Tiêu đề Bài 10. LIÊN KẾT GEN VÀ HOÁN VỊ GEN.pdf ✅

Trang 1 BÀI 10: LIÊN KẾT GEN VÀ HOÁN VỊ GEN Mục tiêu ❖ Kiến thức + Nêu được khái niệm liên kết gen, nhóm gen liên kết và cách xác định nhóm gen liên kết. + Trình bày được cơ sở tế bào học của hiện tượng di truyền liên kết gen. + Giải thích được tại sao các gen trong tế bào có xu hướng di truyền liên kết là chủ yếu. + Nêu được khái niệm hoán vị gen; khái niệm tần số hoán vị gen và cách xác định tần số hoán vị gen. + Trình bày được cơ sở tế bào học của hiện tượng di truyền hoán vị gen. + Trình bày được dấu hiệu nhận biết các quy luật di truyền phân li độc lập, liên kết gen và hoán vị gen. + Vận dụng kiến thức lí thuyết giải được một số bài tập quy luật liên kết gen và hoán vị gen. ❖ Kĩ năng + Phân tích, so sánh, tổng hợp, khái quát hóa – hệ thống hóa. + Đọc tài liệu, quan sát tranh hình, xử lý thông tin. + Tính toán.
Trang 2 I. LÍ THUYẾT TRỌNG TÂM 1. Di truyền liên kết gen 1.1. Khái niệm về liên kết gen Số lượng gen nhiều hơn số lượng NST → nhiều gen tồn tại gần nhau trên một NST và phân li cùng nhau trong quá trình tạo giao tử, tạo nhóm gen liên kết → di truyền liên kết gen. 1.2. Kết quả thí nghiệm Theo dõi sự di truyền của 2 tính trạng. + Màu sắc thân (thân xám và thân đen). + Độ dài cánh (cánh dài và cánh cụt). Pt/c Xám, dài  đen, cụt. F1 100% xám, dài. 1 lai phan tich F Xám, dài  đen, cụt. Fb 1 xám, dài : 1 đen, cụt. 1.3. Phân tích và giải thích của Moocgan  Phân tích: + Thấy Pt/c  nhau 2 cặp tính trạng mà F1 : 100% xám dài. Do vậy xám dài là trội so với đen cụt. Quy ước: A – thân xám > a – thân đen B – cánh dài > b – cánh cụt → Tế bào của F1 (thân xám, cánh dài) chứa 2 cặp gen dị hợp (Aa, Bb). + Ruồi ♀ thân đen, cánh cụt (aa, bb) → cho 1 loại giao tử là ab → ruồi ♂ thân xám, cánh dài (Aa, Bb) cho 2 loại giao tử AB  ab  0,5 .  Giải thích: hai cặp gen AaBb cùng nằm trên một cặp NST và di truyền cùng nhau, cụ thể alen A và B tồn tại trên 1 NST, alen a và b tồn tại trên NST tương đồng.  Sơ đồ phân li: Thân xám, cánh dài  thân đen, cánh cụt.
Trang 3 1 thân xám, cánh dài : 1 thân đen, cánh cụt.  Sơ đồ lai: P AB ab ab ab  G AB ab F1 AB ab  ♀ ab ab G AB: ab ab Fb AB ab : AB ab  Kết luận: + Mỗi tính trạng do 1 cặp gen quy định. + Các gen cùng tồn tại trên 1 NST và phân li cùng nhau trong quá trình giảm phân tạo giao tử. 1.4. Nội dung quy luật Các gen cùng nằm trên 1 NST phân li cùng nhau trong giảm phân tạo thành nhóm gen liên kết → Các tính trạng di truyền cùng nhau tạo thành nhóm tính trạng di truyền liên kết; Ở mỗi loài số nhóm gen liên kết bằng n của loài. 1.5. Đặc điểm của liên kết gen + Vì mỗi bên bố, mẹ tạo tối đa 2 loại giao tử → Số tổ hợp giao tử ở thế hệ con lai  4 . + Tỉ lệ phân li kiểu hình ở F giống như tỉ lệ của quy luật phân li: 3 : 1; 1 : 2 : 1; 1 : 1 và 1 : 1 : 1 : 1. 1.6. Ý nghĩa của di truyền liên kết gen Hạn chế xuất hiện biến dị tổ hợp do đó đảm bảo cho các nhóm tính trạng di truyền bền vững → có giá trị đối với tiến hóa và chọn giống.  Số nhóm gen liên kết của loài được xác định bằng n.  Đối tượng của Moocgan Moocgan chọn ruồi giấm làm đối tượng nghiên cứu vì ruồi giấm:
Trang 4 + Dễ nuôi trong ống nghiệm. + Đẻ nhiều. + Vòng đời ngắn (10 – 14 ngày). + Số lượng NST ít (2n = 8). + NST có kích thước to, dễ phân biệt. + Có nhiều biến dị dẽ quan sát.  Chứng minh số tổ hợp  4 Phép lai 1: F1 AB ab  AB ab G AB: ab AB: ab Fb AB AB ab 1 : 2 :1 AB ab ab Phép lai 2: F1 Ab aB  Ab aB G Ab : aB Ab : aB Fb Ab Ab aB 1 : 2 :1 Ab aB aB Phép lai 3: F1 Ab aB  aB ab G Ab : ab aB: ab Fb Ab Ab aB ab 1 :1 :1 :1 aB ab ab ab 4. Nếu tỉ lệ phân li kiểu hình của F là (1) 3 : 1 → thì P AB ab  AB ab (2) 1 : 2 : 1 → thì P Ab aB  Ab aB Hoặc P Ab aB  AB ab . (3) 1 : 1 : 1 : 1→ thì P Ab ab  aB ab .  Điều kiện của liên kết gen Các gen quy định các tính trạng cùng nằm trên 1 NST với khoảng cách gần nhau → lực liên kết gen lớn → các gen phân li cùng nhau (liên kết hoàn toàn).