Tiêu đề ĐỀ CƯƠNG CSKTĐL.pdf ✅

ĐỀ CƯƠNG LÝ THUYẾT CƠ SỞ KỸ THUẬT ĐO LƯỜNG LÊ KHÁNH NAM – ĐIỆN TỬ 07 – K61 1 1. Khái niệm đo lường? Đo lường là khoa học về các phép đo, các phương pháp và các công cụ để đảm bảo các phương pháp đo đạt độ chính xác mong muốn. 2. Các đơn vị đo? 3. Phương pháp đo? Là cách thức thực hiện quá trình đo lường để xác định được tham số và đặc tính của các đại lượng đo. • Đo trực tiếp: Dùng máy đo hay các mẫu đo (các chuẩn) để đánh giá số lượng của đại lượng cần đo. Kết quả đo chính là trị số của đại lượng cần đo. Vd: Đo điện áp bằng vôn mét, đo công suất bằng oát mét,... Phương pháp này có đặc điểm là đơn giản, nhanh chóng, loại bỏ được các sai số do tính toán. • Đo gián tiếp: Kết quả đo không phải là trị số của đại lượng cần đo mà là các số liệu cơ sở để tính ra trị số của đại lượng này khi ta không thể đo trực tiếp được. Vd: Đo công suất bằng vôn mét và ampe mét, đo hệ số song chạy bằng dây đo... Phương pháp này có đặc điểm cần dung nhiều phép đo và không nhận biết ngay được kết quả đo. • Đo tương quan: Dùng để đo các quá trình phức tạp, khi không thể thiết lập một quan hệ hàm số nào giữa các đại lượng của một quá tình nghiên cứu. Vd: Đo tín hiệu đầu vào và đầu ra của một hệ thống... Đặc điểm: Cần ít nhất 2 phép đo mà các thông số từ kết quả đo của chúng không phụ thuộc lẫn nhau. • Ngoài ra còn các phương pháp đo: đo hiệu số, đo vi sai, đo thẳng, đo rời rạc hóa... 4. Phép đo? Là việc tìm ra giá trị vật lý bằng cách thí nghiệm với sự trợ giúp cả các công cụ kỹ thuật đặc biệt, có bản chất là quá trình so sánh đại lượng vật lý cần đo với một đại lượng vật lý được dùng làm đơn vị. Kết quả của phép đo được biểu diễn bằng một số là tỷ lệ của đại lượng cần đo với một đơn vị đó. 5. Thế nào là một hệ thống đo lường? Một hệ thống đo lường là một bộ các đơn vị đo lường có thể dùng để đo lường bất cứ đại lượng vật lý nào. Bộ các đơn vị đo lường này chứa các đơn vị cơ bản, tất cả các đơn vị đo lường khác đều có thể được suy ra từ các đơn vị cơ bản. 6. Phương tiện đo? (Thiết bị đo) Là phương tiện kỹ thuật để thực hiện phép đo, có chức năng biến đổi tín hiệu mang thông đo thành dạng phù hợp cho việc sử dụng và nhận kết quả đo, chúng có những đặc tính đo lường đã được quy định. Phân loại: • Phương tiện đơn giản: mẫu, thiết bị so sánh, chuyển đổi đo lường... • Phương tiện phức tạp: máy đo (dụng cụ đo), thiết bị đo tổng hợp và hệ thống thông tin đo lường... 7. Nguyên nhân sai số, phân loại và các khắc phục sai số? • Nguyên nhân chung: o Khách quan: sai số dụng cụ đo, đại lượng đo bị can nhiễu không ổn định... o Chủ quan: phương pháp đo không hợp lí, do thao tác đo sai... • Phân loại và cách khắc phục: Có 2 cách phân loại thường dùng: o Theo quy luật xuất hiện sai số: Sai số hệ thống Sai số ngẫu nhiên - Do những yếu tố thường xuyên hay có quy luật tác động. - Dụng cụ không hoàn hảo. - Phương pháp đo không hợp lý. - Điều kiện môi trường ảnh hưởng. - Do những yếu tố biến đổi không theo quy luật tác động. - Kết quả đo ở những lần khác nhau bị ảnh hưởng khác nhau.


ĐỀ CƯƠNG LÝ THUYẾT CƠ SỞ KỸ THUẬT ĐO LƯỜNG LÊ KHÁNH NAM – ĐIỆN TỬ 07 – K61 4 Sử dụng phương pháp trộn tần và bộ lọc thông thấp để tạo ra tần số phách fx – fns. Bộ chỉ thị là tai nghe. Điều chỉnh bộ tạo sóng ngoại sai thỏa mãn fx – fns = 0 từ đó ta xác định được fx. Phương pháp này thường có sai số do bộ chỉ thị (ngưỡng nghe và khả năng nghe của mỗi người là khác nhau), đo được các tần số có | fx – fns| nằm trong ngưỡng nghe của tai người nhưng do sai số lớn nên ít được sử dụng. ➢ Đo tần số bằng phương pháp đếm xung: Sơ đồ khối: Nguyên lý hoạt động: Tín hiệu đầu vào fx qua bộ chuyển dạng xung sẽ chuyển về dạng xung nhọn có bề rộng nhỏ. Tín hiệu chuẩn có tần số fc được đưa vào bộ tạo cửa sổ đếm. Tiếp đó bộ đếm thực hiện đếm số dao động của xung nhọn trong 1 khoảng thời gian bằng đúng chu kỳ Tc của tín hiệu chuẩn được đưa vào. Khi đó tần số fx được xác định theo đúng định nghĩa: fx = số dao động đếm được Tc và được hiển thị trên bộ chỉ thị. Phương pháp này phù hợp đo tần số cao do sai số sẽ nhỏ. Sai số chủ yếu do bộ tạo cửa sổ đếm và do bộ chuyển dạng xung. ➢ Đo tần số bằng thiết bị so sánh (Oscilloscope): Điện áp có tần số cần đo Ufx được đưa vào kênh X, điện áp có tần số mẫu Ufy được đưa vào kênh Y. Hình ảnh nhận được trên màn hình là Litxagiu. Thay đổi fy sao cho thu được Litxagiu ổn định nhất. Khi đó: fx fy = ny nx ny: số giao điểm của đường cắt dọc với ảnh nx: số giao điểm của đường cắt ngang với ảnh 12. Trình bày cấu tạo và nguyên lý hoạt động của hệ thống lái tia của Oscilloscope? Hệ thống lái tia bao gồm 2 cặp phiến X, Y: X là cặp phiến làm lệch ngang, Y là cặp phiến làm lệch đứng. Nguyên lý hoạt động (xét kênh Y, kênh X hoàn toàn tương tự): Lọc thông thấp (LPF) Trộn tần Chỉ thị fx – fns = 0 Tạo sóng ngoại sai fns Tín hiệu vào fx Mạch vào fx ± fns fx - fns Đầu vào fx Bộ chuyển dạng xung Bộ tạo cửa sổ đếm Bộ đếm Bộ chỉ thị Tín hiệu chuẩn