Nội dung text II. PHƯƠNG PHÁP GIẢI NHANH CÁC DẠNG BÀI TẬP.pdf
Trang 3 a) Tỉ lệ giao tử không bị đột biến chiếm tỉ lệ bao nhiêu? Theo công thức giải nhanh, ta có ở bài toán này có 4 cặp NST bị đột biến Tỉ lệ giao tử không bị đột biến 4 1 1 2 16 b) Tỉ lệ giao tử bị đột biến chiếm tỉ lệ bao nhiêu? Theo công thức giải nhanh, ta có ở bài toán này có 4 cặp NST bị đột biến Tỉ lệ giao tử bị đột biến 4 1 15 1 2 16 c) Tỉ lệ giao tử bị đột biến ở 1 NST chiếm tỉ lệ bao nhiêu? Theo công thức giải nhanh, ta có ở bài toán này có 4 cặp NST bị đột biến Tỉ lệ giao tử bị đột biến ở 1 NST 4 1 1 4. 2 4 d) Tỉ lệ giao tử bị đột biến ở 3 NST chiếm tỉ lệ bao nhiêu? Theo công thức giải nhanh, ta có ở bài toán này có 4 cặp NST bị đột biến Tỉ lệ giao tử bị đột biến ở 3 NST 4 4 3 1 1 C . 2 4 Bài 3: Giả sử một đoạn nhiễm sắc thể có 5 gen I, II, III, IV, V được phân bố ở 5 vị trí. Các điểm a, b, c, d, e, g là các điểm trên nhiễm sắc thể a. Nếu đoạn NST từ B đến E bị quay đảo 180° thì hãy cho biết: - Trật tự sắp xếp của các gen sẽ như thế nào? - Có thể sẽ làm ảnh hưởng đến hoạt động của bao nhiêu gen, đó là nhũng gen nào? - Cấu trúc của các phân tử prôtêin có bị thay đối hay không? b. Nếu đoạn NST từ C đến E bị đứt ra và tiêu biến đi thì hãy cho biết: - Sẽ làm thay đổi cấu trúc của bao nhiêu gen? - Trình tự sắp xếp của các gen sẽ như thế nào? - Phân tử prôtêin do gen V mã hóa không bị thay đổi cấu trúc. c. Nếu xảy ra đột biến mất một cặp nuclêôtit ở gen II thì hãy cho biết: - Có bao nhiêu gen bị ảnh hưởng? - Phân tử prôtêin do gen IV mã hóa có bị thay đối cấu trúc hay không? d. Nếu xảy ra đột biến mất 1 cặp nuclêôtit ở vị trí D thì hãy cho biết: - Có bao nhiêu gen bị thay đổi cấu trúc? - Phân tử prôtêin do gen IV mã hóa có bị thay đối cấu trúc hay không? Hướng dẫn giải
Trang 4 Cần phân biệt các dạng đột biến cấu trúc NST với đột biến gen. - Đột biến cấu trúc NST chỉ làm ảnh hưởng đến hoạt động của các gen có liên quan chứ không ảnh hưởng đến các gen khác. Ví dụ đột biến mất đoạn NST thì chỉ làm mất đi các gen ở đoạn bị mất chứ không ảnh hưởng đến các gen khác. - Quá trình phiên mã được diễn ra theo từng gen cho nên khi đột biến cấu trúc NST liên quan đến gen thứ nhất thì không làm ảnh hưỏng đến các gen thử 2, thử 3, ... a. Nếu đoạn NST từ B đến E bị quay đảo 180° thì: - Trật tự sắp xếp của các gen sẽ là AEDCBG Vì đoạn BE được quay đảo 180° thì các gen II, III, IV được đảo vị trí. - Có thể sẽ làm ảnh hưởng đến hoạt động của 3 gen II, III, IV. Vì chỉ có 3 gen II, III, IV đảo vị trí nên sẽ làm cho các gen này từ vừng đang hoạt động mạnh sang vùng họat động yếu hoặc ngược lại. Tuy nhiên, cũng có trường hợp đột biến đảo đoạn làm đảo vị trí của gen nhưng không ảnh hưởng đến hoạt động phiên mã của gen nếu các gen đó được đảo từ vùng đang hoạt động mạnh sang vùng đang hoạt động mạnh. - Cấu trúc của các phân tử prôtêin không bị thay đổi. Nguyên nhân là vì đảo đoạn NST từ B đến E không làm thay đổi cấu trúc của các gen. Tuy nhiên, nếu đảo đoạn NST mà vị trí đảo nằm giữa một gen nào đó thì sẽ làm thay đổi cấu trúc của gen đó. Do đó sẽ làm thay đổi cấu trúc của prôtêin. b. Nếu đoạn NST từ c đến E bị đứt ra và tiêu biến đi thì: - Không làm thay đổi cấu trúc của gen mà chỉ làm mất gen III và gen IV. - Trình tự sắp xếp của các gen sẽ là I, II, V. - Phân tử prôtêin do gen V mã hóa thường bị thay đổi cấu trúc. c. Nếu xảy ra đột biến mất một cặp nuclêôtit ở gen II thì: - Chỉ có gen II bị ảnh hưởng. Nguyên nhân là vì đột biến ở gen này không làm ảnh hưởng đến gen khác. - Phân tử prôtêin do gen IV mã hóa không bị thay đổi cấu trúc. d. Nếu xảy ra đột biến mất 1 cặp nuclêôtit ở vị trí D thì: - Không có gen nào bị thay đổi cấu trúc. Vì D là vị trí nằm giữa hai gen, nó không thuộc cấu trúc của gen. - Phân từ prôtêin do gen IV mã hóa không bị thay đổi cấu trúc. 2. Bài tập về đột biến số lượng nhiễm sắc thể Bài 1: Một cơ thể lưỡng bội có 4000 tế bào sinh tinh tiến hành giảm phân tạo giao tử. Giả sử trong quá trình giảm phân có 40 tế bào có 1 cặp NST không phân li trong giảm phân I, giảm phân II diễn ra bình thường, các tế bào còn lại giảm phân bình thường. Hãy cho biết: a) Loại giao tử không đột biến chiếm tỉ lệ bao nhiêu? b) Loại giao tử đột biến thừa 1 NST chiếm tỉ lệ bao nhiêu? c) Loại giao tử đột biến thiếu 1 NST chiếm tỉ lệ bao nhiêu? Hướng dẫn giải