Tiêu đề Bài 2 Xà phòng và chất giặt rửa.pdf ✅

2 Tìm hiểu phƣơng pháp sản xuất chất giặt rửa tổng hợp Xà phòng và chất giặt rửa tổng hợp còn được sản xuất từ nguồn hydrocarbon trong dầu mỏ. III. CÁCH SỬ DỤNG HỢP LÍ, AN TOÀN XÀ PHÒNG VÀ CHẤT GIẶT RỬA TỔNG HỢP TRONG ĐỜI SỐNG - Xà phòng và chất giặt rửa tổng hợp đều có khả năng làm sạch bụi bẩn, dầu mỡ bám trên các bề mặt. - Trái với xà phòng, có thể sử dụng chất giặt rửa tổng hợp với cả nước cứng, do chất giặt rửa tổng hợp không tạo muối khó tan với Ca2+, Mg2+. Tuy nhiên, nhược điểm của chất giặt rửa tổng hợp so với xà phòng là một số chất giặt rửa tổng hợp khó bị phân huỷ sinh học, do đó gây ô nhiễm môi trường. B. BÀI TẬP VẬN DỤNG CÂU HỎI BÀI HỌC Câu 1. [CTST - SGK] Xà phòng, chất giặt rửa được dùng để loại bỏ các vết bẩn bám trên quần áo, bề mặt các vật dụng, ... Xà phòng là gì? Xà phòng và chất giặt rửa tổng hợp có đặc điểm gì giống và khác nhau. Hƣớng dẫn giải - Xà phòng là hỗn hợp muối sodium hoặc potassium của các acid béo và một số chất phụ gia. - So sánh xà phòng và chất giặt rửa tổng hợp: Xà phòng Chất giặt rửa tổng hợp Giống nhau Cấu tạo của xà phòng và chất giặt rửa tổng hợp thường gồm hai phần: + Phần phân cực (“đầu” ưa nước), phần này có thể hoà tan được trong nước. + Phần không phân cực (“đuôi” kị nước), là gốc hydrocarbon có mạch dài (R). Phần này không tan trong nước. Khác nhau Phần phân cực của xà phòng là nhóm carboxylate. Phần phân cực của chất giặt rửa tổng hợp là nhóm sulfate, sulfonate. Câu 2. [CTST - SGK] So sánh thành phần, tính chất giặt rửa của xà phòng và chất giặt rửa tổng hợp. Hƣớng dẫn giải Xà phòng Chất giặt rửa tổng hợp Thành phần Gồm hỗn hợp muối sodium hoặc potassium của các acid béo và một số chất phụ gia. Chất phụ gia trong xà phòng có thể là chất độn (làm tăng độ cứng), chất diệt khuẩn, Thường là các muối sodium như sodium alkylsulfate, sodium alkylbenzenesulfonate, ...
3 chất tạo hương ... Tính chất giặt rửa Có khả năng làm sạch dầu mỡ, bụi bẩn bám trên các bề mặt. - Kém tác dụng trong nước cứng và môi trường acid. - Thân thiện với môi trường hơn chất giặt rửa tổng hợp. - Dễ hoà tan trong nước hơn xà phòng; có thể sử dụng với nước cứng và môi trường acid. - Kém thân thiện với môi trường. Câu 3. [CTST - SGK] Quan sát Ví dụ 1 và Ví dụ 2, hãy giải thích tại sao xà phòng và chất giặt rửa đều tan được trong nước. Hƣớng dẫn giải Xà phòng và chất giặt rửa đều tan được trong nước do cấu trúc phân tử có một đầu phân cực (đầu ưa nước). Câu 4. [CTST - SGK] Tiến hành Thí nghiệm và mô tả hiện tượng quan sát được. Viết phương trình hoá học ở dạng tổng quát của phản ứng xà phòng hoá chất béo. Hƣớng dẫn giải - Học sinh tiến hành thí nghiệm theo các bước sau: Bước 1: Cho vào bát sứ 2 ml dầu ăn và 5 ml dung dịch NaOH. Bước 2: Đun hỗn hợp sôi nhẹ và liên tục khuấy đều. Bước 3: Sau 10 phút, ngừng đun, để nguội. Thêm 5 ml dung dịch NaCl bão hoà vào, khuấy nhẹ. Để yên và quan sát. - Hiện tượng quan sát được: Sau bước 1 thấy hỗn hợp tách thành hai lớp, chất béo (dầu ăn) ở lớp trên do chất béo nhẹ hơn nước, không tan trong nước và các dung môi phân cực. Sau bước 2 thấy hỗn hợp đặc sệt dần do quá trình xà phòng hoá xảy ra, hỗn hợp trở nên đặc sệt do nước bốc hơi.
4 Sau bước 3 thấy xà phòng nổi lên trên tách hết ra khỏi hỗn hợp phản ứng do khối lượng riêng của xà phòng nhỏ hơn khối lượng riêng của dung dịch NaCl bão hoà và xà phòng không tan trong dung dịch NaCl bão hoà. - Phương trình hoá học tổng quát của phản ứng:   3 5 3 5   3 3 3 3 t RCOO C H NaOH RCOONa C H OH      CÂU HỎI CUỐI BÀI Câu 1. [CTST - SGK] Hoá chất chủ đạo trong ngành công nghiệp sản xuất xà phòng là A. K2SO4. B. NaCl. C. Mg(NO3)2. D. NaOH. Hƣớng dẫn giải Trong công nghiệp, xà phòng được sản xuất chủ yếu từ nguyên liệu chính là chất béo và sodium hydroxide (NaOH) hoặc potassium hydroxide (KOH). Câu 2. [CTST - SGK] Cho biết trong các chất sau, chất nào có thể là thành phần chính của xà phòng? Chất nào có thể là thành phần chính của chất giặt rửa tổng hợp? Hƣớng dẫn giải - Các chất (b), (c) có thể là thành phần chính của xà phòng do là muối sodium và muối potassium của các acid béo. - Chất (a) có thể là thành phần chính của chất giặt rửa tổng hợp do là muối sodium alkylsulfate.  CÂU HỎI SÁCH BÀI TẬP Câu 3. [CTST - SBT] Cho các chấtsau: 3 2 2 2     7 7 CH CH CH CH CH COONa  , 3 2  14 CH CH COOK , 3 2  10 CH CH COOK và CH COONa 3 . Trong các chất nêu trên, có bao nhiêu chất có thể là thành phần chính của xà phòng? A. 1. B. 2. C. 3. D. 4. Hƣớng dẫn giải 3 2 2 2     7 7 CH CH CH CH CH COONa  , 3 2  14 CH CH COOK , 3 2  10 CH CH COOK . Câu 4. [CTST - SBT] Phát biểu nào sau đây về xà phòng là đúng? A. Xà phòng có thành phần chính là muối sodium hoặc potassium của carboxylic acid. B. Các phân tử xà phòng đều có đầu kị nước gắn với đuôi dài ưa nước. C. Xà phòng mất tính giặt rửa khi sử dụng với nước cứng.