Tiêu đề 15. 2025-2026 XÉT NGHIỆM ĐCM.docx ✅

Bài 15 MỘT SỐ XÉT NGHIỆM ĐÔNG MÁU CƠ BẢN VÀ ỨNG DỤNG TRONG LÂM SÀNG MỤC TIÊU HỌC TẬP Sau khi học xong bài này sinh viên có khả năng: 1. Trình bày được một số xét nghiệm đánh giá quá trình đông cầm máu. 2. Phân tích được một số kết quả xét nghiệm đông máu vòng đầu. NỘI DUNG HỌC TẬP 1. MỘT SỐ XÉT NGHIỆM THĂM DÒ QUÁ TRÌNH ĐÔNG CẦM MÁU 1.1. Các xét nghiệm đánh giá giai đoạn cầm máu ban đầu 1.1.1. Đo sức bền mao mạch - Nguyên lý: sức bền mao mạch được thể hiện qua các nốt xuất huyết ở một vị trí đã chọn trước (thường là nếp gấp khuỷu tay) sau một thời gian giảm áp (dùng bầu giác) hay chịu một áp lực đã định trước (dùng dải đo huyết áp). - Phương pháp: có 2 phương pháp tiến hành  Phương pháp tăng áp: dùng huyết áp kế, duy trì lực bằng trung bình giữa huyết áp tối đa và huyết áp tối thiểu trong vòng 10 phút; sau đó tháo hơi nhanh ra. Đếm nốt xuất huyết ở ngay vùng dưới da nếp khuỷu, nếu trên 7 nốt xuất huyết là dương tính. Mức độ dương tính có thể chia từ (+) đến (++++).  Phương pháp giảm áp: dùng máy đo áp Lavollay gây giảm áp 30cm Hg ở da vùng dưới xương đòn hoặc mặt trước cẳng tay trong vòng 1 phút. Sức bền mao mạch là trị số giảm áp tối thiểu có thể xuất hiện ≤ 5 nốt xuất huyết. Nếu trị số này < 15cmHg tức là giảm sức bền mao mạch. Trong thực hành bệnh viện phương pháp tăng áp hay được áp dụng - Sức bền mao mạch giảm khi:  Giảm tiểu cầu;  Viêm mạch do độc tố, dị ứng (Scholein - Henoch);  Có thể giảm trong bệnh von-Willebrand hoặc rối loạn chức năng tiểu cầu;  Ngoài ra có thể giảm ở người già, thiếu vitamin C hoặc có tính gia đình.

3  Một số trường hợp trong hội chứng rối loạn sinh tuỷ (MDS);  Đông máu nội mạch rải rác (DIC). - Số lượng tiểu cầu tăng chủ yếu trong hội chứng tăng sinh tuỷ (MPS):  Tăng tiểu cầu tiên phát;  Lơ-xê-mi kinh dòng hạt (CML);  Đa hồng cầu nguyên phát. 1.2. Các xét nghiệm đánh giá đông máu 1.2.1. Máu đông (Coagulation time of whole blood) - Nguyên lý: thời gian từ khi máu tiếp xúc với bề mặt ống nghiệm đến khi hình thành cục đông là thời gian đông máu. - Có 2 kỹ thuật tiến hành:  Kỹ thuật trên lam kính (phương pháp Milian): đơn giản, dễ làm, dễ sai lầm.  Kỹ thuật trong ống nghiệm (phương pháp Lee - White): tốn nhiều máu và cần phải có một số dụng cụ (nồi chưng cách thuỷ 37 o C ...) nhưng chính xác hơn. - Giá trị bình thường: 5 - 12 phút. Thời gian máu đông rút ngắn < 5 phút vẫn không có ý nghĩa chẩn đoán một bệnh lý tăng đông. - Ý nghĩa: là xét nghiệm thăm dò tổng quát toàn bộ quá trình đông máu. Tuy nhiên xét nghiệm không nhạy, bị ảnh hưởng bởi nhiều yếu tố: thời tiết, kỹ thuật, các thành phần khác trong máu toàn phần (hồng cầu, bạch cầu...). Mặt khác về mặt lý thuyết đây là một xét nghiệm không đặc hiệu vì thiếu bất kỳ yếu tố đông máu nào cũng làm cho thời gian máu đông kéo dài. Cần lưu ý rằng: một thời gian máu đông bình thường không có nghĩa là cơ chế đông máu vẫn bình thường. 1.2.2. Thời gian phục hồi calci (Plasma recalcification time, thời gian Howell) - Nguyên lý: chống đông bằng natri citrat sẽ làm ngừng quá trình đông máu ở giai đoạn cần ion calci. Khi hồi phục calci quá trình đông máu sẽ tiếp tục. Dựa vào đặc tính này người ta khảo sát thời gian đông của huyết tương sau khi cho thừa calci để đánh giá đường đông máu nội sinh với sự có mặt của tiểu cầu. - Giá trị bình thường: 1phút 30 giây - 2 phút 30 giây. Trị số này có thể thay đổi tuỳ phòng xét nghiệm.