Nội dung text Chủ đề 9. PHƯƠNG PHÁP TỪNG PHẦN TÍNH TÍCH PHÂN - Soạn bởi Đặng Việt Hùng.Image.Marked.pdf
CHỦ ĐỀ 9: CÔNG THỨC TỪNG PHẦN TÍNH TÍCH PHÂN I. LÝ THUYẾT TRỌNG TÂM Công thức tích phân từng phần: Nếu và là hai hàm u u x v v x số có đạo hàm liên tục trên đoạn a;b thì b b b a a a u x v x dx u x v x u x v x dx Hay b b b a a a udv uv vdu II. CÁC DẠNG TOÁN TRỌNG TÂM VÀ PHƯƠNG PHÁP GIẢI Dạng 1: Sử dụng công thức tích phân từng phần Ví dụ 1: Cho tích phân và . Khẳng định nào sau đây đúng? 2 0 I x cos xdx 2 u x ; dv cos xdx A. . B. . 2 0 0 I x sin x x sin xdx 2 0 0 I x sin x x sin xdx C. . D. . 2 0 0 I x sin x 2 x sin xdx 2 0 0 I x sin x 2 x sin xdx Lời giải Ta có . Chọn D. 2 2 0 0 2 sin 2 sin cos sin u x du xdx I x x x xdx dv xdx v x Ví dụ 2: Cho tích phân . Tính 2 2 0 2 1 x x e dx ae be c a,b,c 2 2 2 S a b c A. . S 13 B. . S 10 C. . S 5 D. . S 8 Lời giải Đặt 2 2 2 2 2 0 0 0 0 2 1 2 2 1 2 1 2 1 3 1 x x x x x x u x du dx x e dx x e e dx x e e du e dx v e Suy ra . Chọn B. 2 2 2 a 3;b 0;c 1 S a b c 10 Ví dụ 3: Cho tích phân với . Tính 2 2 2 0 I x 1 sin xdx a b c a,b,c 2 2 2 T a b c A. . T 9 B. . T 12 C. . T 2 D. . T 10 Lời giải Đặt 2 1 2 sin cos u x du xdx dv xdx v x
Khi đó 2 2 2 2 0 0 0 I x 1 cos x 2 x cos xdx 1 2 x cos xdx Xét tích phân , ta đặt 2 0 J x cos xdx cos sin u x du dx dv xdx v x Khi đó 2 2 2 0 0 0 sin sin cos 1 2 2 J x x xdx x Vậy . Chọn C. 0 1 1 2 1 a I b T c Ví dụ 4: Cho tích phân với . Khẳng định nào dưới đây là 3 2 2 I 3x 1 ln xdx a ln 3 bln 2 c a,b,c khẳng định đúng? A. . a 3b B. . a 3b C. . a b 40 D. . a b 20 Lời giải Đặt 3 3 3 2 2 2 3 2 ln ln 1 3 1 dx u x du x I x x x x dv x dx v x x . Chọn B. 3 3 2 22 30ln 3 10ln 2 30ln 3 10ln 2 30; 10; 3 3 3 x x a b c b Ví dụ 5: Cho , với , tổng bằng 4 1 ln 1 .ln 3 .ln 2 x I dx a b c x a,b,c a b c A. 8. B. 4. C. 12. D. 0. Lời giải Đặt , khi đó ln 1 2 1 2 1 dx u x du x x dx v x v x 4 4 1 1 2 1 ln 1 dx I x x x 4 4 1 1 6 2 1 ln 1 2 6.ln 3 4.ln 2 2 .ln 3 .ln 2 4 2 a x x x a b c b c Vậy tổng . a b c 6 4 2 0 Chọn D.
Ví dụ 6: Cho tích phân với và là phân số tối giản. Khẳng định 2 2 0 sin 1 cos x x a I dx c x b a,b,c a b nào sau đây là đúng? A. . a b 3c B. . a 2b c C. . a b 2c D. . a 2b 3c Lời giải Đặt 2 2 2 0 0 sin 1 1 cos 1 cos 1 cos 1 cos u x du dx x dx x x I dv dx v x x x x 2 2 2 0 0 1 1 1 tan 1 1; 2; 1 2 2 2 2 2cos 2 dx x a b c x Do đó . a b 3c Chọn A. Dạng 2: Tích phân từng phần với hàm ẩn Ví dụ 1: Cho hàm số f x thỏa mãn điều kiện và . Tính tích phân 1 0 x 1 f ' x dx 10 2 f 1 f 0 2 1 0 f x dx A. . I 12 B. . I 8 C. . I 12 D. . I 8 Lời giải Đặt , khi đó u x 1 du dx dv f x dx v f x 1 1 1 0 0 0 x 1 f ' x dx x 1 f x f x dx 10 2 f 1 f 0 I I 2 f 1 f 0 10 2 10 8 . Chọn D. Ví dụ 2: Cho . Tích phân bằng: 2 0 1 2x f x dx 3 f 2 f 0 2016 1 0 f 2x dx A. 4032. B. 1008. C. 0. D. 2016. Lời giải Xét tích phân 2 0 1 2x f x dx Đặt 2 2 0 0 1 2 2 1 2 2 u x du dx I x f x f x dx dv f x dx v f x 2 2 2 0 0 0 3 f 2 f 0 2 f x dx 2016 2016 2 f x dx f x dx 2016 Xét , đặt , đổi cận suy ra . Chọn B. 1 0 J f 2x dx t 2x dt 2dx 2 2 0 0 1 . 1008 2 2 dt J f t f x dx
Ví dụ 3: Cho hàm số y f x thỏa mãn điều kiện và . Tính tích phân 1 0 1 1 f x dx x f 1 2 f 0 2 1 2 0 1 f x dx x A. B. C. D. Lời giải Đặt , khi đó 2 1 1 1 u dx x du x dv f x dx v f x 1 1 1 2 0 0 0 1 1 1 f x f x f x dx dx x x x Suy ra . Chọn A. 1 0 1 1 1 1 1 0 1 1 2 0 1 .2 0 1 2 2 2 f x f I I f f f x Ví dụ 4: Cho là một nguyên hàm của hàm số . Tính tích phân 2 3 F x x ln x f x x 1 ln e f x xdx A. . B. . C. . D. . 2 I e 3e 2 I e 3 2 I e e 2 I e 4 Lời giải Đặt 1 1 1 ln ln . e u x du dx e f x x I x f x dx dv f x dx x v f x 2 3 2 2 1 ln ln 2 2 e I xf x x x f e e f e e Mặt khác 2 3 2 ln 2 2 3 x f x xF x x x f e e x Do đó . Chọn B. 2 I e 3 Ví dụ 5: Cho là một nguyên hàm của hàm số . Tính tích phân 3 2 x F x x e 3 . x f x e 1 3 0 . x I f x e dx A. . I e B. . I e 1 C. . I e 1 D. . I e Lời giải Đặt 3 3 3 x x u e du e dx dv f x dx v f x 1 1 1 3 3 3 3 2 3 0 0 0 3 3 x x x x I e f x e f x dx e f x x x e Trong đó . Chọn A. 3 2 1 3 2 3 2 0 4 2 2 2 x x x F x x x x f x I e x x x e e e