Tiêu đề BÀI 34. KHAI THÁC NHIÊN LIỆU HÓA THẠCH. NGUỒN CARBON. CHU TRÌNH CARBON VÀ SỰ ẤM LÊN CỦA TOÀN CẦU (HS).pdf ✅

1 BÀI 34. KHAI THÁC NHIÊN LIỆU HÓA THẠCH. NGUỒN CARBON. CHU TRÌNH CARBON VÀ SỰ ẤM LÊN CỦA TOÀN CẦU I. NHIÊN LIỆU HÓA THẠCH – Nhiên liệu hoá thạch được tạo thành từ quá trình phân huỷ xác sinh vật bị chôn vùi cách đây hàng trăm triệu năm, chứa hàm lượng nguyên tố carbon cao, khi đốt cháy sẽ tỏa nhiều nhiệt và phát thải khí CO2. – Là nguồn nhiên liệu hữu hạn. – Tồn tại ở thể rắn, lỏng và khí. II. KHAI THÁC VÀ SỬ DỤNG NHIÊN LIỆU HÓA THẠCH 1. Lợi ích của việc sử dụng nhiên liệu hóa thạch Nhiên liệu hoá thạch có trữ lượng lớn, mang lại cho con người nhiều lợi ích về kinh tế và cung cấp phần lớn tổng năng lượng hiện có trên toàn thế giới. 2. Thực trạng khai thác nhiên liệu hóa thạch hiện nay Nhiên liệu hoá thạch là nguồn năng lượng chủ yếu của thế giới hiện nay. Trữ lượng các loại nhiên liệu này đang dần cạn kiệt do việc khai thác nhiên liệu hoá thạch đang diễn ra với quy mô ngày càng lớn để đáp ứng nhu cầu phát triển kinh tế – xã hội. Việc khai thác này cũng gây ra những tác động tiêu cực đến môi trường, như ô nhiễm không khí, nguồn nước, đất đai, ... III. GIẢI PHÁP HẠN CHẾ VIỆC SỬ DỤNG NHIÊN LIỆU HÓA THẠCH Con người đang thực hiện nhiều giải pháp để hạn chế sử dụng nhiên liệu hoá thạch như: + Sử dụng tiết kiệm nhiên liệu hóa thạch; + Sử dụng một số nhiên liệu thay thế nhiên liệu hoá thạch; + Sử dụng năng lượng từ gió, nước, mặt trời thay thế năng lượng từ nhiên liệu hoá thạch; + Đánh thuế carbon; + Tuyên truyền nâng cao nhận thức của người dân về biến đổi khí hậu; + Sử dụng phương tiện giao thông công cộng hoặc đi bộ, xe đạp;... IV. CARBON VÀ CHU TRÌNH CARBON 1. Dạng tồn tại của nguyên tố carbon – Ở dạng đơn chất, carbon tạo nên các loại than, kim cương có trong vỏ Trái Đất. – Ở dạng hợp chất, carbon tồn tại phổ biến trong: + Oxide như carbon dioxide trong bầu khí quyển và thuỷ quyển. + Các muối carbonate, hydrocarbon,... trong vỏ Trái Đất. + Chất béo, tinh bột, amino acid,... trong vật sống.
2 a) Than b) Kim cương c) Khí CO2 sinh ra từ nhà máy trong công nghiệp d) Khoáng vật Calcite chứa CaCO3 e) Thực phẩm chứa nhiều protein Hình. Một số dạng tồn tại phổ biến của nguyên tố carbon trong tự nhiên 2. Phản ứng cháy của các chất chứa carbon – Phản ứng đốt cháy các chất chứa carbon (than, hydrocarbon,...) toả ra nhiệt lượng khá lớn. Sản phẩm của các phản ứng này thường là carbon dioxide hoặc hỗn hợp carbon dioxide và hơi nước. C + O2 o t  CO2 2CH4 + 4O2 o t  2CO2 + 4H2O – Khi đốt cháy nhiên liệu hoá thạch trong điều kiện thiếu oxygen dễ tạo thành carbon monoxide, là một khí không màu, không mùi nhưng rất độc. 3. Chu trình carbon – Chu trình carbon là quá trình trao đổi nguyên tố carbon giữa sinh vật, khí quyển, thạch quyển và thuỷ quyển. Trong chu trình carbon, CO2 đóng vai trò là chất mang nguyên tố carbon chủ yếu. – Chu trình carbon trong tự nhiên diễn ra theo các quá trình chính sau: • Quá trình hấp thu làm giảm lượng carbon dioxide trong khí quyển: + Khí carbon dioxide trong không khí được thực vật hấp thu và thực hiện quá trình quang hợp tạo ra các hợp chất hữu cơ (tinh bột, cellulose, ...) giúp thực vật phát triển. Động vật sử dụng thực vật làm thức ăn, các hợp chất chứa carbon trong thực vật được chuyển sang động vật.

4 – Quá trình khai thác dầu mỏ, khí mỏ dầu và khí thiên nhiên làm phát tán một lượng methane vào không khí. – Quá trình con người ủ chất thải động vật và rác thải trong điều kiện thiếu không khí để sản xuất phân bón hữu cơ tạo ra một lượng methane phát tán vào không khí. c) Tác động của carbon dioxide và methane Carbon dioxide và methane trong khí quyển ngăn cản sự bức xạ năng lượng nhiệt từ Trái Đất vào vũ trụ, gây nên hiệu ứng nhà kính. Từ đó dẫn đến sự ấm lên trên toàn cầu. 2. Hạn chế của sự ấm lên toàn cầu a) Một số bằng chứng biến đổi khí hậu và thời tiết cực đoan – Nhiệt độ trung bình của Trái Đất đã tăng lên kể từ thời kì tiến công nghiệp. – Số lượng các đợt nắng nóng, bão, lũ lụt và hạn hán đã tăng lên trong những năm gần đây. – Mực nước biển đã dâng lên trong thế kỉ qua. – Các hệ sinh thái trên Trái Đất đang bị biến đổi do biến đổi khí hậu. b) Tác động của sự ấm lên toàn cầu – Gây nên hiện tượng thời tiết cực đoan: nắng nóng và mưa lũ bất thường. – Làm cho mực nước biển, nước sông dâng cao do sự tan nhanh của băng ở các cực Trái Đất. – Làm biến đổi môi trường sống của thực vật, động vật theo hướng tiêu cực. – Làm tăng chi phí bảo vệ môi trường, bảo vệ sức khoẻ của con người. a) Hiện tượng băng tan nhanh ở các cực của Trái Đất b) Nắng nóng, khô hạn lâu ngày gây cháy rừng c) Bão nhiệt đới xuất hiện với tần xuất nhiều hơn Hình. Tác động tiêu cực của sự ấm lên toàn cầu 3. Một số biện pháp làm giảm sự ấm lên toàn cầu Về nguyên tắc, để hạn chế sự ấm lên toàn cầu cần giảm thiểu các quá trình tạo và phát thải carbon dioxide, methane. Từ đó, cần phải: – Giáo dục pháp luật bảo vệ môi trường cho mọi công dân. – Giảm sử dụng nguồn năng lượng hoá thạch bằng cách tăng cường sử dụng phương tiện giao thông công cộng, sử dụng xe điện, xe đạp, đi bộ....