Nội dung text HỮU CƠ - Năm 2023 (Bản word có giải).Image.Marked.pdf
Trang 1 CHUYÊN ĐỀ 1: ESTE – LIPIT..........................................................................................................2 1. BÀI TẬP HIỆU SUẤT PHẢN ỨNG ESTE HÓA ........................................................................................... 2 1.1. Lý thuyết cơ bản....................................................................................................................................... 2 1.2. Bài tập vận dụng (20 câu)......................................................................................................................... 3 1.3. Đáp án + hướng dẫn chi tiết...................................................................................................................... 5 2. BÀI TẬP PHẢN ỨNG ĐỐT CHÁY ESTE ..................................................................................................... 7 2.1. Lý thuyết cơ bản....................................................................................................................................... 7 2.2. Bài tập vận dụng (31 câu)......................................................................................................................... 8 2.3. Đáp án + hướng dẫn chi tiết.................................................................................................................... 11 3. BÀI TẬP PHẢN ỨNG XÀ PHÒNG HÓA ESTE ĐƠN CHỨC..................................................................... 15 3.1. Lý thuyết cơ bản..................................................................................................................................... 15 3.2. Bài tập vận dụng (45 câu)....................................................................................................................... 16 3.3. Đáp án + hướng dẫn chi tiết.................................................................................................................... 20 4. BÀI TẬP PHẢN ỨNG XÀ PHÒNG HÓA ESTE ĐA CHỨC ....................................................................... 27 4.1. Lý thuyết cơ bản..................................................................................................................................... 27 4.2. Bài tập vận dụng (25 câu)....................................................................................................................... 27 4.3. Đáp án + hướng dẫn chi tiết.................................................................................................................... 30 5. BÀI TẬP PHẢN ỨNG XÀ PHÒNG HÓA ESTE CỦA PHENOL ................................................................ 34 5.1. Lý thuyết cơ bản..................................................................................................................................... 34 5.2. Bài tập vận dụng (25 câu)....................................................................................................................... 34 5.3. Đáp án + hướng dẫn chi tiết.................................................................................................................... 37 6. SỬ DỤNG PHƯƠNG PHÁP DỒN CHẤT ĐỂ GIẢI DẠNG TOÁN HỖN HỢP ESTE VỚI CÁC CHẤT HỮU CƠ..................................................................................................................................................................... 42 6.1. Lý thuyết cơ bản..................................................................................................................................... 42 6.2. Bài tập vận dụng (25 câu)....................................................................................................................... 42 6.3. Đáp án + hướng dẫn chi tiết.................................................................................................................... 45 7. CHINH PHỤC DẠNG TOÁN VẬN DỤNG CAO ESTE TRONG ĐỀ THI THPT QG................................. 49 7.1. Lý thuyết cơ bản..................................................................................................................................... 49 7.2. Bài tập vận dụng (52 câu)....................................................................................................................... 51 7.3. Đáp án + hướng dẫn chi tiết.................................................................................................................... 58 8. SỬ DỤNG PHƯƠNG PHÁP ĐỒNG ĐẲNG HÓA, THỦY PHÂN HÓA CHINH PHỤC DẠNG TOÁN CHẤT BÉO TRONG ĐỀ THI THPT QG.............................................................................78 8.1. Lý thuyết cơ bản..................................................................................................................................... 78 8.2. Bài tập vận dụng (67 câu)....................................................................................................................... 80 3. Đáp án + hướng dẫn chi tiết....................................................................................................................... 86 CHUYÊN ĐỀ 2: CACBOHIĐRAT.................................................................................................100 1. BÀI TẬP PHẢN ỨNG TRÁNG GƯƠNG................................................................................................... 100 1.1. Lý thuyết cơ bản................................................................................................................................... 100 1.2. Bài tập vận dụng (30 câu)..................................................................................................................... 100 1.3. Đáp án + hướng dẫn chi tiết.................................................................................................................. 102 2. BÀI TẬP PHẢN ỨNG THỦY PHÂN – LÊN MEN.................................................................................... 106 2.1. Lý thuyết cơ bản................................................................................................................................... 106 2.2. Bài tập vận dụng (30 câu)..................................................................................................................... 106 2.3. Đáp án + hướng dẫn chi tiết.................................................................................................................. 109 3. BÀI TẬP PHẢN ỨNG CHÁY CACBOHIĐRAT ....................................................................................... 113 3.1. Lý thuyết cơ bản................................................................................................................................... 113 3.2. Bài tập vận dụng (21 câu)..................................................................................................................... 113 3.3. Đáp án + hướng dẫn chi tiết.................................................................................................................. 115 4. BÀI TẬP XENLULOZƠ TÁC DỤNG VỚI AXIT HNO3 ........................................................................... 117 4.1. Lý thuyết cơ bản................................................................................................................................... 117 4.2. Bài tập vận dụng (14 câu)..................................................................................................................... 118
Trang 2 4.3. Đáp án + hướng dẫn chi tiết.................................................................................................................. 119 CHUYÊN ĐỀ 3: AMIN, AMINO AXIT VÀ PROTEIN .................................................................121 1. BÀI TẬP PHẢN ỨNG ĐỐT CHÁY AMIN ................................................................................................ 121 1.1. Lý thuyết cơ bản................................................................................................................................... 121 1.2. Bài tập vận dụng (20 câu)..................................................................................................................... 121 1.3. Đáp án + hướng dẫn chi tiết.................................................................................................................. 123 2. BÀI TẬP PHẢN ỨNG AMIN TÁC DỤNG VỚI AXIT .............................................................................. 126 2.1. Lý thuyết cơ bản................................................................................................................................... 126 2.2. Bài tập vận dụng (26 câu)..................................................................................................................... 126 2.3. Đáp án + hướng dẫn chi tiết.................................................................................................................. 129 3. BÀI TẬP AMINO AXIT ............................................................................................................................. 132 3.1. Lý thuyết cơ bản................................................................................................................................... 132 3.2. Bài tập vận dụng (52 câu)..................................................................................................................... 133 2.2.1. Bài tập tính lưỡng tính – Xác định công thức amino axit ................................................................... 133 2.2.2. Bài tập amino axit + HCl → dd X; dd X tác dụng vừa đủ với dd NaOH (và ngược lại) ..................... 135 2.2.3. Bài tập este của amino axit................................................................................................................ 136 3.3. Đáp án + hướng dẫn chi tiết.................................................................................................................. 138 4. SỬ DỤNG PHƯƠNG PHÁP DỒN CHẤT ĐỂ CHINH PHỤC BÀI TOÁN HỢT CHẤT NITƠ VỚI CÁC CHẤT HỮU CƠ ......................................................................................................................................................... 144 4.1. Lý thuyết cơ bản................................................................................................................................... 144 4.2. Bài tập vận dụng (52 câu)..................................................................................................................... 146 4.3. Đáp án + hướng dẫn chi tiết.................................................................................................................. 151 5. BÀI TẬP BIỆN LUẬN XÁC ĐỊNH CTCT MUỐI AMONI........................................................................ 163 5.1. Lý thuyết cơ bản................................................................................................................................... 163 5.2. Bài tập vận dụng (20 câu)..................................................................................................................... 164 5.3. Đáp án + hướng dẫn chi tiết.................................................................................................................. 166 6. BÀI TẬP THỦY PHÂN PEPTIT................................................................................................................. 170 6.1. Lý thuyết cơ bản................................................................................................................................... 170 6.2. Bài tập vận dụng (52 câu)..................................................................................................................... 171 6.3. Đáp án + hướng dẫn chi tiết.................................................................................................................. 174 7. BÀI TẬP ĐỐT CHÁY PEPTIT................................................................................................................... 178 7.1. Lý thuyết cơ bản................................................................................................................................... 178 7.2. Bài tập vận dụng (10 câu)..................................................................................................................... 178 7.3. Đáp án + hướng dẫn chi tiết.................................................................................................................. 179 CHUYÊN ĐỀ 4: POLIME VÀ VẬT LIỆU POLIME.....................................................................181 1. Bài tập vận dụng (25 câu)........................................................................................................................ 181 2. Đáp án + hướng dẫn chi tiết..................................................................................................................... 183 CHUYÊN ĐỀ 5: PHÁT BIỂU (NHẬN ĐỊNH) ĐÚNG – SAI..........................................................186 I. PHÁT BIỂU (NHẬN ĐỊNH) VỀ ESTE - LIPIT .......................................................................................... 186 II. PHÁT BIỂU (NHẬN ĐỊNH) VỀ CACBOHIDRAT ................................................................................... 187 III. PHÁT BIỂU (NHẬN ĐỊNH) VỀ AMIN, AMINO AXIT VÀ PEPTIT...................................................... 188 IV. PHÁT BIỂU (NHẬN ĐỊNH) VỀ POLIME ............................................................................................... 190 V. BÀI TẬP PHÁT BIỂU ĐÚNG – SAI......................................................................................................... 190 VI. BÀI TẬP SỐ PHÁT BIỂU ĐÚNG – SAI.................................................................................................. 196 CHUYÊN ĐỀ 1: ESTE – LIPIT 1. BÀI TẬP HIỆU SUẤT PHẢN ỨNG ESTE HÓA 1.1. Lý thuyết cơ bản * PTHH tổng quát
Trang 3 H SO ®Æc 2 4 RCOOH + R'OH RCOOR' + H O 2 H SO ®Æc 2 4 2 2 2 2RCOOH + R'(OH) (RCOO) R' + 2H O H SO ®Æc 2 4 R(COOH) + 2R'OH R(COOR') + 2H O 2 2 2 H SO ®Æc 2 4 3 3 2 3RCOOH + R'(OH) (RCOO) R' + 3H O * Công thức kinh nghiệm áp dụng (ChÊt ph¶n øng) lîng thùc tÕ ph¶n øng HS = *100 lîng ban ®Çu pø b® b® pø m = (HS*m )/100; m = (m /HS)*100 Lưu ý : Các công thức trên cũng áp dụng được với số mol 1.2. Bài tập vận dụng (20 câu) Câu 1: (Đề MH - 2020) Thực hiện phản ứng este hóa giữa 4,6 gam ancol etylic với lượng dư axit axetic, thu được 4,4 gam este. Hiệu suất phản ứng este hóa là A. 30%. B. 50%. C. 60%. D. 25%. Câu 2: (Đề THPT QG - 2015) Đun 3,0 gam CH3COOH với C2H5OH dư (xúc tác H2SO4 đặc), thu được 2,2 gam CH3COOC2H5. Hiệu suất của phản ứng este hoá tính theo axit là A. 25,00%. B. 50,00%. C. 36,67%. D. 20,75%. Câu 3: (Đề TSCĐ - 2008) Đun nóng 6,0 gam CH3COOH với 6,0 gam C2H5OH (có H2SO4 làm xúc tác, hiệu suất phản ứng este hoá bằng 50%). Khối lượng este tạo thành là A. 6,0 gam. B. 4,4 gam. C. 8,8 gam. D. 5,2 gam. Câu 4: (Đề TSCĐ - 2007) Đun 12 gam axit axetic với 13,8 gam etanol (có H2SO4 đặc làm xúc tác) đến khi phản ứng đạt tới trạng thái cân bằng, thu được 11 gam este. Hiệu suất của phản ứng este hoá là A. 55%. B. 50%. C. 62,5%. D. 75%. Câu 5: (Đề TSCĐ - 2014) Đun nóng 24 gam axit axetic với lượng dư ancol etylic (xúc tác H2SO4 đặc), thu được 26,4 gam este. Hiệu suất của phản ứng este hoá là A. 75%. B. 55%. C. 60%. D. 44%. Câu 6: (Đề TSCĐ - 2010) Cho 45 gam axit axetic phản ứng với 69 gam ancol etylic (xúc tác H2SO4 đặc), đun nóng, thu được 41,25 gam etyl axetat. Hiệu suất của phản ứng este hoá là A. 62,50%. B. 50,00%. C. 40,00%. D. 31,25%. Câu 7: (Đề TSĐH A - 2007) Hỗn hợp X gồm axit HCOOH và axit CH3COOH (tỉ lệ mol 1: 1). Lấy 5,3 gam hỗn hợp X tác dụng với 5,75 gam C2H5OH (có xúc tác H2SO4 đặc) thu được m gam hỗn hợp este (hiệu suất của các phản ứng este hoá đều bằng 80%). Giá trị của m A. 10,12. B. 6,48. C. 8,10. D. 16,20. Câu 8: (Đề TSĐH A - 2012) Đốt cháy hoàn toàn 7,6 gam hỗn hợp gồm một axit cacboxylic no, đơn chức, mạch hở và một ancol đơn chức (có số nguyên tử cacbon trong phân tử khác nhau) thu được 0,3 mol CO2 và 0,4 mol H2O. Thực hiện phản ứng este hóa 7,6 gam hỗn hợp trên với hiệu suất 80% thu được m gam este. Giá trị của m là A. 8,16. B. 4,08. C. 2,04. D. 6,12. Câu 9: (Đề TSĐH A - 2010) Hỗn hợp M gồm ancol no, đơn chức X và axit cacboxylic đơn chức Y, đều mạch hở và có cùng số nguyên tử C, tổng số mol của hai chất là 0,5 mol (số mol của Y lớn hơn số mol của X). Nếu đốt cháy hoàn toàn M thì thu được 33,6 lít khí CO2 (đktc) và 25,2 gam H2O. Mặt khác, nếu đun nóng M với H2SO4 đặc để thực hiện phản ứng este hoá (hiệu suất là 80%) thì số gam este thu được là A. 22,80. B. 34,20. C. 27,36. D. 18,24.
Trang 4 Câu 10: (Đề TSCĐ - 2012) Đốt cháy hoàn toàn m gam hỗn hợp X gồm hai ancol đơn chức, cùng dãy đồng đẳng, thu được 15,68 lít khí CO2 (đktc) và 17,1 gam nước. Mặt khác, thực hiện phản ứng este hóa m gam X với 15,6 gam axit axetic, thu được a gam este. Biết hiệu suất phản ứng este hóa của hai ancol đều bằng 60%. Giá trị của a là A. 25,79. B. 15,48. C. 24,80. D. 14,88. Câu 11: (Đề TSĐH B - 2013) Hỗn hợp X gồm một axit cacboxylic no, đơn chức, mạch hở và một ancol đơn chức, mạch hở. Đốt cháy hoàn toàn 21,7 gam X, thu được 20,16 lít khí CO2 (đktc) và 18,9 gam H2O. Thực hiện phản ứng este hóa X với hiệu suất 60%, thu được m gam este. Giá trị của m là A. 9,18. B. 15,30. C. 12,24. D. 10,80. Câu 12: (Đề TSĐH A - 2010) Cho hỗn hợp X gồm ancol metylic và hai axit cacboxylic (no, đơn chức, kế tiếp nhau trong dãy đồng đẳng) tác dụng hết với Na, giải phóng ra 6,72 lít khí H2 (đktc). Nếu đun nóng hỗn hợp X (có H2SO4 đặc làm xúc tác) thì các chất trong hỗn hợp phản ứng vừa đủ với nhau tạo thành 25 gam hỗn hợp este (giả thiết phản ứng este hoá đạt hiệu suất 100%). Hai axit trong hỗn hợp X là A. C3H7COOH và C4H9COOH. B. CH3COOH và C2H5COOH. C. C2H5COOH và C3H7COOH. D. HCOOH và CH3COOH. Câu 13: Trộn 20 ml ancol etylic 920 với 300 ml axit axetic 1 M thu được hỗn hợp X. Cho H2SO4 đặc vào X rồi đun nóng, sau một thời gian thu được 21,12 gam este. Biết khối lượng riêng của ancol etylic nguyên chất là 0,8 gam/ml. Hiệu suất phản ứng este hoá là A. 75%. B. 80%. C. 85%. D. 90%. Câu 14: Hỗn hợp X gồm axit HCOOH và CH3COOH (tỉ lệ mol 1: 1). Hỗn hợp Y gồm hai ancol CH3OH và C2H5OH (tỉ lệ mol 3: 2). Lấy 11,13 gam hỗn hợp X tác dụng với 7,52 gam hỗn hợp Y (có xúc tác H2SO4 đặc) thu được m gam hỗn hợp este (hiệu suất các phản ứng đều bằng 80%). Giá trị m là A. 11,616. B. 12,197. C. 14,52. D. 15,246. Câu 15: Cho 0,3 mol axit X đơn chức trộn với 0,25 mol ancol etylic đem thực hiện phản ứng este hóa thu được thu được 18 gam este. Tách lấy lượng ancol và axit dư cho tác dụng với Na thấy thoát ra 2,128 lít H2 (đktc). Vậy công thức của axit và hiệu suất phản ứng este hóa là A. CH3COOH, H% = 68%. B. CH2=CH-COOH, H%= 78% C. CH2=CH-COOH, H% = 72%. D. CH3COOH, H% = 72%. Câu 16: X là hỗn hợp gồm HCOOH và CH3COOH (tỉ lệ mol 1: 1). Lấy 21,2 gam X tác dụng với 23 gam C2H5OH (xúc tác H2SO4 đặc, đun nóng) thu được m gam hỗn hợp este (hiệu suất este hóa đều đạt 80%). Giá trị m là A. 40,48 gam. B. 23,4 gam. C. 48,8 gam. D. 25,92 gam. Câu 17: Khi đun nóng 25,8 gam hỗn hợp ancol etylic và axit axetic có H2SO4 đặc làm xúc tác thu được 14,08 gam este. Nếu đốt cháy hoàn toàn lượng hỗn hợp đó thu được 23,4 ml H2O. Hiệu suất của phản ứng este hóa là A. 60%. B. 90%. C. 75%. D. 80%. Câu 18: Đun nóng axit axetic với ancol isoamylic (CH3)2CH-CH2-CH2OH có H2SO4 đặc làm xúc tác thu được isoamyl axetat (dầu chuối). Biết hiệu suất phản ứng đạt 68%. Lượng dầu chuối thu được từ 132,35 gam axit axetic đun nóng với 200 gam ancol isoamylic là A. 97,5 gam. B. 195 gam. C. 292,5 gam. D. 159 gam. Câu 19: Thực hiện phản ứng este hóa 9,2 gam glixerol với 60 gam axit axetic. Giả sử chỉ thu được glixerol triaxetat có khối lượng 17,44 gam. Hiệu suất của phản ứng este hóa là