Tiêu đề Bài 20. Alcohol.docx ✅

1 BÀI 20. ALCOHOL I. Mục tiêu 1. Kiến thức Nêu được: - Khái niệm alcohol, công thức tổng quát của alcohol no, đơn chức, mạch hở. - Khái niệm về bậc của alcohol. - Đặc điểm liên kết và hình dạng phân tử của mrthanol, ethanol. Trình bày được: - Đặc điểm về tính chất vật lí của alcohol. - Tính chất hóa học của alcohol : phản ứng thế nguyên tử H của nhóm –OH ; phản ứng tạo thành alkene hoặc ether; phản ứng oxi hóa alcohol bậc 1, bậc 2 thành aldehyde, ketone bằng CuO; phản ứng cháy. - Ứng dụng của alcohol, tác hại của việc lạm dụng rượu bia và đồ uống có cồn. - Phương pháp điều chế ethanol bằng phương pháp hydrate hóa ethylene, lên men tinh bột, điều chế glycerol từ propylene. Giải thích được: - Ảnh hưởng của liên kết hydrogen đến nhoieetj độ sôi và khả năng hòa tan trong nước của các alcohol. - Các tính chất hóa học của ancohol. Vận dụng được: - Viết công thức cấu tạo, gọi tên theo danh pháp thay thế một số alcohol đơn giản, tên thông thường của một vài alcohol thường gặp. - Thực hải được các thí nghiệm đốt chấy ethanol, glycerol tác dụng với cooper (II) hydroxide; mô tả các hiện tượng thí nghiệm. - Sử dụng các kiến thức giải các bài tập định tính và định lượng về alcohol. 2. Năng lực: 2.1. Năng lực chung: - Năng lực tự chủ và tự học: Kĩ năng tìm kiếm thông tin trong SGK, quan sát hình ảnh, thông tin thự c tế để tìm hiểu về alcohol. - Năng lực giao tiếp và hợp tác:Phối hợp với các thành viên trong nhóm thực hiện theo hướng dẫn của GV, nêu và giải thích được hiện tượng của thí nghiệm. - Năng lực giải quyết vấn đề và sáng tạo:Chủ động đề xuất và thực hành thí nghiệm thành công. 2.2. Năng lực hóa học: a. Nhận thức hoá học: - Nêu được khái niệm alcohol; công thức tổng quát của alcohol no, đơn chức, mạch hở; khái niệm về bậc của alcohol; đặc điểm liên kết và hình dạng phân tử của methanol, ethanol. - Viết được công thức cấu tạo, gọi được tên theo danh pháp thay thế một số alcohol đơn giản (C1 – C5), tên thông thường một vài alcohol thường gặp. - Trình bày được đặc điểm về tính chất vật lí của alcohol (trạng thái, xu hướng của nhiệt độ sôi, độ tan trong nước), giải thích được ảnh hưởng của liên kết hydrogen đến nhiệt độ sôi và khả năng hoà tan trong nước của các alcohol. - Trình bày được tính chất hoá học của alcohol:Nêu được các tính chất hóa học. - Phản ứng thế nguyên tử H của nhóm –OH (phản ứng chung của R–OH, phản ứng riêng của polyalcohol); Phản ứng tạo thành alkene hoặc ether; Phản ứng oxi hoá alcohol bậc I, bậc II thành aldehyde, ketone bằng CuO; Phảnứng đốt cháy.
2 b. Tìm hiểu tự nhiên dưới góc độ hóa học được thực hiện thông qua các hoạt động nhóm về thực hiện được các thí nghiệm đốt cháy ethanol, glycerol tác dụng với copper (II) hydroxide; mô tả các hiện tượng thí nghiệm và giải thích được tính chất hoá học của alcohol. c. Vận dụng kiến thức, kĩ năng đã học để giải thích được : - Trình bày được ứng dụng của alcohol, tác hại của việc lạm dụng rượu bia và đồ uống có cồn; - Nêu được thái độ, cách ứng xử của cá nhân với việc bảo vệ sức khoẻ bản thân, gia đình và cộng đồng. 3. Phẩm chất - Bảo vệ bản thân, gia đình, nhà trường, xã hội, môi trường do tác hại rượu bia mang lại. - Tích cực tìm tòi và sáng tạo trong học tập. - Trung thực trong việc báo cáo kết quả thí nghiệm. II. Thiết bị dạy học và học liệu - Các phiếu bài tập . -Video, về alcoholhttps://www.youtube.com/watch?v=eRGIXsbYSJY&ab_channel=VTVSHOWS - Tranh ảnh về ứng dụng của alcohol trong thực tiễn. - Mô hình/bộ lắp ráp phân tử dạng rỗng, dạng đặc của ethylic alcohol (alcohol etylic) - Các thiết bị dùng để thực hành + Hóa chất: ethanol, sodium, glycerol, copper(II) hydroxide, dây đồng, dung dịch CuSO 4 2%, dung dịch NaOH 10%. + Dụng cụ: ống nghiệm (16 cái); nút cao su có ống vuốt nhọn (4 cái), ống hút (4 cái), đèn cồn (4 cái), kẹp ống nghiệm (8 cái). III. Tiến trình dạy học 1. Hoạt động 1: Khởi động a. Mục tiêu: Tạo hứng thú và kích thích sự tò mò của học sinh vào chủ đề học tập. Học sinh tiếp nhận kiến thức chủ động, tích cực ,hiệu quả. b. Nội dung: HS quan sát video . c. Sản phẩm: câu trả lời của HS nội dung đoạn video d. Tổ chức thực hiện HOẠT ĐỘNG CỦA GV - HS NỘI DUNG KIẾN THỨC ( Sản phẩm) *Chuyển giao nhiệm vụ học tập: - GV chiếu 1 đoạn video: https://www.youtube.com/watch?v=eRGIXsbYSJY&ab_channel=VTVS HOWS - Yêu cầu HS quan sát.và trả lời câu hỏi:hãy cho biết nội dung đoạn video và nêu 1 số hiểu biết của mình về alcohol? * Thực hiện nhiệm vụ học tập: HS hoạt động cá nhân trả lời câu hỏi. * Báo cáo thảo luận GV mời 1HS báo cáo kết quả, các HS khác góp ý, bổ sung. * Kết luận, nhận định - GV dẫn dắt nội dung cần giải quyết vào bài mới. - GV nhận xét, đánh giá hoạt động của HS. - Đánh giá: + Thông qua quan sát mức độ và hiệu quả tham gia vào hoạt động của học sinh. + Thông qua HĐ chung của cả lớp, GV hướng dẫn HS thực hiện các yêu cầu và điều chỉnh ở hoạt động sau. HS trả lời: tác hại của rượu …..
3 2. Hoạt động 2: Hình thành kiến thức mới Hoạt động 2.1:Khái niệm, danh pháp a. Mục tiêu: Nêu được - Khái niệm alcohol, công thức tổng quát của alcohol no, đơn chức, mạch hở. - Khái niệm về bậc của alcohol. Vận dụng được: - Viết công thức cấu tạo, gọi tên theo danh pháp thay thế một số alcohol đơn giản, tên thông thường của một vài alcohol thường gặp. b. Nội dung: Hoàn thành phiếu học tập số 1. c. Sản phẩm: Đáp án nội dung phiếu học tập số 1. 1. Trong các chất trên chất nào là alcohol (rượu)? Nêu khái niệm alcohol? 2. Nhận xét số lượng nhóm OH có mặt trong các chất? Từ đó cho biết Alcohol được chia thành các loại nào? Viết Công thức tổng quát của alcohol no, đơn chức, mạch hở có 1 nhóm –OH. 3. Nêu cách xác định bậc alcohol. 4. Nêu cách gọi tên alcohol theo danh pháp thay thế? Gọi tên theo danh pháp thay thế và thông thường các alcohol ở trên? 5. Đánh dấu x và điền thông tin vào bảng sau: CTCT BẬC AlCOHOL PHÂN LOẠI Danh pháp no, đơn chức, mạch hở khôn g no, đơn chức, mạch hở thơm, đơn chức no, đa chức, mạch hở Tên thông thường Tên thay thế 3CHOH 1 x Methyl alcohol Methanol 32CHCHOH 1 x Ethyl alcohol Ethanol 33CHCH(OH)CH 2 x Isopropyl alcohol Propane- 2-ol CH 3 –CH 2 –CH 2 –OH 1 x propyl alcohol Propane- 1-ol CH 3 –CH 2 –CH 2 –CH 2 –OH 1 x Butyl alcohol Butane – 1 –ol 33(CH)COH 3 x Sec- propyl alcohol 2- methyl- prpane – 2-ol 22CHCHCHOH 1 x Allyl alcohol Pro-2-en- 1-ol CH2OH 1 x Benzyl Alcohol phenylmet hanol HO-CH 2 -CH(OH)-CH 2 - OH 1,2,1 x glycerol Propane- 1,2,3- triol
4 HO-CH 2 -CH 2 -OH 1,1 x Ethylene glycol Ethane - 1,2-diol d. Tổ chức thực hiện Hoạt động của GV và HS Nội dung bài học * Giao nhiệm vụ học tập: - GV chia lớp thành các nhóm - GV yêu cầu HS đọc thông tin trong sách giáo khoa mục I trang 119 - 120 và trả lời câu hỏi trong phiếu học tập số 1 theo hoạt động cá nhân, hoạt động nhóm. * Thực hiện nhiệm vụ: - HS hoạt động cá nhân đọc SGK để ghi lại câu trả lời - Thảo luận nhóm để cùng thực hiện phiếu học tập. * Báo cáo, thảo luận: - GV gọi 2 HS đại diện 2 nhóm chia sẻ kết quả hoạt động nhóm - các nhóm HS khác góp ý, bổ sung để cùng chốt lại về khái niệm, danh pháp của alcohol. * Kết luận, nhận định: - GV chốt nội dung về khái niệm, danh pháp của alcohol. - GV nhận xét, đánh giá hoạt động của HS. - Đánh giá: + Thông qua quan sát mức độ và hiệu quả tham gia vào hoạt động của học sinh. + Thông qua HĐ chung của cả lớp, GV hướng dẫn HS thực hiện các yêu cầu và chốt nội dung kiến thức. I. Khái niệm, Danh pháp 1. Khái niệm - Alcohol là những hợp chất hữu cơ, trong phân tử có nhóm hidroxyl (-OH) liên kết trực tiếp với nguyên tử cacbon no. - Công thức tổng quát của alcohol no, đơn chức, mạch hở: C n H 2n+2 O (n ≥ 1, nguyên) - Alcohol có hai hay nhiều nhóm –OH được gọi là các alcohol đa chức(poyalcohol) - Bậc của alcohol: bậc của alcohol được tính bằng bậc của nguyên tử carbon liên kết với nhóm –OH. 2. Danh pháp. a. Danh pháp thay thế - Monoalcohol Tên hydrcarbon + vị trí nhóm -OH + ol (bỏ e ở cuối câu) - Polyalcohol Tên hydrcarbon + vị trí nhóm -OH + độ bội nhóm -OH + ol Hoạt động 2.2. Đặc điểm cấu tạo a.Mục tiêu: Trình bày được đặc điểm cấu tạo alcohol và dự đoán tính chất hóa học của alcohol. b. Nội dung: Làm việc với sách giáo khoa, hoạt động cá nhân. c. Sản phẩm: HS vận dụng kiến thức đã học để trả lời các câu hỏi . - Các liên kết O-H và C-O đều phân cực về phía oxygen d. Tổ chức thực hiện Hoạt động của GV và HS Nội dung bài học *Chuyển giao nhiệm vụ học tập: - GV chiếu mô hình phân tử methanol, ethanol và yêu cầu HS hoạt động cá nhân tìm hiểu mục II trang 122 SGK sau đó trả lời câu hỏi: Nhận xét cấu tạo của methanol ;ethanol và từ đó dự đoán tính chất của alcohol. II. Đặc điểm cấu tạo Trong phân tử ancohol, Các liên kết O-H và C-O đều phân cực về phía oxygen do oxygen có độ âm điện lớn.