Nội dung text CHƯƠNG 3. SINH TRƯỞNG VÀ PHÁT TRIỂN Ở THỰC VẬT.doc
Trang 3 Hình III.3: Khái quát sinh trưởng sơ cấp và sinh trưởng thứ cấp (Nguồn: Campbell, Reece). Sự khác biệt về sinh trưởng ở cây một lá mầm và cây hai lá mầm dẫn đến sự khác biệt về cấu tạo giữa hai nhóm thực vật này. Cơ quan Cây một lá mầm Cây hai lá mầm Hạt Thường có 1 lá mầm Thường có 2 lá mầm Lá Gân lá xếp song song hoặc hình cung. Lá thường mọc thẳng đứng. Gân lá phân nhánh. Lá thường mọc nằm ngang. Thân - Thân nhỏ - Bó mạch xếp lộn xộn - Thân to (sinh trưởng thứ cấp). - Bó mạch xếp bao quanh tầng sinh mạch. Rễ Thường có rễ chùm Thường có rễ cọc Hình III.4: Rễ cây một lá mầm và cây hai lá mầm (Nguồn: Campbell, Reece)
Trang 4 Hình III.5: Thân cây một lá mầm và cây hai lá mầm (Nguồn: Campbell, Reece) d. Điều hòa sinh trưởng ở thực vật Sự sinh trưởng của cơ thể thực vật được điều hòa thông qua các hooc môn sinh trưởng. Hooc môn sinh trưởng ở thực vật (Phitôhoocmôn) là các chất hữu cơ có bản chất hóa học khác nhau, được tổng hợp tại một cơ quan nhất định và được vận chuyển đến các cơ quan khác nhau để điều tiết các quá trình sinh lí, sinh trưởng, phát triển của cây, đảm bảo mối quan hệ hài hòa giữa các cơ quan, bộ phận của cây. Có hai nhóm hooc môn sinh trưởng trong cơ thể thực vật đó là: - Hooc môn kích thích sinh trưởng: bao gồm có auxin, giberêlin(GA), xitôkinin. - Hooc môn ức chế sinh trưởng: bao gồm có axit abxixic (AAB), etylen, các hợp chất phenol, chất làm chậm sinh trưởng. Tổng quan về các hooc môn sinh trưởng được mô tả theo bảng dưới đây: Hooc môn Nơi tổng hợp Hướng vận chuyển Chức năng chủ yếu Cơ chế tác động Auxin (AIA) Tổng hợp ở đỉnh sinh trưởng Vận chuyển hướng gốc trong tế bào nhu mô theo trọng lực - Kích thích kéo dài thân. - Kích thích hình thành rễ bên và rễ phụ. - Điều chỉnh sự phát triển của quả. - Tăng cường ưu thế ngọn. - Hoạt động trong hướng sáng và hướng trọng lực - Kích thích phân hóa mô. - Làm chậm sự rụng lá. - Kích thích sự dãn tế bào bằng cách hoạt hóa các bơm H + trên màng tế bào, làm cho H + được bơm vào thành tế bào, H + hoạt hóa các enzyme phân giải các liên kết ngang giữa các sợi zenlulô, làm cho thành tế bào bị mềm yếu, tế bào trương lên do sự thẩm thấu của nước vào không bào. - Hoạt hóa các gen tổng hợp các enzyme cần thiết cho sự tổng hợp các thành phần của chất nguyên sinh, làm tăng kích thước tế bào. Gibêrêlin Tổng hợp ở lá non, đỉnh sinh trưởng rễ và thân, phôi hạt Vận chuyển không định hướng, có thể theo trên, dưới, phải trái - Kích thích kéo dài thân. - Kích thích phát triển của hạt phấn, sự sinh trưởng của ống phấn, sinh trưởng của quả. - Kích thích sự nảy mầm của hạt, điều chỉnh sự - Kích thích sự dãn của tế bào với cơ chế tương tự auxin - Kích thích sự nảy mầm của hạt thông qua việc kích hoạt các gen mã hóa cho các enzym thủy phân ( amilaza và các enzym khác) đồng thời kích thích giải phóng