột sống (Hình 39.1). Do đó, cung động mạch chủ trái và RAA tạo thành một vòng mạch hoàn chỉnh, bao quanh khí quản và thực quản. Cung động mạch chủ trái và RAA tạo ra hai mạch máu: động mạch cảnh chung trái và phải và động mạch dưới đòn tương ứng (Hình 39.1). Ngoài ra, động mạch phổi trái và phải được kết nối với cung động mạch chủ trái và RAA, tương ứng, bằng ống động mạch trái và phải trong vùng động mạch dưới đòn (Hình 39.1). Do đó, sự phát triển bình thường và bất thường của nhánh cung động mạch chủ có liên quan đến vị trí của cung động mạch chủ trái hoặc RAA thoái triển hoặc tồn tại trong quá trình phát triển phôi thai (2,3). Các bất thường về cung động mạch chủ thường gặp trên siêu âm trước sinh được thảo luận trong chương này.

Hình 39.1: Hình vẽ sơ đồ các dạng bất thường của cung động mạch chủ. Trong quá trình phát triển phôi thai (hình vẽ trên cùng), tồn tại một cung động mạch chủ đôi, được tạo bởi cung động mạch chủ trái và phải, tạo thành một vòng mạch hoàn chỉnh bao quanh khí quản và thực quản. Các cung động mạch chủ trái và phải tạo ra hai mạch: động mạch cảnh chung trái (LCCA) và phải (RCCA) và động mạch dưới đòn trái (LSA) và phải (RSA). Ngoài ra, còn có ống động mạch trái (L-DA) và phải (R-DA) trong vùng động mạch dưới đòn. Do đó, sự phát triển bình thường và bất thường của nhánh cung động mạch chủ có liên quan đến vị trí của cung động mạch chủ trái hoặc phải thoái triển hoặc tồn tại trong quá trình phát triển phôi thai. A: Phát triển bình thường. B: Cung động mạch chủ trái với RSA bất thường. C: Cung động mạch chủ phải với nhánh đối xứng. D: Cung động mạch chủ phải với L-DA. E: Cung động mạch chủ đôi. Xem chi tiết trong văn bản. PHÁT HIỆN PHÔI THAI HỌC Các sự kiện phôi thai học dẫn đến các hướng giải phẫu khác nhau của cung động mạch chủ và các nhánh của nó được trình bày dưới đây. Cung động mạch chủ bình thường (bên trái) Sự thoái triển của đoạn RAA xa so với nguồn gốc của động mạch dưới đòn phải dẫn đến cung động mạch chủ trái (giải phẫu bình thường) (Hình 39.1A). Động mạch dưới đòn phải và động mạch cảnh chung phải hợp nhất để tạo thành động mạch cánh tay đầu phải (hoặc không tên). Ống động mạch trái tồn tại, trong khi ống động mạch phải thoái triển. Cung động mạch chủ bên trái với động mạch dưới đòn phải bất thường Dị tật này là kết quả của sự thoái triển một phần của RAA giữa nguồn gốc của động mạch cảnh chung phải và động mạch dưới đòn phải (Hình 39.1B). Điều này dẫn đến sự hiện diện của cung động mạch chủ bên trái với các mạch phát sinh sau: động mạch cảnh chung phải là nhánh đầu tiên, động mạch cảnh chung trái là nhánh thứ hai, động mạch dưới đòn trái là nhánh thứ ba và động mạch dưới đòn phải bất thường (ARSA) là nhánh cuối cùng (Hình 39.1B). Đường đi của động mạch dưới đòn phải là phía sau thực quản và khí quản về phía cánh tay phải. Ống động mạch trái tồn tại, trong khi ống động mạch phải thoái triển. Cung động mạch chủ bên phải với ống động mạch phải
và với nhánh đối xứng của động mạch cánh tay đầu Đây là phiên bản đối xứng của cung động mạch chủ bên trái bình thường. Trong dị tật này, cung động mạch chủ trái xa so với nguồn gốc của động mạch dưới đòn trái thoái triển, dẫn đến RAA (Hình 39.1C). Động mạch dưới đòn trái và động mạch cảnh chung hợp nhất để tạo thành động mạch cánh tay đầu trái (không tên), phát sinh như nhánh đầu tiên của RAA, tiếp theo là động mạch cảnh chung phải và động mạch dưới đòn phải (Hình 39.1C). Trong hầu hết các trường hợp, ống động mạch phải tồn tại, trong khi ống động mạch trái thoái triển. Tình trạng này thường được tìm thấy liên quan đến các dị tật tim bẩm sinh khác. Cung động mạch chủ bên phải với ống động mạch trái Trong dị tật này, cung động mạch chủ trái thoái triển giữa nguồn gốc của động mạch cảnh chung trái và động mạch dưới đòn trái (Hình 39.1D). Ống động mạch trái tồn tại trong vùng động mạch dưới đòn trái, trong khi ống động mạch phải thoái triển. Điều này dẫn đến sự hiện diện của RAA và một vòng mạch bao quanh khí quản từ phía bên trái (Hình 39.1D). Các mạch sau phát sinh từ động mạch chủ: thứ nhất, động mạch cảnh chung trái; thứ hai, động mạch cảnh chung phải; thứ ba, động mạch dưới đòn phải; và thứ tư, một động mạch dưới đòn trái bất thường. Trong một số trường hợp, động mạch dưới đòn trái bất thường phát sinh trực tiếp từ động mạch chủ xuống thông qua một ống dẫn động mạch gọi là túi thừa Kommerell (4). Cung động mạch chủ đôi Dị tật này là kết quả của sự tồn tại của RAA và cung động mạch chủ trái (Hình 39.1E). Ống động mạch trái tồn tại, trong khi ống động mạch phải thoái triển. Mỗi cung động mạch chủ tạo ra một động mạch dưới đòn và một động mạch cảnh chung. Cung động mạch chủ đôi tạo thành một vòng mạch siết chặt xung quanh khí quản và thực quản, cần phải can thiệp phẫu thuật sau sinh. CUNG ĐỘNG MẠCH CHỦ PHẢI VÀ CUNG ĐỘNG MẠCH CHỦ ĐÔI