Nội dung text 1.1. ESTER - LIPID - phần 3 - GIẢI.pdf
Thầy Trần Trong Tuyền – ĐT: 0974. 892. 901 Trang 1 PHẦN 3 – 1.1. ESTER (Phần 3 ) Chương 1. 1.1. VẤN ĐỀ 3: HIỆU SUẤT PHẢN ỨNG ESTER HÓA PHẢN ỨNG ESTER HÓA 2 4 o H SO (®Æc) 2 t RCOOH R'OH RCOOR' H O p p ban ®Çu p ban ®Çu ban ®Çu n n .100 n .H HiÖu suÊt ph¶n øng: H .100% n ;n n 100 H TÝnh lîng ban ®Çu Chia H, nh©n 100 TÝnh lîng s¶n phÈm Nh©n H, chia 100 Ví dụ 1: Ethyl acetate có ứng dụng phổ biến trong ng|nh sơn v| mực in trong sản xuất chất tẩy sơn móng tay, sản xuất keo d{n, v| trong thuốc l{. Để điều chế 2,2 gam ethyl acetate người ta đun 3,0 gam acetic acid với 9,2 gam ethyl alcohol (xúc tác H2SO4 đặc). Hiệu suất của phản ứng ester hóa l| A. 25,00%. B. 50,00%. C. 36,67%. D. 20,75%. Hướng dẫn giải: CH COOH C H OH CH COOC H 3 2 5 3 2 5 3 9,2 2,2 n 0,05 ;n 0,2; n 0,025 60 46 88 H SO ®Æc 2 4 3 2 5 3 2 5 2 CH COOH + C H OH CH COOC H + H O mol b®Çu: 0,05 0,2 mol pø: 0,025 0,025 0,025 3 0,05 0,2 (Ta thÊy: HiÖu suÊt ph¶n øng tÝnh theo CH COOH) 1 1 0,025 H .100 50% § ̧p ̧n B 0,05 Ví dụ 2: X gồm HCOOH v| CH3COOH (tỉ lệ mol 1:1). Cho 10,6g X phản ứng với dung dịch CH3OH dư. Biết hiệu suất c{c phản ứng đều l| 80%. Khối lượng ester thu được l| A. 11,92g. B. 10,72g. C. 13,6g. D. 12,2g Hướng dẫn giải: HCOOH CH COOH X 3 RCOOH X 3 46 60 Ta cã n n M 53 M R 8 2 10,6 80 n 0,2 mol Este thu ®îc RCOOCH : 0,2. 0,16 mol 53 100 m 0,16(8 44 15) 10,72 gam § ̧p ̧n B Câu 1 2 3 4 5 Đáp án 80% 195 gam 66,67% 10,56 gam CH3OOC-C6H4-OH Câu 6 7 8 9 10
Thầy Trần Trong Tuyền – ĐT: 0974. 892. 901 Trang 2 PHẦN 3 – 1.1. ESTER (Phần 3 ) Chương 1. Đáp án CH3OH 44,8 gam 262,2 gam 91,2 gam 20 tuyp Câu 1: Ethyl propionate có mùi dứa chín, được dùng l|m chất tạo hương trong công nghiệp. Để điều chế 12,24 gam ethyl propionate người ta cho 0,15 mol propionic acid t{c dụng với 0,2 mol ethyl alcohol, xúc tác H2SO4 đặc, đun nóng. Hiệu suất của phản ứng trên là bao nhiêu? Câu 2: Isoamyl acetate có mùi chuối chín nên còn được gọi bằng dầu chuối. Isoamyl acetate có nguồn gốc từ tự nhiên khi chiết xuất từ cây chuối. Để điều chế isoamyl acetate người ta đun nóng acetic acid với alcohol isoamylic (3 – methylbutan - 1 - ol) có H2SO4 đặc l|m xúc t{c. Biết hiệu suất phản ứng đạt 68%. Lượng dầu chuối thu được khi đun nóng 132,35 gam acetic acid với 200,00 gam isoamyl alcohol là bao nhiêu? Câu 3: Benzyl acetate có mùi thơm của hoa nh|i, được sử dụng rộng rãi để tạo hương liệu trong nước hoa, mỹ phẩm v| c{c sản phẩm chăm sóc c{ nh}n. Để điều chế 30 gam benzyl acetate người ta cho 300 mL dung dịch acetic acid 1M t{c dụng với 250 mL dung dịch benzyl alcohol với xúc t{c H2SO4 đặc, đun nóng. Hiệu suất của phản ứng điều chế benzyl acetate l| bao nhiêu? Hướng dẫn giải: 3 6 5 2 3 2 6 5 o 2 4 CH COOH C H CH OH CH COOCH C H H SO ®Æc,t 3 6 5 2 3 2 6 5 2 n 0, 3.1 0, 3 mol; n 0, 4.1 0, 4 mol; 30 n 0, 2 mol 150 CH COOH C H CH OH CH COOCH C H H O Mol ban ®Çu: 0,3 3 0,4 Mol ph¶n øng: 0,2 0,2 0,2 0, 2 HiÖu suÊt ph¶n øng tÝnh theo CH COOH H .100% 66,67% 0, 3 Câu 4: Ethyl acetate l| một chất lỏng không m|u, dễ bay hơi, ít độc hại, không hút ẩm, có mùi ngọt v| dễ chịu, thường được sử dụng trong việc sản xuất chất tẩy sơn móng tay, mực in, keo d{n, thuốc l{, nước hoa. Người ta điều chế m gam ethyl acetate bằng c{ch đun nóng hỗn hợp gồm với 9,0 gam acetic acid và 9,2 gam ethyl alcohol có H2SO4 đặc l|m chất xúc t{c, thu được m gam este. Biết hiệu suất phản ứng đạt 80%. Gi{ trị của m l| bao nhieu? Hướng dẫn giải:
Thầy Trần Trong Tuyền – ĐT: 0974. 892. 901 Trang 3 PHẦN 3 – 1.1. ESTER (Phần 3 ) Chương 1. 3 2 5 3 3 2 5 3 3 2 5 CH COOH C H OH CH COOH CH COOC H CH COOH (p) CH COOC H 9 9, 2 n 0,15 mol; n 0, 2 mol H tÝnh theo n 60 46 80 n n 0,15. 0,12 mol 100 m 88.0,12 10, 56 gam —> nCH3COOC2H5 = 0,05.80% = 0,04 —> mCH3COOC2H5 = 3,52 gam. DỮ KIỆN DÙNG CHUNG CHO câu 5, 6, 7, 8, 9, 10: Mỗi tuyp Salonpas dạng gel khối lượng 30 gam có chứa 15,2% methyl salicylate v| 7,467% methyl alcohol, có giảm đau, kh{ng viêm c{c cơn đau ở cơ v| khớp, đau lưng đơn thuần, viêm khớp, căng cơ, bầm tím v| bong g}n. Cho 345 gam salixylic acid t{c dụng với 64 gam methyl alcohol, xúc t{c H2SO4 đặc, đun nóng với hiệu suất 30% được hỗn hợp X chứa m gam methyl salicylate theo phương trình hóa học: Câu 5: Cho biết công thức cấu tạo thu gọn của methyl salicylate? Hướng dẫn giải: → CTCT thu gọn của methyl salicylate là CH3OOC-C6H4-OH Câu 6: Hiệu suất phản ứng tính theo mol chất n|o? C H (COOH)OH CH OH 6 4 3 3 345 64 n 2, 5 mol; n 2 mol 138 32 HiÖu suÊt ph¶n øng tÝnh theo CH OH (methyl alcohol) Câu 7: Lượng methyl alcohol còn dư sau phản ứng ester hóa là bao nhiêu? Hướng dẫn giải:
Thầy Trần Trong Tuyền – ĐT: 0974. 892. 901 Trang 4 PHẦN 3 – 1.1. ESTER (Phần 3 ) Chương 1. 3 2 4 o CH OH (p) H SO ®Æc 6 4 3 6 4 3 2 t 30 n =2. =0,6 mol 100 C H (COOH)OH CH OH C H (COOCH )OH H O Mol ban ®Çu: 2,5 2 Mol ph¶n øng: CH OH d CH OH d 3 3 0,6 0,6 0,6 n =2 0,6 1, 4 mol m 32.1, 4 44,8 gam Câu 8: Lượng salixylic acid còn dư sau phản ứng ester hóa là bao nhiêu? Hướng dẫn giải: C H (COOH)OH d C H (COOH)OH d 6 4 6 4 n 2, 5 0,6 1,9 mol m 138.1,9 262, 2 gam Câu 9: Gi{ trị của m l| bao nhiêu? Hướng dẫn giải: m 152.0,6 91, 2 gam Câu 10: Đem kết tinh hết lượng acid dư trong X, lượng methyl salicylate thu được v| lượng methyl alcohol dư có thể tạo ra tối ra bao nhiêu tuyp salonpas với th|nh phần như trên? Hướng dẫn giải: 3 6 5 3 CH COOCH C H 2 3 H OH 2 6 5 C 7, 46 vμ m .30 gam=2,234 gam 100 Lîng ®iÒu chÕ ®îc gÊp sè lÇn lîng cã trong 1 tuyp salonpas lμ 91 15, 2 m =30. gam=4,56 gam 100 1 tuyp salonpas cã chøa: CH C 6 + í OOCH , 2 V i 4 , C H 5 5 3 3 CH COOCH C H (®iÒu chÕ ®îc) vμ CH OH d cã 3 2 6 thÓ t1o ra 20 tuyp salonpas d1ng gel 44, 8 20 tuyp; Víi CH OH 20, 018 2, 238 Lîng Câu 11: Thực hiện phản ứng ester hóa giữa 3,2 gam ancol metylic với lượng dư axit propionic, thu được m gam Este. Biết hiệu phản ứng ester hóa l| 50%. Gi{ trị của m là A. 17,6. B. 8,8. C. 4,4. D. 5,28. Hướng dẫn giải: CH3OH + C2H5COOH → C2H5COOCH3 + H2O → nC2H5COOCH3 = nCH3OH phản ứng = 0,1.50% = 0,05 → mC2H5COOCH3 = 4,4 gam. Câu 12: Thực hiện phản ứng ester hóa hỗn hợp gồm 30 gam acetic acidvà 46 gam ethyl alcohol (xúc tác H2SO4 đặc) với hiệu suất 60%. Khối lượng Ester thu được là A. 35,2 gam. B. 26,4 gam. C. 44,0 gam. D. 55,0 gam. Hướng dẫn giải: