Tiêu đề Ёлғон гувоҳликнинг жиноят ҳуқуқий ва криминологик жиҳатлари. Тошпўлатов.А.2009..pdf ✅

А.И.Тошнўдагов Ёлгон гувоҳликнинг жинояг ҳуқ\ қий ва криминология жиҳатлари. Г.: ЎчР ФЛИ.Мўминоп номидаги Фалсафа ва ҳукуқ института нашристи, 2009. - 152 6. Масъул чухаррпр горилик фанлар доктори, профессор Абдурасулова Қ.Р. Такризчилар: юридик фанлар доктори Гулямов З.Х. юридик фанлар номзоди, доцент Хакбердисва Р.Т. Ушбу монография одил судловга қаршн жиноятлардан бири бўлган Слгои гувоҳликнинг жиноят ҳуқукий тавеифи ва унинг криминология жихатларига багишлашан. Китобда слгон гувочлик учун жавобгарлик бслгиланган қонупларнинг ривожланигп тарихи ва уму'мий тавсифи, Слгоп |увоҳликнинг жиноят хуқуқий тавеифи, ушбу килмиш учун жавобгарликни огирлаштирувчи ҳолатлар, елгон гуво\пикнинг ўхшаш қилмишлар жумла- дан, Олгон хабар бериш, гухмат, жинояг нроцесеини юритиш катнашчилари- нинг ўч тиммасидаги вачифани бажаришдан бўйин товлаши, жиноят хакида хабар бермаслик ёки уни яшириш жиноятларидан фаркдари ҳам.та унинг криминология жихаглари гаҳдил қилишан. Моиофафии илмий гадқиқог олиб бораётган ичланунчилар, амалист ходимлари ва кенг китобхонлар оммасига мўлжалланган. © А.И.Тоншўлаюв. Ёлюн lynoviMhiimn жхнои1 хуқуқий ва кримино, кн ик жи va глари © ЎзР ФА И.Мўминов момидагн Фалсифа вн хуқук институти пашриё I и. 2009.
СУЗ БОШИ Мамлакатимизда амалга оширилаёттан суд-ҳукуқ ислоҳотларининг асосий мақсади суд ва бошка ҳуқуқни му- ҳофаза қилувчи органларнинг инсон ҳукуқ ва эркинликла- рини таъминлаш, давлат ва жамият манфаатлармии ҳимоя қилиш борасидаги ўрнини юксалтиришдан иборат. Одил судловнинг муваффақиятли амалга оширилиши нафақат маз- кур органлар томонидан ҳуқуқ нормаларига риоя этилишига, балки гувоҳлар, шунингдск, одил судлов фаолиятига жало этилган бошқа шахсларнинг фуқаролик бурчини бсғараз ва холис бажаришига ҳам кўп жиҳатдан боғлиқ. Бугунги кунда жиноятчиликка карши самарали кураш олиб боришда гувох курсатувларининг ахамияти бекиёс, зеро хозирги замон жи- ноят процеосида гувох кўрсатувлари исботлашнинг ўта му- ҳим воситаси ҳисобланади. Республикамизда гувоҳ кўрсатув- лари ҳақконийлигини таъминлаш жиноят хуқуқий таъкик- ларни ўрнатиш орқали махсус мухофаза остига олинган, маз- кур хукукий мухофаза механизми барча даврда, хусусан, мамлакатимизнинг бугунги ва келажакдаги жиноятчиликка карши кураш сиёсати учун хам мухим ахамият касб этади. Мазкур турдаги жиноятларнинг ижтимоий хавфлилиги шундаки, ёлғон гувоҳлик фукаролик, жиноят ва хўжалик иш- лари бўйича ҳақикатни аниклашни кийинлаштиради, одил судлов органларини чалгитади ва конуний, адолатли ва асос- ли карор чикаришга тусқинлик қилади. Мазкур ҳолатларнинг з
мавжудлигп суд ва тергов органлари амалиётида ёлгон 1увоҳлик беришга оид жинои1-хуку кий нормаларни куллаш- да жиддий қийинчиликлар туғдиради, натижада мазкур кил- мишни квалификация қилишда хатоларга олиб келади. Шу билап бирга, амалиётда ушбу жипоят таркиби аломатлари бўлмагани қолда, баъзан гувоҳни ёлгон курсатув берганлик, экспертнинг нотугри хулоса берганлиги ёки нотўғри таржи- ма қилганлик учун асоссиз равишда жавобгарликка жало қилиш холатлари ҳам мавжуд. Шундай экан, гувохдик бсриш билан боғлик муаммоларни тадқиқ этиш ҳозирги куннинг долзарб масалаларидан бири ҳисобланади. Illy нуқтаи назардан Караганда, тадқиқотчи А.И.Тош- пўлатовиинг илмий изланишлари самараси бўлган ушбу мо- нография хозирги куннинг долзарб масалаларидан бўлган суд-хукук ислохотларини амалга ошириш жараёнида одил судлов манфаатларини ҳимоя қилишнинг жиноят хукукий ва криминологик масалаларига багишланади. Мамлакатимизда ёлгон гувохлик жиноят ҳуқуқи ва кри- минология фанларининг алохида тадкикот объекти сифатида ўрганилмаганлигини ҳисобга олсак, монография нихоятда долзарб ва уз навбатида мураккаб, комплекс равишда ўрга- нилиши лозим булган муаммолардан бирига багишланган ва муаллиф мавжуд муаммоларни бартараф қилиш бўйича уз олдига кўйган максадга эришган. Чунки, ёлгон гувохлик бе- ришга қарши курашнинг самарадорлиги нафакат жиноят- хукукий ва криминологик, балки процессуал жихатларга хам эга булиб, уни илмий нуқтаи назардан тахлил килиш, амалий мисоллар ёрдамида ёритиш ўзига хос истеъдод ва катта мех. нат талаб этадн. Монографияда ёлгон гувохдик бериш юридик тахлил зтилган, унииг ўхшаш жиноятлардан фарклари кўрсатилган,