Nội dung text CHUONG 3 HOP CHAT CHUA NITROGEN-GV.pdf
1 CHƢƠNG 3: HỢP CHẤT CHỨA NITROGEN CHỦ ĐỀ 1: AMINE A. HỆ THỐNG LÝ THUYẾT ..................................................................................................................3 B. HỆ THỐNG BÀI TẬP THEO CẤU TRÚC ĐỀ MINH HỌA 2025...................................................8 PHẦN 1. CÂU HỎI TRẮC NGHIỆM NHIỀU PHƢƠNG ÁN LỰA CHỌN (CHỌN 1 ĐÁP ÁN)8 Mức 1: nhận biết...............................................................................................................................8 Dạng 1.2. Đặc điểm cấu tạo, tính chất vật lí ...............................................................................9 Dạng 1.4. Ứng dụng, điều chế ....................................................................................................11 Mức 2: thông hiểu ...........................................................................................................................12 Dạng 1.2. Đặc điểm cấu tạo, tính chất vật lí .............................................................................12 Dạng 1.3. Tính chất hóa học.......................................................................................................13 Mức 3: vận dụng .............................................................................................................................14 PHẦN 2: BÀI TẬP TRẮC NGHIỆM ĐÚNG SAI...........................................................................17 PHẦN 3: BÀI TẬP TRẮC NGHIỆM TRẢ LỜI NGẮN.................................................................19 Mức 2: thông hiểu ...........................................................................................................................19 Mức 3: vận dụng .............................................................................................................................21 CHỦ ĐỀ 2: AMINO ACID – PEPTIDE...................................................................................................23 A. HỆ THỐNG LÝ THUYẾT ................................................................................................................23 B. HỆ THỐNG BÀI TẬP THEO CẤU TRÚC ĐỀ MINH HỌA 2025.................................................27 PHẦN 1. CÂU HỎI TRẮC NGHIỆM NHIỀU PHƢƠNG ÁN LỰA CHỌN (CHỌN 1 ĐÁP ÁN) ...............................................................................................................................................................27 Mức 1: Nhận Biết............................................................................................................................27 Dạng 1. Khái niệm, danh pháp amino acid. .............................................................................27 Dạng 2. Đặc điểm cấu tạo, tính chất vật lí amino acid. ..........................................................28 Dạng 3. Tính chất hóa học amino acid......................................................................................29 Dạng 4. Khái niệm, cấu tạo peptide...........................................................................................30 Dạng 5. Tính chất hóa học peptide............................................................................................30 Mức 2: Thông Hiểu.........................................................................................................................31 Dạng 1. Amino acid.....................................................................................................................31 Dạng 2. Peptide............................................................................................................................33 Mức 3: Vận Dụng............................................................................................................................33 PHẦN 2: BÀI TẬP TRẮC NGHIỆM ĐÚNG SAI...........................................................................37 Dạng 1. Amino acid.........................................................................................................................37 Dạng 2. Peptide................................................................................................................................42 PHẦN 3: BÀI TẬP TRẮC NGHIỆM TRẢ LỜI NGẮN.................................................................44 CHỦ ĐỀ 3: PROTEIN VÀ ENZYME ......................................................................................................45
2 A. HỆ THỐNG LÝ THUYẾT ................................................................................................................45 B. HỆ THỐNG BÀI TẬP THEO CẤU TRÚC ĐỀ MINH HỌA 2025.................................................49 PHẦN 1. CÂU HỎI TRẮC NGHIỆM NHIỀU PHƢƠNG ÁN LỰA CHỌN (CHỌN 1 ĐÁP ÁN) ...............................................................................................................................................................49 Mức 1: nhận biết.............................................................................................................................49 Dạng 4.1. Khái niệm, cấu tạo protein........................................................................................49 Dạng 4.3. Enzyme và vai trò của enzyme..................................................................................50 Mức 2: thông hiểu ...........................................................................................................................51 Mức 3: vận dụng .............................................................................................................................53 PHẦN 2: BÀI TẬP TRẮC NGHIỆM ĐÚNG SAI...........................................................................55 Dạng 1: Protein ...............................................................................................................................55 Dạng 2: Enzyme ..............................................................................................................................58 PHẦN 3: BÀI TẬP TRẮC NGHIỆM TRẢ LỜI NGẮN.................................................................59 CHỦ ĐỀ 4: ÔN TẬP CHƢƠNG 3 ............................................................................................................61
3 CHỦ ĐỀ 1: AMINE A. HỆ THỐNG LÝ THUYẾT I.KHÁI NIỆM, PHÂN LOẠI, ĐỒNG PHÂN, DANH PHÁP 1.Khái niệm: Khi thay thế nguyên tử H trong phân tử NH3 bằng gốc hydrocarbon ta thu được amine. Phân tử NH3 Số H bị thay thế Công thức chung Công thức phối cảnh Thay 1H = R R-NH2 amine bậc 1 N R H H Thay 2H = R1, R2 R1- NH- R2 amine bậc 2 N R1 R2 H Thay 3H = R1, R2, R3 R1 N R2 R3 amine bậc 3 N R1 R2 R3 2. Phân loại: - Bậc của amine = số gốc hydrocarbon gắn với N : amine bậc một, amine bậc hai và amine bậc ba. - Dựa trên đặc điểm cấu tạo của gốc hydrocarbon + alkylamine (N gắn với gốc alkyl): CH3NH2, C2H5NH2,... + arylamine (N liên kết trực tiếp C vòng benzene) : C6H5NH2,.. 3. Đồng phân: - Từ 2C trở đi có thể có đồng phân mạch C, bậc amine, vị trí nhóm amine. - Tính nhanh số đồng phân amine no, đơn chức, mạch hở CnH2n+3N = 2 n -1 (2 n < 5) 4. Danh pháp: -Tên gốc chức = tên gốc hydrocarbon + amine. - Tên thay thế = tên nhóm thế + hydrocarbon tương ứng (bỏ e) + (vị trí nhóm amine từ 3C) + amine. Ví dụ: Amine Tên gốc – chức Tên thay thế CH3 CH CH3 NH2 1 2 3 isopropylamine Propan – 2 –amine CH3 CH2 CH2 3 2 1 N CH3 CH3 Dimethylpropylamine. N,N-dimethylpropan-1-amine.
4 Đồng phân và tên gọi một số amine Công thức cấu tạo Công thức khung phân tử Bậc amine Tên thay thế Tên gốc – chức CH5N CH3NH2 NH2 1 Methanamine Methylamine C2H7N: 2 đp (1- 1 CH3-CH2-NH2 NH2 1 Ethanamine Ethylamine CH3 – NH – CH3 NH 2 N- methylmethanamin e Dimethylamine C3H9N: 4 đp (2- 1-1) CH3-CH2-CH2NH2 NH2 1 Propan-1-amine Propylamine. CH3 CH CH3 NH2 NH2 1 Propan-1-amine Isopropylamine. CH3-NH-CH2-CH3 NH 2 N- methylethanamin ethylmethylamine H3C N CH3 CH3 N 3 N,N- dimethylmethanam ine Trimethylamine C4H11N 8 đp (4- 3-1) CH3CH2CH2CH2NH2 NH2 1 Butan-1-amine Butylamine CH3 CH2 CH NH2 CH3 NH2 1 Butan-2-amine Sec-butylamine CH3 CH CH3 CH2 NH2 NH2 1 2-methylpropan-1- amine Isobutylamine CH3 C NH2 CH3 CH3 NH2 1 2-methylpropan-2- amine. tert-butylamine CH3CH2CH2NHCH3 NH 2 N-methylpropan-1- amine methylpropylamine CH3 CH CH3 NH CH3 NH 2 N-methylpropan-2- amine methylisopropylami ne