Nội dung text Chủ đề 10 - Thực hành - Tổng hợp lực.pdf
Cô Nhung Cute 0972.46.48.52 VẬT LÍ 10 1 Xác định được lực tổng hợp của hai lực đồng quy, lực tổng hợp của hai lực song song. a. Dụng cụ thí nghiệm - Bảng thép (1) - Hai lực kế ống 5 N, có đế nam châm (2) - Thước đo góc có độ chia nhỏ nhất 1o được in trên tấm mica trong suốt (3) - Một đế nam châm có móc để buộc dây cao su (4) - Dây chỉ bền và một dây cao su (5) - Giá đỡ có trục 10 mm, cắm lên đá ba chân (6) - Bút dùng để đánh dấu. b. Bố trí thí nghiệm c. Tiến hành thí nghiệm Bước 1. Xác định hai lực thành phần F1 và F2 - Đặt bảng thép lên giá đỡ. Gắn đế nam châm có móc buộc sợi dây cao su vào móc. Buộc sợi dây chỉ vào dây cao su. Móc hai lực kế vào đầu còn lại của sợi chỉ và gắn hai lực kế lên bảng. - Gắn thước đo góc lên bảng bằng nam châm (Hình 22.2a) - Di chuyển hai lực kế sao cho dây cao su và các đoạn dây chỉ song song với mặt phẳng và tâm O của thước trùng với giao điểm của sợi dây và dây cao su. - Đánh dấu lên bản sắc điểm A1 của đầu dây cao su và phương của hai lực F1 và F2 do hai lực kế tác dụng vào dây. Hình 22.2 a - Ghi các số liệu F1 và F2 từ số chỉ của hai lực kế và góc giữa hai lực vào Bảng 22.1 - Lặp lại các bước thí nghiệm 3,4,5 hai lần nữa. Ghi số liệu vào Bảng 22.1. Bước 2. Xác định lực tổng hợp thí nghiệm của hai lực F1 và F2 bằng thí nghiệm. Chuyên đề 3 ĐỘNG LỰC HỌC Chủ đề 10 THỰC HÀNH: TỔNG HỢP LỰC I Tóm tắt lý thuyết 1 Mục đích thí nghiệm 2 Tổng hợp hai lực đồng quy
Cô Nhung Cute 0972.46.48.52 VẬT LÍ 10 2 - Tháo một lực kế và bố trí thí nghiệm như hình 22.2b - Di chuyển lực kế sao cho đầu dây cao su trùng điểm A1 đã đánh dấu và ghi giá trị của lực Ftn vào Bảng 22.1. - Lặp lại bước: Di chuyển lực kế sao cho đầu dây cao su trùng điểm A1 đã đánh dấu và ghi giá trị của lực Ftn vào Bảng 22.1 thêm hai lần nữa. Bước 3. Xác định lực tổng hợp theo lý thuyết Flt Tính giá trị của Flt theo định lý hàm số cosin và ghi vào Bảng 22.1 Hình 22.2 b Lần đo (độ) F1 (N) F2 (N) F (N) 1 2 3 Bảng 22.1 Kết luận: Quy tắc tổng hợp hai lực có giá đồng quy: Muốn tổng hợp hai lực có giá đồng quy tác dụng lên một vật rắn, ta phải trượt hai vectơ lực đó trên giá của chúng đến điểm đồng quy, rồi áp dụng quy tắc hình bình hành để tìm hợp lực. - Điều kiện cân bằng của một vật chíu tác dụng của ba lực không song song: + Ba lực đó phải có giá đồng phẳng và đồng quy. + Hợp lực của hai lực phải cân bằng với lực thứ ba. a. Dụng cụ thí nghiệm - Bảng thép (1). - Hai lò xo xoắn chiều được lực kéo tối đa là 5 N, dài khoảng 60 mm (2). - Thanh treo nhẹ, cứng, dài 400 mm. Trên thanh có gắn thước và ba con trượt có gắn móc treo (3). - Các quả nặng có khối lượng bằng nhau 50 g (4). - Hai đế nam châm để gắn lò xo (5). - Giá đỡ có trục 10 mm cắm lên đế ba chân (6). - Dùng bút để đánh dấu. 3 Tổng hợp hai lực song song
Cô Nhung Cute 0972.46.48.52 VẬT LÍ 10 3 Hình 22.4a Hình 22.4b b. Bố trí thí nghiệm. thí nghiệm xác định lực tổng hợp của hai lực có giá song song được bố trí như hình 22.4a c. Tiến hành thí nghiệm Bước 1. Gắn hai đế nam châm lên bảng thét sau đó treo thanh kim loại lên hai đế nam châm bằng hai lò xo. Bước 2. Trêu các quả nặng vào hai con trượt có gắn móc treo lên thanh kim loại Bước 3. Dùng bút dạ Đánh dấu vị trí thanh và vị trí A B lên bản thiết ghi lại giá trị trọng lượng F1 và F2 và độ dài AB vào bảng 22.2 Bước 4. Tháo cái quả nặng và mất tất cả quả nặng đã dùng vào một mốc treo trên thanh kim loại. Bước 5. Điều chỉnh con trượt sao cho vị trí của Thanh Kim loại trùng với vị trí ban đầu đã được đánh dấu. Bước 6. Ghi các giá trị f tương ứng với trọng lượng kết quả nặng vào bảng 22.2 Bước 7. Đo và ghi giá trị độ dài oa TN từ điểm O treo các quả nặng tới a vào bảng 22.2 Chọn PA = .........N; PB = .........N Lần đo 1 2 3 Trung bình OA (cm) OB (cm) Bảng 22.2 Bước 8. Lặp lại các bước thí nghiệm 2 3 4 5 6 7 5 2 lần nữa Bước 9. Tính giá trị OAlt theo lý thuyết bằng công thức: lt lt lt OA AB OA OA OB d d F F − = = = 1 2 2 1 Kết luận:
Cô Nhung Cute 0972.46.48.52 VẬT LÍ 10 4 Lực tổng hợp của hai lực song song cùng chiều là một lực: + Song song, cùng chiều với các lực thành phần. + Có độ lớn bằng tổng độ lớn của các lực: F = F1 + F2 + Có giá nằm trong mặt phẳng của hai lực thành phần, chia khoảng cách giữa hai giá của hai lực song song thành những đoạn tỉ lệ nghịch với độ lớn của hai lực ấy: 2 1 2 1 d d F F = Thí sinh trả lời từ câu 1 đến câu 18. Mỗi câu hỏi thí sinh chỉ chọn một phương án. (Mỗi câu trả lời đúng thí sinh được 0,25 điểm) Câu 1: Sơ đồ bố trí thí nghiệm ở hình dưới để xác định lực tổng hợp của A. hai lực đồng quy. B. hai lực ngược chiều. C. hai lực song song. D. hai lực bằng nhau. Câu 2: Khi đo n lần cùng một đại lượng F, ta nhận được các giá trị khác nhau: F1, F2, ..., Fn. Giá trị trung bình của F là F . Sai số tuyệt đối ứng với lần đo thứ n được tính bằng công thức: A. ΔFn = |F−Fn| 2 . B. ΔFn = |F − Fn|. C. ΔFn = |F+Fn| 2 . D. ΔFn = |F + Fn|. Câu 3: Hợp lực của hai lực song song cùng chiều là một lực như thế nào ? A. Là một lực song song với hai lực và độ lớn bằng tổng hai lực. B. Là một lực song song cùng chiều và độ lớn bằng hiệu hai lực. C. Là một lực song song cùng chiều, có độ lớn bằng tổng hai lực và giá chia trong khoảng cách giữa hai giá của hai lực đó. D. Là một lực song song ngược chiều, có độ lớn bằng tổng hai lực và giá chia trong khoảng cách giữa hai giá của hai lực đó. Câu 4: Trong thí nghiệm tổng hợp hai lực đồng quy, khi di chuyển lực kế phải đảm bảo các đoạn sợi dây và dây cao su luôn nằm II Đề trên lớp 1 Câu trắc nghiệm nhiều phương án lựa chọn (4,5 điểm)