Nội dung text 3. ✍ TVN - STROKE REHAB - THẦY ĐẠT.pdf
HK2 – Y5C – 1622 1 TVN & bộ tộc --- STROKE – THẦY ĐẠT --- 1. Em hãy cho biết FAST là gì? Nêu các dấu hiệu đó. Vì sao người ta lại dùng các dấu hiệu đó để xác định TBMMN trong cộng đồng? a. FAST: tương ứng với mỗi dấu hiệu cảnh báo theo nghĩa tiếng Anh - Face: Đột ngột thấy liệt, xệ mặt Yêu cầu người đó cười xem mặt có lệch 1 bên không - Arm: Đột ngột thấy yếu, rũ 1 bên tay or chân Yêu cầu giơ tay, chân đó lên, giữ nguyên trong 1 phút xem có rơi xuống không - Speech: Đột ngột Rối loạn lời nói, nói không rõ or ko nói được Yêu cầu người đó nói 1 câu đơn giản xem có thể nói rõ ràng, lưu loát không - Time: Thời gian gần nhất bệnh nhân được biết là bình thường Gọi cấp cứu ngay b. Sử dụng các dấu hiệu FAST để xác định TBMMN trong cộng đồng vì: Các dấu hiệu cảnh báo này: - Thường gặp - Đặc trưng - Dễ phát hiện 2. Chẩn đoán - Xác định: biểu hiện tổn thương thần kinh trung ương xảy ra đột ngột, kéo dài >24h và không có tai nạn hay chấn thương trước đó - Thể: dựa vào hình ảnh học và lâm sàng + Đột quỵ thiếu máu: triệu chứng khu trú và CT + Xuất huyết trong não: triệu chứng có thể khu trú hoặc toàn thể + CT + Xuất huyết dưới nhện: nhức đầu chưa từng có, triệu chứng toàn thể và không có khu trú. - Nguyên nhân: + Xơ vữa động mạch: dùng thuốc chống ngưng tập tiểu cầu và loại bỏ các yếu tố nguy cơ (đ ái tháo đường, hút thuốc lá, rối loạn chuyển hóa...) + Tim: rung nhĩ, bệnh lý tim mạch,... thuốc chống đông + Ổ khuyết: thường do tăng huyết áp cần ổn định huyết áp. - Làm thêm các xét nghiệm + Siêu âm tim qua thực quản: phát hiện được còn lỗ bầu dục + Siêu âm doppler động mạch cảnh sống nền + Xét nghiệm chức năng đông máu, cầm máu.
HK2 – Y5C – 1622 2 TVN & bộ tộc - Vị trí: Vỏ não, Bao trong, Thân não + Tay > chân: tổn thương ĐM não giữa, vỏ não vùng vận động + Chân > tay: động mạch não trước + Tay = chân: bao trong • NOTE: + Chức năng vận động của chân thường cải thiện nhanh trong 3m đầu, còn của tay thường chậm hơn. + Ở gđ sớm các khớp? thường hồi phục thường do tự nhiên, nhưng gđ sau hồi phục do tính mềm dẻo của não (brain plaslicity) - Mức độ - Giai đoạn: + Tối cấp: 24h đầu + Cấp: 7 ngày đầu + Bán cấp: 2 tuần – 3m – 6 tháng Hồi phục càng nhiều càng tốt + Mạn: >6th-2 năm Di chứng, thích nghi Mục tiêu giai đoạn cấp: 1. Cứu sống bệnh nhân 2. Chẩn đoán xác định bệnh 3. Điều trị sớm, thực thụ, giảm nhẹ 4. Phòng biến chứng, tái phát
HK2 – Y5C – 1622 3 TVN & bộ tộc - Biến chứng: + Loét đè ép: do nằm lâu, giảm cảm giác, ít vận động. + Nhiễm trùng (viêm phổi hít sặc, nhiễm trùng đường tiểu) + Co rút các cơ bên liệt + Đau vai, bán trật khớp vai • Trong Chấn thương thường trật khớp vai ra trước, còn trong liệt nữa người do cơ yếu ko giữ đc vai nên trật xuống dưới call Bán trật khớp vai xuống dưới, dấu hiệu “khe rãnh Suluis sign” Triệu chứng: 1. Tay xệ 2. Đường dưới mỏm cùng vai lõm vào 3. Ngón tay sẽ đưa vào được hõm của mỏm cùng vai Giải pháp: 1. GD người nhà và bệnh nhân về chăm sóc và vận động tư thế (yếu tố quan trọng nhất) là khi thay áo quần phải nâng đỡ vùng vai, ko kéo tay; 2. Tập luyện nhẹ nhàng, phù hợp, k sử dụng ròng rọc. 3. Tư thế nằm đúng: Nằm ngữa, nằm nghiêng bên lành, bên liệt, ngồi đứng ntn? Ví dụ: - Nằm nghiêng thì k nên đè bên liệt quá trong gđ liệt mềm k nên nằm nghiêng bên liệt quá nhiều. - Nằm nghiêng bên lành, bên liệt nằm trên để nâng đỡ khớp. - Khi ngồi, lấy gối đỡ. - Khi đứng, đeo gai 4. Về kích thích điện?? + Hội chứng đau vùng phức hợp + Nguy cơ ngã và chấn thương vì khiếm khuyết các phản xạ bảo vệ. + Tăng nguy cơ viêm tĩnh mạch huyết khối. - Bệnh kèm NOTE: Nguyên tắc can thiệp PHCN hiện nay: 1. Ko được nằm nhiều, hãy nên ngồi dậy sớm, ra khỏi giường sớm; 2. Hướng dẫn tư thế nằm đúng; 3. Tập vận động thụ động chủ động có trợ giúp chủ động 3. Tư thế nằm đúng Cần đặt người bệnh sao cho bên liệt quay ra phía mặt giường để khuyến khích người bệnh sử dụng phần cơ thể liệt càng nhiều càng tốt; nghiêng sang bên lành, bên liệt luân phiên nhau, thay đổi 2h/lần or nằm ở tư thế Fowler. Nhằm phòng tránh các biến chứng co rút của mẫu co cứng điển hình, nên đặt bệnh nhân ở tư thế nằm đúng như sau: