Tiêu đề Bài 41. HỆ SINH THÁI - HS.docx ✅

Hình. Lưới thức ăn trong tự nhiên - Lưới thức ăn hoàn chỉnh gồm: + Sinh vật sản xuất: sinh vật tự dưỡng (bậc dinh dưỡng cấp 1) có khả năng tự tổng hợp nên chất hữu cơ từ chất vô cơ của môi trường (ví dụ: thực vật, tảo, …) + Sinh vật tiêu thụ: (bậc dinh dưỡng cấp 2, 3, 4, …) là những sinh vật dị dưỡng, không có khả năng tự tổng hợp chất hữu cơ từ chất vô cơ. + Sinh vật phân giải: cũng là sinh vật dị dưỡng, chúng sử dụng xác chết làm nguồn dinh dưỡng, gồm chủ yếu là các vi khuẩn, nấm, một số sinh vật không xương sống. 3. Tháp sinh thái Tháp sinh thái Đặc điểm Tháp số lượng Xây dựng dựa trên số lượng cá thể ở mỗi bậc dinh dưỡng. - Ưu điểm: dễ xây dựng. - Nhược điểm: ít có giá trị vì kích thước cá thể của các bậc dinh dưỡng khác nhau, không đồng nhất, so sánh khó chính xác. Tháp khối lượng Xây dựng dựa trên khối lượng tổng số của tất cả các sinh vật trên một đơn vị diện tích/thể tích. - Ưu điểm: giá trị cao hơn tháp số lượng. - Nhược điêm: thành phần hóa học và giá trị năng lượng của chất sống trong các bậc dinh dưỡng khác nhau; không chú ý thời gian trong việc tích lũy sinh khối ở mỗi bậc dinh dưỡng. Tháp năng lượng Xây dựng dựa trên năng lượng được tích lũy trên một đơn vị diện tích/thể tích.  - Ưu điểm: là tháp hoàn thiện nhất. - Nhược điểm: xây dựng tháp khá phức tạp, mất nhiều thời gian, công sức. => Ý nghĩa: Xây dựng tháp sinh thái để đánh giá hiệu quả dinh dưỡng trong chuỗi và lưới thức ăn của quần xã sinh vật.
Tháp số lượng Tháp khối lượng Tháp năng lượng Hình. Một số tháp sinh thái III. TRAO ĐỔI CHẤT VÀ CHUYỂN HÓA NĂNG LƯỢNG TRONG HỆ SINH THÁI Trao đổi chất và chuyển hóa năng lượng trong hệ sinh thái là quá trình trao đổi giữa các sinh vật trong hệ sinh thái và giữa quần xã với môi trường thông qua chuyển hóa dòng năng lượng. - Trao đổi chất trong hệ sinh thái: Trong hệ sinh thái, các chất vô cơ từ môi trường ngoài truyền vào cơ thể sinh vật, qua các mắt xích của chuỗi và lưới thức ăn rồi trả lại môi trường. - Chuyển hoá năng lượng trong hệ sinh thái: Nguồn năng lượng trong hệ sinh thái phần lớn được lấy từ năng lượng ánh sáng mặt trời. Năng lượng ánh sáng mặt trời được truyền vào quần xã ở mắt xích đầu tiên là sinh vật sản xuất, sau đó truyền theo một chiều qua các bậc dinh dưỡng. Trong quá trình đó, năng lượng giảm dần do sinh vật sử dụng và trả lại môi trường dưới dạng nhiệt. IV. TẦM QUAN TRỌNG CỦA VIỆC BẢO VỆ MỘT SỐ HỆ SINH THÁI ĐIỂN HÌNH CỦA VIỆT NAM - Hệ sinh thái điển hình ở Việt Nam: + Hệ sinh thái rừng. + Hệ sinh thái biển. + Hệ sinh thái ven biển. + Hệ sinh thái nông nghiệp. - Các hệ sinh thái có ý nghĩa trong việc bảo vệ đa dạng sinh học, điều hòa khí hâu, phát triển bền vững. - Biện pháp bảo vệ hệ sinh thái rừng, biển, ven biển: + Xây dựng khu bảo tồn. + Sử dụng hợp lý các hệ sinh thái phục vụ phát triển bền vững. + Phòng, chống ô nhiễm các hệ sinh thái. - Hệ sinh thái nông nghiệp cung cấp thực phẩm, lương thực cho con người, nguyên liệu cho các ngành sản xuất. Để bảo vệ cần tập trung bảo vệ tài nguyên đất, chống xói mòn, khô hạn, … - Hệ sinh thái biển và ven biển tham gia điều hoà khí hậu, nơi sống nhiều loài sinh vật; đối với con người, biển cung cấp nhiều sản phẩm có giá trị, …Để bảo vệ cần quản lí và kiểm soát ô nhiễm môi trường biển, khai thác hợp lí tài nguyên.