Nội dung text 27. THPT THIỆU HOÁ - THANH HÓA - ( Thi thử Tốt Nghiệp THPT 2025 môn Ngữ Văn).docx
SỞ GD & ĐT THANH HÓA TRƯỜNG THPT THIỆU HOÁ ĐỀ KHẢO SÁT CHẤT LƯỢNG LỚP 12 NĂM HỌC 2024-2025 ĐỀ THỬ LẦN 1 (Đề có 01 trang) MÔN THI: NGỮ VĂN Thời gian: 120 phút, không kể thời gian giao đề I. ĐỌC-HIỂU (4,0 điểm) Đọc văn bản sau KHÚC RU QUÊ (Vũ Tuấn 1 ) (1) Con trở về tìm lại tiếng ru Tiếng ầu ơ, những trưa hè mẹ hát Tiếng mưa rơi trong những ngày giáp hạt Đêm cồn cào, khắc khoải mãi trong con... (2) Con trở về, tìm kí ức dòng sông Bến đò vắng, có thân cò lặn lội Trong tim con, khúc ru quê mãi đợi Dù đục trong, vẫn dòng nước ngọt ngào. (3) Cho con về! Về lại với trăng sao Ở nơi ấy, những cánh đồng khắc khổ Đêm mênh mông, dáng cha gầy bé nhỏ Để quê nghèo hóa muối mặn gừng cay (4) Con trở về tìm hơi ấm bàn tay Tuổi thơ con nướng lùi nơi gốc rạ Khi xa quê, mới hiểu quê là tất cả Thổn thức về, tìm lại khúc ru quê.... (Vũ Tuấn; Khúc ru quê – NXB Hội nhà văn Việt Nam) Trả lời câu hỏi từ 1 đến 5 (Trả lời ngắn gọn) Câu 1. Chỉ ra dấu hiệu để xác định nhân vật trữ tình trong văn bản trên. Câu 2. Nêu những âm thanh mà nhân vật trữ tình trở về muốn tìm lại ở khổ thơ (1). Câu 3. Xác định và nêu tác dụng của biện pháp tu từ trong hai câu thơ sau Con trở về, tìm kí ức dòng sông Bến đò vắng, có thân cò lặn lội Câu 4. Nêu sự vận động cảm xúc của nhân vật trữ tình con trong hai đoạn thơ. Con trở về tìm lại tiếng ru Tiếng ầu ơ, những trưa hè mẹ hát Và Con trở về, tìm kí ức dòng sông Bến đò vắng, có thân cò lặn lội Câu 5. Từ tâm trạng của nhân vật trữ tình trong văn bản “Khúc ru quê”, anh chị hãy bày tỏ suy nghĩ về vai trò tuổi thơ trong tâm hồn của mỗi người (trình bày khoảng 5 đến 7 dòng). II. PHẦN: VIẾT (6,0 điểm) Câu 1. (2,0 điểm) Viết đoạn văn nghị luận (khoảng 200 chữ) phân tích hình ảnh quê hương qua cảm nhận của nhân vật trữ tình trong đoạn thơ thứ (3) của văn bản Khúc ru quê ở phần đọc hiểu. Câu 2. (4,0 điểm) Những trải nghiệm có giá trị đặc biệt quan trọng đối với mỗi người dù là ai, ở bất kỳ lứa tuổi nào. Từ góc nhìn của người trẻ, anh/chị hãy viết một bài văn nghị luận (khoảng 600 chữ) trình bày suy nghĩ về vai trò quan trọng của trải nghiệm đối với cuộc sống của mỗi người. …….....HẾT…….. 1 Vũ Tuấn sinh năm 1977 - là người con của miền đất Tổ - xã Đỗ Xuyên, huyện Thanh Ba, tỉnh Phú Thọ. Có lẽ từ lời nguyện ước và niềm mong của mình là “mang cái chữ, mang tri thức đến cho trẻ thơ” nên tuổi trưởng thành Vũ Tuấn đã chọn cho mình cái nghề “Phấn trắng, bảng đen” … Là một giáo viên dạy toán nhưng anh có năng khiếu sáng tác thơ ca. Quan niệm sáng tác: Sống chân thật, sống hết mình, viết trung thực với niềm đam mê khám phá cuộc sống ở những góc khuất tận cùng của nó. Viết ít, viết chậm mà chắc “Quý hồ tinh bất quý hồ đa”.
TRƯỜNG THPT THIỆU HÓA HDC LẦN 1 (Có 03 trang) HDC ĐỀ KHẢO SÁT 12 MÔN THI: NGỮ VĂN NĂM HỌC 2024-2025 Thời gian làm bài: 120 phút (không kể thời gian giao đề) Phần Câu Nội dung Điểm I I. ĐỌC HIỂU 4.0 1 Nhân vật trữ tình: Người con. Dấu hiệu nhận biết: Nhân vật trữ tình xưng là “Con” đang bộc lộ tình cảm, cảm xúc của mình trong bài thơ. Hướng dẫn chấm : Mỗi ý được 0,25 điểm 0,5 2 Những âm thanh mà nhân vật trữ tình trở về muốn tìm lại ở khổ thơ (1): tiếng ru , tiếng ầu ơ, tiếng mẹ hát, tiếng mưa Hướng dẫn chấm: - Thí sinh trả lời đúng 03 ngữ liệu: 0,5 điểm 0,5 3 Xác định và nêu tác dụng của biện pháp tu từ trong hai thơ sau Con trở về, tìm kí ức dòng sông Bến đò vắng, có thân cò lặn lội -Biện pháp tu từ: Ẩn dụ “thân cò”- ẩn dụ cho người mẹ. -Biện pháp tu từ ẩn dụ làm nổi bật hình ảnh người mẹ nơi vùng quê vất vả, lam lũ, khổ cực trong cuộc sống mưu sinh để nuôi con khôn lớn, trưởng thành. Qua đó thể hiện tấm lòng biết ơn của người con đối với mẹ. -Biện pháp ẩn dụ giúp câu thơ giàu hình ảnh, tăng sức gợi hình, gợi cảm trong diễn đạt Hướng dẫn chấm: - Thí sinh nêu BPTT: 0,25 điểm. Nêu đầy đủ tác dụng nội dung và hình thức: 0,75 điểm. 1,0 4 Sự vận động cảm xúc của nhân vật trữ tình con trong hai đoạn thơ có thể được hiểu là: -Đoạn 1: Lời thơ như lời thổn thức, tâm sự của một người con xa xứ, khắc khoải tìm về tiếng hát ru thân thuộc, tiếng lòng của người mẹ -Đoạn 2: Cảm xúc của nhân vật trữ tình xót xa, thương cảm khi trở về với kí ức với hình ảnh người mẹ vất vả, tảo tần lam lũ trong cuộc mưu sinh Hướng dẫn chấm: - Thí sinh bày tỏ được cảm nhận của mình đúng hướng (Có thể khác đáp án) nhưng sâu sắc, thuyết phục:1,0 điểm. 1,0 5 Vai trò của tuổi thơ trong tâm hồn của mỗi người (trình bày khoảng 5 đến 7 dòng). -Gợi ý: Tuổi thơ không chỉ là kỉ niệm mà nó còn làm nên tâm hồn, nhân cách của mỗi người, giúp mỗi người biết yêu thương, sống có ý nghĩa; cần trân trọng tuổi thơ. Hướng dẫn chấm: - Thí sinh bày tỏ được quan điểm của mình (Có thể khác đáp án) nhưng sâu sắc, thuyết phục:1,0 điểm. 1.0 II VIẾT 6,0 1 Viết đoạn văn nghị luận (khoảng 200 chữ) phân tích hình ảnh quê hương qua cảm nhận của nhân vật trữ tình trong đoạn thơ thứ (3) văn bản Khúc ru quê ở phần đọc hiểu. 2,0 a.Xác định được yêu cầu về hình thức, dung lượng của đoạn văn Đảm bảo yêu cầu về hình thức và dung lượng (khoảng 200 chữ) của đoạn văn. Thí sinh có thể trình bày theo cách diễn dịch, quy nạp, phối hợp, móc xích hoặc song hành 0,25 b. Xác định đúng yêu cầu vấn đề nghị luận Hình ảnh quê hương qua cảm nhận của nhân vật trữ tình trong đoạn thơ 0,25
thứ (3) văn bản Khúc ru quê c. Yêu cầu cụ thể Lựa chọn được các thao tác lập luận phù hợp, kết hợp chặt chẽ lí lẽ và dẫn chứng trên cơ sở đảm bảo những nội dung sau: - Đoạn thơ thể hiện tình cảm của nhân vật trữ tình khao khát trở về ký ức, nơi ấy có những kỉ niệm khó quên của tuổi thơ: những đêm trăng sao, cuộc sống miền quê một thời gian khổ “những cánh đồng khắc khổ”, “Đất quê nghèo hoá muối mặn gừng cay” - Nhân vật trữ tình trở về với ký ức quê hương trong nỗi niềm xúc động, tình cảm biết ơn đấng sinh thành “dáng cha gầy bé nhỏ” hiện lên lam lũ, nhọc nhằn, xót xa giữa “Đêm mênh mông” nơi vùng quê nghèo khó. 1,0 d. Diễn đạt Đảm bảo chuẩn chính tả, dùng từ, ngữ pháp tiếng Việt, liên kết câu trong đoạn văn 0,25 đ. Sáng tạo Thể hiện suy nghĩ sâu sắc về vấn đề nghị luận, có cách diễn đạt mới mẻ 0,25 2 Những trải nghiệm có giá trị đặc biệt quan trọng đối với mỗi người dù là ai, ở bất kỳ lứa tuổi nào. Từ góc nhìn của người trẻ, anh/chị hãy viết một bài văn nghị luận (khoảng 600 chữ) trình bày suy nghĩ về vai trò quan trọng của trải nghiệm đối với cuộc sống của mỗi người. 4,0 a. Xác định được yêu cầu về hình thức và dung lượng bài văn Bảo đảm yêu cầu về bố cục và dung lượng (khoảng 600 chữ) của bài văn 0,25 b. Xác định đúng vấn đề cần nghị luận Vai trò quan trọng của trải nghiệm đối với cuộc sống của mỗi người. 0,5 c. Viết bài văn nghị luận đảm bảo các yêu cầu - Lựa chọn được các thao tác lập luận phù hợp, kết hợp nhuần nhuyễn giữa lí lẽ và dẫn chứng; trình bày được hệ thống ý phù hợp theo bố cục ba phần của bài văn nghị luận. Có thể triển khai theo hướng sau: * Mở bài: Giới thiệu vấn đề nghị luận. * Thân bài: - Giải thích: Trải nghiệm được hiểu là quá trình tìm tòi, tiếp xúc với những điều mới mẻ trong đời sống để rút ra bài học, kinh nghiệm, vốn sống ý nghĩa cho chính bản thân mình. - Bình luận: Trải nghiệm có vai trò đặc biệt quan trọng đối với cuộc sống của mỗi con người: + Trải nghiệm đem lại hiểu biết và kinh nghiệm thực tế; giúp chúng ta trưởng thành về cách nghĩ, cách sống, bồi đắp tình cảm, tâm hồn, khám phá chính mình. + Trải nghiệm giúp mỗi người dấn thân, thử nghiệm để sáng tạo; biết cách vượt qua những trở ngại khó khăn, tôi luyện bản lĩnh, ý chí. + Thiếu trải nghiệm cuộc sống của mỗi người sẽ thụ động, nhàm chán,; không khám phá được những điều mới mẻ, thú vị của cuộc sống. - Mở rộng vấn đề, trao đổi với quan điểm trái chiều hoặc ý kiến khác. Nhiều bạn trẻ chưa coi trọng hoạt động trải nghiệm; Một số khác lại lao vào thử nghiệm những điều có hại cho bản thân, xã hội. * Kết bài: Khái quát vấn đề nghị luận. Lưu ý: Học sinh có thể bày tỏ suy nghĩ, quan điểm riêng nhưng phải phù hợp với chuẩn mực đạo đức và pháp luật 2,5 d. Chính tả, dùng từ, đặt câu Đảm bảo chuẩn chính tả, ngữ pháp Tiếng Việt. 0,25 e. Sáng tạo Thể hiện suy nghĩ sâu sắc về vấn đề nghị luận; có cách diễn đạt mới mẻ. 0,5 Tổng điểm 10,0