Tiêu đề CHUYÊN ĐỀ 10. ANĐEHIT-XETON-AXIT CACBOXYLIC.doc ✅

Trang 1 Chuyên đề 10 ANĐEHIT-XETON-AXIT CACBOXYLIC A. LÍ THUYẾT CƠ BẢN VÀ NÂNG CAO I. ANĐEHIT VÀ XETON 1. Định nghĩa và cấu tạo a) Định nghĩa • Anđehit là những hợp chất hữu cơ mà phân tử có chứa nhóm CH=O liên kết với gốc hiđrocacbon hoặc nguyên tử H. Nhóm CHO là nhóm định chức của anđehit được gọi là nhóm cacbanđehit. Ví dụ: HCHO (fomanđehit), 3CHCH (axetandehit), 65CHCHO (benzandehit),.. • Xeton là những hợp chất hữu cơ mà phân tử có nhóm >C = O liên kết trực tiếp với hai nguyên tử cacbon. Ví dụ: 33365CHCOCH,CHCOCH ... b) Cấu tạo • Nhóm C=O được gọi là nhóm cacbonyl • Nguyên tử C mang liên kết đội ở trạng thái lai hóa sp 2 . • Liên kết đôi C=O gồm một liên kết ở và một liên kết π kém bền. Góc giữa các liên kết ở nhóm >C = O giống với góc giữa các liên kết >C=C< tức là ≈ 120℃. Trong khi các liên kết các liên kết C=C hầu như không phân cực, thì liên kết C= bị phân cực mạnh; nguyên tử oxi mang một phần điện tích âm (δ - ), nguyên tử mang một phần điện tích dương (δ + ). Chính vì vậy các phản ứng của nhóm C= có những điểm giống và những điểm khác biệt so với nhóm C=C. 2. Phân loại • Dựa theo cấu tạo của gốc hiđrocacbon, người ta phân biệt 3 loại hợp chất cacbonyl: no, không no và thơm. Ví dụ: CH 3 - CHO; OHC-CH 2 -CHO thuộc anđehit no; CH 2 =CH-CHO thuộc loại anđehit không no, 63CHCHO thuộc loại andehit thơm; 33CHCOCH thuộc loại xeton no, 653CHCOCH thuộc loại xeton thơm, ... • Công thức tổng quát của andehit: R(CHO) x , (x > 0 và xeton: R a (CO) x R ’ b . • Anđehit và xeton là đồng phân của nhau nên công thức tổng quát đều có dạng: 2222nnkxxCHO (x≥1; k ≥ 0; n≥1 (anđehit) và n≥3 (xeton)) 3. Danh pháp a) Andebit: Theo IUPAC Tên thay thế = Tên hiđrocacbon tương ứng theo mạch chính + al (mạch chính chứa nhóm CHO và luôn ở vị trí số 1) Tên thông thường = Có nguồn gốc lịch sử, không theo quy luật